Amerikalı sanatçı ve aynı zamanda bir çevre aktivisti olan Margaret Ross Tolbert’in liderliğinde yürütülen “Proje Su” (Project Water: Leto Joins the Springs), antik Likya coğrafyasının merkezinde su kültürünü yeniden gündeme taşıyor. Tolbert’in Florida’da başlattığı “Aquiferious” adlı projeden esinlenen bu inisiyatif, suyun taşıdığı kültürel, manevi ve tarihsel değere dikkat çekiyor. “Proje Su” kitabında detaylandırılan tarihi güzergahlar, su kaynakları ve stratejik noktalar, Tolbert’in ev sahipliğinde gerçekleştirilen saha gezileriyle yerinde tetkik edildi.
BÖLGENİN GELECEĞİ RİSK ALTINDA!
Projenin taşıdığı önemi Tolbert şu ifadelerle vurguladı:
“Tatlı su, bilhassa akiferlerde ve yeraltı sularında, gezegenimizdeki yaşamın temelidir. Eğer tarihten ders çıkarır, hep birlikte akılcı arazi kullanım kararları verir, kirlenmeyi azaltır ve su sarfiyatımızı kısıtlarsak, suyun güçlü akışını muhafaza edebilir ve bir arada refah içinde yaşayabiliriz.”
Bölgenin doğal ve kültürel mirası, şu anda büyük bir tehlike ile yüz yüze. Finike-Demre-Kaş-Kalkan hattında yapılması planlanan 74 kilometrelik otoyol projesi, Likya’nın çok değerli arkeolojik ve doğal sit alanlarını tahrip etme potansiyeli taşıyor.
Yol güzergahı üzerinde gerçekleştirilecek patlatmalı tünel çalışmaları ve yoğun inşaat faaliyetleri neticesinde, Myra’nın antik su kanallarından Sura’daki Apollon tapınağına kadar uzanan çok sayıda tarihi mirasın zarar görmesi muhtemeldir. Proje rotası üzerinde yaklaşık 20 adet tescilli arkeolojik ve doğal sit alanı bulunmaktadır. Bölgede yer alan Myros Potamos (Demre Çayı) zaten sera atıkları ve tarımsal kimyasallarla kirlenmiş durumdayken, bu yeni projenin yaratacağı yıkımın geri döndürülemez sonuçlar doğurmasından endişe ediliyor.
KORUMA İÇİN DESTEK ÇAĞRISI
“Proje Su”, bir farkındalık yaratarak kamuoyunu Likya’nın eşsiz su kültürünü gelecek nesillere aktarma konusunda harekete geçmeye davet ediyor. Margaret Ross Tolbert, projesini “bir sergi olmaktan çok bir hareket” olarak nitelendiriyor. Bu girişim, otoyol projesinin yaratacağı tahribatın önüne geçmek ve bölgeyi muhafaza etmek amacıyla halkın ve çevrecilerin desteğine ihtiyaç duyuyor.