Gökbilimciler tarafından 2024 yılının başlarında saptanan 2024 YR4 isimli bir asteroit, ilk başta gezegenimiz için potansiyel bir risk olarak görülmüştü. 53 ile 67 metre arasında bir çapa sahip olan ve tek bir kenti yok etme kapasitesindeki bu gök cisminin 2032’de Dünya’ya çarpabileceği belirtilmişti. Ancak, sonradan gerçekleştirilen ayrıntılı analizler, bu çarpışma olasılığının yüzde 3’ü geçmediğini ve gezegenimizin güvende olduğunu gösterdi. Yine de tehlike, komşumuz Ay için geçmiş değil.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yapılan güncel bir duyuruya göre, Dünya için risk ortadan kalkmış olsa da, bu tehdit şimdi Ay için söz konusu. Ajans, 2024 YR4 asteroidinin 22 Aralık 2032 tarihinde Ay’a çarpma olasılığının yaklaşık yüzde 4 olduğunu belirtiyor. Bu seviye, başlangıçta Dünya için öngörülen riskten daha yüksek bir değere işaret ediyor. Gök cismi şu anda gözlemlenebilir bir konumda olmadığı için yeni bilgi toplanamıyor. Bu nedenle, daha net veriler elde etmek ve kesin hesaplamalar yapabilmek için asteroidin 2028 yılının ortalarında Güneş yörüngesindeki turunu tamamlayarak tekrar görüş alanına girmesi bekleniyor.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan ESA Gezegen Savunma Ofisi Direktörü Richard Moissl, potansiyel bir çarpmanın net etkileri belirsizliğini korusa da, Ay yüzeyinde yeni bir kraterin oluşmasının neredeyse kesin olduğunu ifade ediyor. Moissl, “Bu boyutta bir göktaşının Ay ile çarpışması ender bir olaydır, fakat bunu önceden tahmin edebilmemiz çok daha ender bir durum,” sözleriyle olayın bilimsel önemine dikkat çekiyor. Kendisi ayrıca, bilim camiasının bu olayı izlemek için büyük bir beklenti içinde olduğunu ve çarpışmanın Dünya’dan teleskoplar aracılığıyla izlenebileceğini de vurguluyor.
Bilim insanları, bu çapta bir çarpışmanın Ay’ı yörüngesinden saptırmayacağını veya gezegenimiz üzerinde önemli bir etki yaratmayacağını öngörüyor. Bununla birlikte, çarpışma esnasında çevreye yayılacak enkaz parçacıklarından bazılarının Dünya’nın kütle çekimine kapılıp kapılmayacağı konusu ise henüz belirsizliğini korumaktadır.
Bu gibi potansiyel tehditlere hazırlıklı olmak amacıyla, küresel uzay ajansları erken uyarı mekanizmalarını güçlendirme çabası içindedir. Bu kapsamda Avrupa Uzay Ajansı, 2030’lu yılların başlarında NEOMIR isminde yeni bir uydu projesini hayata geçirmeyi hedefliyor. Güneş ve Dünya arasındaki Lagrange Noktası’na konumlandırılması planlanan bu uydu, çapı 197 metreden büyük olan ve henüz keşfedilmemiş asteroitleri önceden saptama yeteneğine sahip olacak. Bilim insanlarına göre, NEOMIR faaliyette olsaydı, 2024 YR4 asteroidini yer tabanlı teleskoplardan yaklaşık bir ay önce belirleyebilirdi.
Özetle, 2032 yılı gezegenimiz için olmasa da Ay için dikkate değer bir astronomik hadiseye sahne olabilir. Bu potansiyel çarpışma, hem profesyonel bilim insanları hem de amatör astronomi tutkunları tarafından şimdiden büyük bir merak ve sabırsızlıkla beklenmektedir.