Kamuoyunda “torba teklif” olarak bilinen ve zeytinlik alanların madencilik faaliyetlerine açılmasını öngören düzenleme, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda 26 saatlik rekor bir müzakerenin ardından onaylandı. Bu süreçte muhalefet partileri, çevre aktivistleri ve yerel halkın tüm itirazları dikkate alınmadı. Teklifin önümüzdeki hafta içinde TBMM Genel Kurulu’nun gündemine gelmesi öngörülüyor. Muhalefet, genel kurul aşamasında da başta zeytinliklerle ilgili hüküm olmak üzere, tartışmalı maddelerin tasarıdan çıkarılması için mücadelesini sürdürecek. Ancak, iktidar partisinin tüm karşı çıkışlara rağmen teklifi yasalaştırması halinde, CHP’nin bir sonraki adımı düzenlemeyi iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşımak olacak. Tasarıda yer alan zeytinliklerle ilgili maddenin, Muğla ilindeki Yatağan, Yeniköy ve Kemerkey santrallerini işaret edecek şekilde koordinatlarla birlikte sunulması, bunun “adrese teslim ve kişiye özel bir düzenleme” olduğu yönündeki eleştirileri güçlendiriyor. Bu durumun Anayasa’ya aykırı olduğu özellikle belirtiliyor. Komisyon müzakereleri esnasında muhalefet milletvekilleri, teklifin Meclis’te kabul edilmesi durumunda AYM’ye başvurulacağını sıkça dile getirdi. Muhalefet, teklifin anayasaya aykırılığına dikkat çekerek geri çekilmesi talebinde bulundu ve bu doğrultuda komisyona 6 önerge sundu, fakat bu önergelerin tamamı geri çevrildi.
‘ŞİRKETLERİN SİPARİŞİ’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, iktidarın Zeytin Yasası’nı işlevsiz bırakacak adımlar attığını ifade ederek, “Santral sahibi olan Limak, İçtaş ve Aydem şirketlerinin AKP’ye sipariş ettiği anlaşılan kanun teklifi, 26 saatlik bir toplantının ardından Sanayi Komisyonu’ndan geçti. Fakat yasalaşma sürecinde bir de genel kurul aşaması var. Eğer oradan da geçerse adresimiz AYM olacak. Bizim mücadelemiz emekçiden, doğadan ve planlı üretimden yana kararlılıkla devam edecektir” şeklinde konuştu. CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun ise teklifteki pek çok maddenin anayasal ilkelere aykırı olduğunu vurguladı ve şöyle dedi: “Anayasamızın 168. maddesi, tabii servetlerin ve kaynakların devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu açıkça belirtirken, burada kişisel, özel ve adrese teslim bir yasal düzenleme yapılmaya çalışılıyor. Bu tür ısmarlama yasa yapma pratiği, anayasamızın 10. maddesinde yer alan kişilere, zümrelere veya gruplara ayrıcalık tanınamayacağı yönündeki temel hükme de aykırılık teşkil etmektedir.” CHP İzmir Milletvekili Ednan Arslan da düzenlemenin AYM tarafından iptal edileceğine inandığını belirtti. CHP Mersin Milletvekili Talat Dinçer, “Bu kanun teklifi, temel maddeleri bakımından anayasaya aykırıdır. Zaten kanunlaşması durumunda biz CHP olarak bu yasayı kesinlikle AYM’ye götüreceğiz” dedi. CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, teklifin bariz bir şekilde anayasaya aykırı olduğunun altını çizdi. İktidarın bu durumu bilmesine rağmen düzenlemeyi yasalaştırma çabasına dikkat çeken Arı, yaşanacak süreci şöyle özetledi: “Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra ne olacak? AYM’de iptal davası açılacak. AYM’nin, son dönemdeki teamülleri gereği, yaklaşık bir yıl sonra iptal kararı verme olasılığı yüksek. Ancak bu kararı verirken idareye ‘bu durumu düzelt’ demek için 9 ay veya 1 yıl gibi ek bir süre tanıyacak. Bu, en az 2 yıllık bir süre demek. Bu zaman zarfında ise atı alan Üsküdar’ı geçmiş, yani kömür ve maden ocaklarını açan şirketler amaçlarına ulaşmış olacak. Kanun belki iki yıl sonra iptal edilecek ve bu konular yeniden tartışılacak ama o zamana kadar doğa tahrip edilmiş, şirketler hedefine varmış olacak.”
‘MERALARA DA SALDIRI’
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, meraların kanunen başka hiçbir amaçla kullanılamayacağını hatırlatarak, teklifin aynı zamanda meralara yönelik “büyük bir hamle” olduğunu söyledi. Sarıbal, “Elbette, biz bunu AYM’ye taşıyacağız” diye ekledi. CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül, iktidarın sürekli olarak anayasaya aykırı yasal düzenlemeler getirme eğiliminde olduğuna işaret etti. Bülbül, daha önce AYM’den veya Danıştay’dan dönen düzenlemelerin farklı şekillerde yeniden Meclis gündemine getirildiğini vurguladı.
‘AYM’DEN DÖNECEK’
İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz ise orman vasfındaki arazilerin MAPEG’e bedelsiz devredilmesinin açık bir anayasa ihlali oluşturduğunu belirterek, “Bu hükmün de anayasaya aykırılığı çok net olduğu için kuvvetle muhtemel AYM’den dönecektir” değerlendirmesinde bulundu.