Aysel Bozan Yılmaz – Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından organize edilen Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), hafta sonu gerçekleştirilen üç oturumla birlikte sona erdi. Yaklaşık 2,5 milyon adayın katılım gösterdiği sınav maratonunun ilk adımı olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) önceki gün yapılmıştı. Dün ise sınavın ikinci oturumu olan Alan Yeterlilik Testleri (AYT) ve üçüncü oturumu olan Yabancı Dil Testi (YDT) icra edildi. 1 milyon 721 bin 60 adayın ter döktüğü AYT, saat 10.15’te başladı. Bu oturumda adaylara Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1, Sosyal Bilimler-2, Matematik ve Fen Bilimleri testlerinden 40’ar soru yöneltilerek toplam 180 dakika süre verildi. 215 bin 448 adayın başvurduğu YDT ise saat 15.45’te başlayıp 80 soru için 120 dakika sürdü. Sınav sonuçlarının 22 Temmuz’da ilan edilmesiyle birlikte tercih takvimi de şekillenecek.
**Bilgi ve Yorum Becerisi Ölçüldü**
Eğitim uzmanlarının ilk değerlendirmelerine göre, AYT’deki sorular genel olarak müfredatla uyumlu, açık ve anlaşılır bir dilde hazırlanmıştı. Sınav, adayların sadece bilgi düzeyini değil, aynı zamanda okuduğunu anlama, yorumlama ve eleştirel düşünme gibi yeteneklerini de ölçmeyi hedefliyordu. AYT’de sonuçları en çok etkileyecek testin yine Matematik olduğu konusunda bir fikir birliği mevcut. Soruların orta ve ileri zorluk seviyesinde olmasının yanı sıra, işlem yükünün fazla olması ve hata yapma olasılığını artırması, adayların zaman yönetimi konusunda ciddi bir sıkıntı yaşamasına neden oldu. Sözel alanda ise bilgiye ek olarak yorumlama kapasitesini de ölçen Türkçe testinin belirleyici olacağı öngörülüyor. Ayrıca, bilgi ağırlıklı sorular içeren Biyoloji ve Coğrafya testleri de adayları kayda değer ölçüde zorlayan bölümler arasında yer aldı. Bahçeşehir Koleji, Bilfen Liseleri, Doğa Koleji ve Gen Koleji gibi kurumların bölüm başkanlarının test bazlı analizleri şu şekilde:
**TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI:** Sorular, bilgi birikimini ve anlamsal çıkarım gücünü birlikte tartan dengeli bir dağılım sergiledi. Metinler arasında bağlantı kurabilen ve çıkarım yapma yeteneği güçlü adaylar bu testte öne çıktı. Özellikle divan edebiyatı ve şiir bilgisi konularının testte önemli bir yer tuttuğu gözlemlendi. Yazar-eser eşleştirmesine dayalı sorular da sınavın bilgi seviyesindeki ayırt ediciliğini ortaya koydu.
**TARİH:** Ağırlıklı olarak bilgiye dayalı sorulardan meydana gelen test, konusuna hakim, düzenli bir çalışma temposu yakalamış, kronoloji bilgisi kuvvetli ve tarih okuryazarlığı gelişmiş adayların üstesinden gelebileceği orta zorlukta bir yapıdaydı. Bazı sorularda ise seçeneklerin birbirine yakın olması, dikkatli bir okuma ve detay bilgisi gerektiriyordu.
**COĞRAFYA:** Bilgi yoğunluğu yüksek ve zorlayıcı nitelikteki sorulardan oluşuyordu. Sınavda boğazlar, kanallar, karbon ayak izi ve iklim değişikliği gibi güncel meselelerin öne çıkması dikkat çekti. Bu durum, adayların küresel coğrafi gelişmeleri takip etme alışkanlıklarının da değerlendirildiğini gösterdi. Testte ayrıca adayların yorumlama yeteneğini ve harita okuma becerilerini ölçen sorulara da yer verildi. İnka Medeniyeti hakkındaki sorunun ise eleyici bir nitelik taşıdığı belirtildi.
**FELSEFE:** Zorlayıcı soruların bulunmadığı Felsefe testi, müfredata uygun, kolay ve orta zorluk seviyesindeki sorulardan meydana geliyordu.
**DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ:** Soruların, önceki yıllara kıyasla daha fazla kavramsal derinlik ve bilgi birikimi gerektirdiği görüldü. Özellikle tasavvufi kavramlar ve dini düşünce akımları ile ilgili sorular, sınavın ayırt edici noktaları olarak öne çıktı. Testin zorluk seviyesi orta olarak değerlendirildi.
**Matematik İşlem Yoğunluğuyla Öne Çıktı**
**MATEMATİK:** İşlem kabiliyeti gelişmiş ve disiplinli çalışmış adaylar için avantajlı, ayırt edici bir sınav oldu. Soruların dağılımı 2024 AYT ile paralellik gösteriyordu. Sorular, anlaşılır ve net bir dille ifade edilmiş; görsel ya da anlamsal karmaşıklığa neden olabilecek soru formatlarından kaçınılmıştı. Genel yapısı itibarıyla, adayların zaman yönetimi konusunda zorlanabileceği bir testti. Çok sayıda “çok zor” olarak nitelendirilebilecek soru olmamasına rağmen, neredeyse bütün soruların işlem yükü ağırdı. Bu durum, adayların hata yapma riskini yükseltmiş olabilir. Logaritma ve limit konularında ayırt edici sorular mevcuttu. Asal sayı, olasılık, kombinasyon, binom ve polinom sorularının dikkat çekici ve zorlayıcı olduğu tespit edildi. Geometride ise çember sorusunun sonuçlarda belirleyici olacağı tahmin ediliyor.
**FİZİK:** Ezberci yaklaşımdan uzak, kavramları özümseyerek öğrenen, gündelik hayatla bağlantı kurabilen ve okuma hatası yapmayan adayların rahatlıkla çözebileceği bir sınavdı. Sorular, birden fazla kazanımı bir arada sorgulayan ve kavramsal düşünmeyi teşvik eden bir nitelik taşıyordu. İki boyutta hareket sorusu, içerdiği güçlü çeldiricilerle ayırt edici bir özelliğe sahipti. Dairesel hareket konusundaki roket sorusu ile alternatif akım konusundaki RLC devresi sorusu, sınavın en zorlayıcı soruları arasında gösterildi.
**KİMYA:** Sınav, bilgiye dayalı, açık ve anlaşılır sorulardan oluşuyordu. İşlem gerektiren soru adedinin azlığı dikkat çeken bir unsurdu. Soru yapısı, ezber bilgiden ziyade analitik düşünme ve problem çözme yeteneklerini ön plana çıkardı. Orta zorluk seviyesindeki testte, 3-4 sorunun adaylar için zorlayıcı olabileceği düşünülüyor.
**BİYOLOJİ:** Sorular, yorumdan çok doğrudan bilgiyi ölçen ve konulara detaylı hakim olan adayları bile yanıltabilecek çeldiriciler içeren zor bir yapıdaydı. Şekil, grafik, deney ve öncül yorumlama temelli sorular ağırlıktaydı. Ayırt edici soru sayısının fazla olduğu, genel olarak daha seçici, tek bir soruda birden çok kazanımın sorgulandığı ve geçen seneye göre zorluk derecesi artırılmış bir sınavdı. Bu test, özellikle MEB kitabındaki küçük ayrıntıların bile dikkatle öğrenilmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi.
**’Kimliksiz Öğrenci Sınava Alındı’ İddiası Gündemde**
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, Eğitim-Bir-Sen yöneticisi bir şube müdürünün oğlunun, yanında kimliği olmamasına rağmen sınava kabul edildiği öne sürüldü. Eğitim İş sendikası, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “25 dakika sonra babası tarafından camdan uzatılan pasaportla işlem tamamlanmıştır. Salon başkanının ‘Sorumluluğu ben alıyorum’ diyerek sınav yönetmeliğini açıkça ihlal etmesi, bu sınavın herkes için eşit kurallar altında yapılmadığını bir kez daha göstermiştir” ifadelerini kullandı. Eğitim Gücü Sen Genel Başkanı Oğuz Özat da görevli öğretmenlerin itirazlarına rağmen öğrencinin sınava dahil edildiğini belirterek, durumun hem savcılığa hem de ÖSYM’ye bildirileceğini açıkladı.