Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Ramazan Özcan, bölgede geçen ay meydana gelen zirai donun yol açtığı hasarın boyutunu açıkladı. Özcan, yaş kayısıda ürün kaybının “yüzde yüz” olduğunu, kuru kayısıda ise yaklaşık 160 bin tonluk bir rekolte açığı bulunduğunu belirtti. Başkan Özcan, “Malatya için ekonomik faturanın 700-750 milyon dolar civarında olduğunu tahmin ediyoruz” dedi. Bu felaket, fiyatlara da doğrudan yansıdı; don öncesi tonu 4 bin 700 dolardan ihraç edilen kayısı, şu an kalitesine göre 8 bin ila 10 bin dolar arasında işlem görüyor.
Zirai donun etkilerini daha da açan Özcan, “Aslında Malatya’da arpa ve buğday haricindeki tüm meyveleri kaybettik, ancak en büyük darbeyi kayısı aldı. Bu sezon için 700 bin tonluk bir yaş kayısı beklentimiz vardı fakat o geceki donla birlikte ürünün tamamını yitirdik. Kuru kayısıdaki 160 bin tonluk kayıpla birlikte toplam ekonomik zarar Malatya genelinde 700-750 milyon doları buluyor” ifadelerini kullandı.
Özcan, ihracatçıların da ciddi sıkıntılar yaşadığını vurguladı. “İşletmelerimiz şu anda çok düşük kapasitelerle çalışmak zorunda kalıyor. İhracatçılarımız ürün tedarikinde büyük zorluklarla karşılaşıyor” diyen Özcan, bu durumun fiyat makasını keskin bir şekilde açtığını belirtti. “İthalatçı bu kriz durumunu anlamaya, ihracatçı ise anlatmaya çalışıyor. Taraflar bu yeni fiyat seviyelerini analiz etmeye çalıştığı için ihracatta henüz keskin bir hareketlilik başlamadı. Önceden kayısının tonu kalibresine göre 4-5 bin dolardan alıcı buluyordu” diye ekledi.
Piyasadaki durumu değerlendiren kayısı esnafı Mehmet Şimşek, hem üreticinin hem de esnafın zor bir süreçten geçtiğini belirtti. Şimşek, “Üretici, gelecek yıl mahsulü olmayacağı endişesiyle derinden etkilendi. Fiyatların artması nedeniyle esnaf ve ihracatçı da satış yapmakta güçlük çekiyor. Hem alırken hem satarken problem yaşıyoruz. Don öncesi 100-150 TL bandında olan fiyatlar, şimdi 300-350 TL’ye ulaştı. Kaliteli jumbo ürünlerde ve sarı kayısıda fiyatlar 450-550 TL’ye, güneş kurusu jumbo grubunda ise 600-700 TL’ye kadar çıkıyor” şeklinde konuştu.
Kuru kayısı ticaretiyle uğraşan Serdar Ayhan ise yaşanan afetin son 43 yılda görülmemiş boyutta olduğunu söyledi. “Malatya bu don felaketinden yüzde 100 etkilendi. Don öncesi 120-150 TL olan fiyatlar, jumbo sarı kayısıda 170-180 TL, siyahlarda ise 300 TL civarındaydı. Şimdi ise standart ürünler 250-350 TL, jumbo sarılar 400-450 TL, siyahlar ise 600 TL bandında. Ancak şu an için talepte bir canlanma yok” dedi.