Besin zehirlenmesi, ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunudur ve bu nedenle hangi semptomlarla kendini gösterdiğinin bilinmesi büyük önem taşır. Gıda zehirlenmesinin belirtileri, kontaminasyona yol açan kaynağa bağlı olarak farklılık gösterebilir. Hafif vakalarda daha basit bulgular ortaya çıkarken, genel olarak besin zehirlenmelerinde gözlemlenen yaygın semptomlar şunlardır:
– Mide bulantısı
– Kusma
– Vücut ısısında artış (Yüksek ateş)
– Sulu veya kanlı ishal
– Karın ağrısı ve şiddetli kramplar
Zehirlenmeye neden olan gıdanın tüketilmesinin ardından belirtiler çoğunlukla birkaç saat içerisinde başlar. Ancak bazı durumlarda semptomların ortaya çıkması günler, hatta haftalar sürebilir. Besin zehirlenmesi sonucu gelişen rahatsızlık, genellikle birkaç saatten birkaç güne kadar devam eder.
Bir kişinin gıda zehirlenmesi yaşayıp yaşamadığını anlamak için belirli semptomlar yol göstericidir. Bu semptomlar zehirlenmenin nedenine göre değişse de, neredeyse her vakada görülen bazı ilk işaretler bulunur. Besin zehirlenmesi, kendini ilk olarak bulantı ve kusma ile belli eder. İshal ve karın ağrıları da zehirlenmenin anlaşılabileceği diğer önemli bulgulardır. Vücuda giren besin toksini, etkilerini birkaç saat içinde hızla göstermeye başlar. Buna rağmen, bu belirtiler genellikle birkaç gün içerisinde kendiliğinden ortadan kalkar.
Her besin zehirlenmesi vakası şiddetli semptomlarla ilerlemez. Bazı durumlarda, herhangi bir tedavi uygulanmasa bile birkaç gün içinde durum düzelir. Fakat şiddetli kusma veya kanlı ishal gibi ciddi ve belirgin bulgular gözlemleniyorsa, bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu tür belirtilerle karşılaşıldığında derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Besin zehirlenmesi vakalarının çoğunda, semptomlar genellikle 1 ila 3 günlük bir sürenin ardından kendiliğinden kaybolur. Vücut, bu süreçte ishal ve kusma yoluyla tepki vererek toksinlerin atılımını sağlamaya çalışır. Bu doğal savunma mekanizması, yüksek oranda sıvı kaybına neden olur. Bu nedenle, gıda zehirlenmesi tedavisinin temel amacı, kaybedilen bu sıvının dengelenmesidir.
Tedavi sürecinde hastaların bol miktarda sıvı tüketmesi şiddetle tavsiye edilir. Özellikle maden suyu ve bitkisel çayların içilmesi bu süreçte büyük fayda sağlar. Vücudun ihtiyaç duyduğu elektrolitleri içeren ve suya karıştırılarak hazırlanan özel toz karışımlar da hastaya verilebilir. Ancak hastanın ağızdan sıvı alması mümkün değilse, hastane koşullarında damar yoluyla sıvı ve elektrolit takviyesi yapılması zorunludur.
Gıda zehirlenmesi, mikroorganizmalar veya bu organizmaların salgıladığı toksinler ile kirlenmiş (kontamine olmuş) gıdaların tüketilmesiyle ortaya çıkar. Gıdaların kontamine olmasının ardındaki temel sebep, taşıma, işleme veya depolama esnasında hijyen kurallarına yeterince uyulmamasıdır. Bunun yanı sıra, bakteri barındıran gıdalar tüketildiğinde, bu bakteriler vücut içinde toksin salgılayarak zehirlenmeye yol açabilir. Bakteriyel olmayan gıda zehirlenmelerinin en sık rastlanan nedenleri ise şunlardır:
– Zehirli mantarlar
– Parazitler
– Ağır metaller
– Hayvan toksinleri