Kaynak:Cnnturk.com
**Ürtiker Nedir?**
Toplumda daha çok “kurdeşen” ismiyle tanınan ürtiker, cilt yüzeyinde aniden beliren, kaşıntılı, kızarık ve şiş döküntülerle karakterize bir alerjik durumdur. Bu reaksiyon, vücudun histamin salgılaması neticesinde tetiklenir. Normalde kısa sürede geçen bu döküntüler, bazı vakalarda tekrarlayarak kronik bir hal alabilir.
**Ürtiker Çeşitleri Nelerdir?**
Ürtiker, süresine göre temel olarak iki kategoriye ayrılır:
* **Akut Ürtiker (Akut Kurdeşen):** 6 haftadan daha az bir sürede sonlanan kurdeşen nöbetleri bu şekilde adlandırılır. Bu tip genellikle stres, enfeksiyonlar ya da alerjiler gibi geçici etkenler tarafından tetiklenmektedir.
* **Kronik Ürtiker (Kronik Kurdeşen):** Eğer kurdeşen vakaları 6 haftayı aşan bir süre boyunca devam ederse, bu durum Kronik Ürtiker olarak tanımlanır. Daha ender rastlanan bu durum, bazen bağışıklık sistemi problemlerinden kaynaklanarak kronikleşme eğilimi gösterebilir.
Bu iki ana türün yanı sıra, fiziksel ürtiker olarak bilinen bir çeşit de mevcuttur. Bu durumda döküntüler, sıcaklık, soğuk veya cilde uygulanan basınç gibi fiziksel uyaranlara bir tepki olarak gelişir.
**Kurdeşen Neden Olur?**
Kurdeşen gelişimini tetikleyen pek çok farklı faktör bulunmaktadır. Başlıca nedenler arasında şunlar yer alır:
* **Alerjiler:** Belirli gıdalar, içecekler ve ilaçlar gibi alerjenler, vücutta bir reaksiyon başlatarak ürtikere sebep olabilir.
* **Enfeksiyonlar:** Viral, bakteriyel ya da diğer türdeki enfeksiyonlar, vücudun savunma mekanizmasını harekete geçirerek kurdeşeni ortaya çıkarabilir.
* **Fiziksel Faktörler:** Sıcak, soğuk, güneş ışığına maruz kalma veya cilde uygulanan basınç gibi fiziksel etkenler de döküntüleri tetikleyen unsurlardandır.
* **Stres:** Yoğun fiziksel veya duygusal stresin kurdeşen nöbetlerini başlatabildiği bilinmektedir.
* **Hastalıklar:** Bazı durumlarda altta yatan Tiroid sorunları ya da romatizmal rahatsızlıklar gibi hastalıklar da ürtikerin gelişiminde rol oynayabilir.
**Kurdeşen Belirtileri Nelerdir?**
Ürtikerin en belirgin özelliği, ciltte ortaya çıkan kızarık, kabarık ve yoğun kaşıntılı lezyonlardır. Bu döküntülerin boyutu birkaç milimetreden başlayıp birkaç santimetreye kadar ulaşabilir. Zamanla şekil değiştirme eğiliminde olan bu kabarıklıklar, genellikle bir süre sonra iz bırakmadan ortadan kalkar. Sıkça rastlanan semptomlar arasında şiddetli kaşıntı, yanma ve batma hissi, şişlikler ve döküntülerin birleşerek daha geniş alanlar oluşturması sayılabilir.
**Kurdeşen Tedavi Edilir Mi?**
Ürtikerin tedavi edilmesinde temel strateji, antihistaminik ilaçların kullanımıdır. İlaç tedavisine ek olarak, semptomları hafifletmek için çeşitli destekleyici yöntemler de mevcuttur. Soğuk kompres uygulaması, etkilenen bölgedeki şişliği ve kaşıntıyı azaltarak anında rahatlama sağlayabilir. Doğal çözümler de tedavi sürecine katkıda bulunabilir. Örneğin, **Aloe vera** jeli cildi yatıştırırken, yulaf ezmesi ile hazırlanan bir banyo genel bir rahatlama sunar. **Kalamin losyonu** ise kaşıntıyı gidermek için topikal olarak kullanılabilir.
**Doğal Yöntemler:**
**Zencefil, zerdeçal, maydanoz** ve **soğan** gibi besinler doğal anti-inflamatuar etkileriyle, **Çay ağacı yağı** ise antiseptik niteliğiyle semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
**Kurdeşen Nasıl Teşhis Edilir?**
Ürtiker tanısı koyma süreci, genellikle bir doktor tarafından yapılan fiziksel bir değerlendirme ile başlar. Gerekli görüldüğü durumlarda, tanıyı desteklemek veya altta yatan nedenleri araştırmak için bazı laboratuvar testlerine başvurulabilir. Özellikle döküntülerin 48 saatten daha uzun süre devam etmesi halinde, olası romatolojik hastalıkları ya da otoinflamatuar sendromları elemek amacıyla daha kapsamlı incelemeler yapılması gerekebilir.
**Kurdeşen Tedavisinde Önemli Noktalar:**
Ürtiker tedavisinin başarısı için dikkat edilmesi gereken bazı kilit noktalar vardır. Tedavinin temelini oluşturan **antihistaminikler** en sık başvurulan yöntemdir. Özellikle Kronik Ürtiker durumlarında, hastalığı tetikleyen faktörlerin saptanması amacıyla çeşitli **tetkikler ve testler** yapılması büyük önem taşır. Son olarak, bilinen fiziksel tetikleyicilerden (sıcaklık, soğuk, basınç gibi) bilinçli bir şekilde **kaçınmak**, yeni atakların önlenmesinde kritik bir rol oynar.