Bilim çevreleri, gezegenimizin dönüş süratinde beklenmedik bir artışın başladığını duyurdu. Bu ivmelenmenin, önümüzdeki birkaç hafta içerisinde tarihteki en kısa günün kaydedilmesiyle sonuçlanabileceği öngörülüyor.
ÜÇ OLASI TARİH DİKKAT ÇEKİYOR
Londra Üniversitesi’nde görevli astrofizikçi Graham Jones’a göre, gezegenimiz bu yaz 9 Temmuz, 22 Temmuz ya da 5 Ağustos tarihlerinden birinde şimdiye kadarki en kısa gününü deneyimleyebilir. Belirtilen bu tarihlerde gün uzunluğunun sırasıyla 1,30, 1,38 veya 1,51 milisaniye kadar daha kısa olması bekleniyor. Bu milisaniyelik sapmanın dahi, GPS sistemleri, uydu navigasyonu ve zamanı ölçme yöntemlerimiz de dahil olmak üzere pek çok sistemi etkileyebileceğinin altı araştırmacılar tarafından çiziliyor.
“HIZLANMANIN SEBEBİ BİR MUAMMA”
Gezegenimizin 2020 yılından itibaren normalden daha süratli bir dönüş sergilediği, bilim insanları tarafından saptandı. Fakat bu hızlanmanın ardındaki kesin sebep henüz gizemini koruyor. Moskova Devlet Üniversitesi’nden bilim insanı Leonid Zotov, durumu “Bunu kimse öngörmüyordu, ivmelenmenin gerekçesi izah edilemiyor” sözleriyle ifade etti.
GEZEGENİMİZİN DÖNÜŞ HIZINI NE ETKİLİYOR?
Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı hiçbir zaman sabit kalmamaktadır. Bu hızı etkileyen doğal fenomenler arasında depremler, okyanus akıntıları, buzulların erimesi, gezegenin çekirdeğindeki erimiş katmanların devinimi ve El Nino gibi olaylar yer alıyor. Bu minimal değişimlerin tespiti, oldukça hassas olan atom saatleri sayesinde yapılıyor.
SON DÖNEMDEKİ REKORLAR
Bugüne dek kayıtlara geçen en kısa gün, Dünya’nın normal bir günden 1,66 milisaniye daha çabuk tamamladığı 5 Temmuz 2024 olarak belirtildi. 2020 yılından bu yana kırılan diğer rekorlardan bazıları şunlardır:
* 19 Temmuz 2020: Normalden 1,47 milisaniye daha kısa
* 9 Temmuz 2021: Normalden 1,47 milisaniye daha kısa
* 30 Haziran 2022: Normalden 1,59 milisaniye daha kısa
2023 yılında gözlemlenen yavaşlamanın ardından, dönüş hızı 2024’te tekrar ivme kazandı ve peş peşe yeni kısa gün rekorları kayda geçti.
BU DEĞİŞİMİN POTANSİYEL SONUÇLARI
Günlerin uzunluğundaki milisaniyelik oynamalar bile önemli sonuçlar doğurma potansiyeline sahiptir. Çünkü GPS sistemleri, mobil iletişim ağları ve finansal piyasa işlemleri gibi alanlar, son derece hassas zaman ayarları üzerine kuruludur. Uzmanlara göre, gezegenin dönüşündeki hızlanma devam ederse, zaman ölçümlerinde “negatif artık saniye” olarak isimlendirilen bir düzenlemenin yapılması zorunlu hale gelebilir. Bu, tarihte daha önce hiç başvurulmamış bir uygulama olacaktır.