Manuel şanzımanlı bir otomobil sürmek pek çok kişi için büyük bir zevk sunar. Ancak, bu deneyim sırasında farkında olmadan edinilen ve aracın mekaniğine zarar veren bazı yaygın alışkanlıklar mevcuttur. Aşağıda sıralanan bu zararlı eğilimleri ve bunlardan nasıl kaçınabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
**Manuel Sürüşte Kaçınılması Gereken Kötü Alışkanlıklar:**
**1- Vites Kolunu El Desteği Olarak Kullanmak**
Sürücülerin sıkça yaptığı hatalardan biri, vites kolunu bir el desteği olarak kullanmaktır. Dışarıdan yalnızca vites kolunu görsek de, şanzımanın iç mekanizması oldukça hassastır. Vites değiştirme işlemi sırasında, vites koluna bağlı olan seçici çatal, dönen bir manşona baskı uygulayarak ilgili vitesi devreye sokar. Elinizi sürekli olarak vites kolu üzerinde tutmak, bu seçici çatalın manşon ile gereksiz bir temasa girmesine yol açar. Bu sürekli temas, parçanın vaktinden önce aşınarak arızalanmasına zemin hazırlar.
**2- Yokuşta Aracı Sabit Tutmak İçin Debriyajdan Faydalanmak**
Bu durum, debriyaj balatasındaki sürtünme yüzeyinin hızla yıpranmasına sebep olur. Manuel bir araçla yokuşta geri kaymayı engellemek için debriyaja yüklenmek yerine kullanılabilecek farklı ve daha doğru teknikler mevcuttur. Bu kötü alışkanlık, yalnızca şanzıman bileşenlerini aşındırmakla kalmaz, aynı zamanda debriyajın temel işlevi olan akıcı güç aktarımını da sekteye uğratır.
**3- Ayağı Debriyaj Pedalı Üzerinde Dinlendirmek**
Sürüş esnasında ayağı debriyaj pedalında dinlendirme alışkanlığı oldukça zararlıdır. Pedal üzerinde duran ayağın ağırlığı bile, debriyajın tam olarak ayrılmamasına, yani ‘kaydırmasına’ yol açar. Bu durum, bir yandan güç aktarımında verimsizliğe sebep olarak yakıt tüketimini artırırken, diğer yandan debriyaj balatasının ömrünü ciddi anlamda kısaltır. Ayrıca, bu hatalı kullanımda kısmi temas nedeniyle zarar görme riski taşıyan bir başka parça da debriyaj rulmanıdır. Manuel vitesli otomobil kullanırken buna dikkat etmek gerekir.
**4- Düşük Devirde Gaza Yüklenmek**
Motor devri çok düşükken hızlanmaya çalışmak, motora zarar veren bir başka davranıştır. Gaz pedalının amacı aracı ivmelendirmektir, fakat bunun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için motorun doğru devir aralığında olması şarttır. Yüksek bir viteste ve düşük devirde seyrederken gaz pedalına sonuna kadar basmak, motoru aşırı derecede zorlar. Örneğin, beşinci vitesteyken hızlanmak için gaza yüklenmek yerine, vitesi düşürerek motoru uygun devire getirmek en doğrusudur. Bu kurala uymamak, uzun vadede maliyetli motor sorunlarına yol açabilir.
**5- Sürüş Anında Ayağı Debriyajda Bekletmek**
Debriyaj, verimli bir ivmelenme için uygun vitesin seçilmesini sağlar. Vites değişimlerini hızlandırma güdüsüyle, pek çok sürücü seyir halindeyken sol ayağını debriyaj pedalının üzerinde hazır bekletir. Ancak, bu davranış pratik görünse de debriyaj sisteminin aşınmasını hızlandıran yanlış bir uygulamadır. Ayağınızı debriyaj üzerinde tutmak kötü bir alışkanlıktır ve bundan mümkün mertebe kaçınılmalıdır.
**6- Eğimde Durmak İçin Kavrama Noktasını Kullanmak**
Yokuşlu bir yolda dururken, çok sayıda sürücü debriyajı kavrama noktasına getirir ve aracın kaymasını engellemek için hafifçe gaz verir. Bu eylem, debriyajın sürtünme materyali üzerinde yoğun bir ısı ve aşınma yaratarak debriyajın vaktinden evvel değiştirilmesine neden olabilir. Yokuş kalkış destek sistemine sahip olan yeni nesil otomobiller, sürücü freni bıraktıktan sonra aracı yaklaşık 2-3 saniye tutarak bu zararlı uygulamaya olan ihtiyacı ortadan kaldırır.
**7- Hızlanma İçin Hatalı Vites Kullanmak**
Aracınızın en yüksek vitesi, düşük motor devriyle yüksek hızda seyrederek yakıt tasarrufu yapmanıza olanak tanır. Fakat hızlanmak istediğinizde motorun aşırı zorlanmasını önlemek amacıyla vitesleri kademeli olarak yükseltmeniz esastır. Motoru iki temel yolla zorlayabilirsiniz: İlki, yüksek süratteyken düşük bir viteste kalarak motorun devir limitini (kırmızı çizgi) aşmasına sebep olmaktır. Kırmızı çizgiye yaklaşmadan veya aracın vites göstergesi uyardığında daha yüksek bir vitese geçmek en sağlıklı yöntemdir.
**8- Kırmızı Işıkta Aracı Viteste Bekletmek**
Özellikle şehir trafiğinde, her kilometrede ortalama bir kez durmak gerekebilir. Trafik ışıklarında beklerken aracı viteste tutmak ve debriyaja basılı kalmak, debriyaj sistemine gereksiz yük bindirir ve lüzumsuz aşınmaya yol açar. Durma anlarında aracı boşa alarak debriyajdaki genel yıpranmayı önemli ölçüde azaltabilirsiniz.
**9- Debriyaja Basmadan Vites Değiştirmeye Çalışmak**
Debriyaj pedalının görevi, her basıldığında motor ile şanzıman arasındaki bağlantıyı kesmektir. Gücü motordan şanzımana aktaran sürtünme diskinden oluşan bu ünite, vites geçişlerinin sorunsuz yapılmasını sağlar. Bu nedenle, vites değiştirmek için motorun şanzımanla olan bağını kesmek zorunludur. Debriyajı kullanmadan vites geçişi yapmaya çalışmak, sadece şanzıman sistemine değil, aynı zamanda motora da ciddi zararlar verebilir.
**10- Frenleme Sırasında Debriyajı Erken Kullanmak**
Debriyaj, vites geçişlerinin yanı sıra durmak için yapılan sert frenlemelerde de kritik bir role sahiptir. Frenleme esnasında, mümkün olan son ana kadar debriyaja basmaktan kaçının. Bir fren manevrası sırasında motoru olabildiğince uzun süre devrede tutmak, aracın motor kompresyonu olarak bilinen doğal direncinden yararlanmanızı sağlar. Bu yaklaşım, hem daha kısa bir durma mesafesi sunar hem de frenlerinizdeki aşınmayı azaltır.