ABD yönetiminin benimsediği korumacı ticaret yaklaşımlarının ekonomi ve ticaret üzerindeki potansiyel yansımalarına dair kaygılar sürmektedir. Küresel piyasalarda gümrük vergileri başta olmak üzere pek çok belirsizlik faktörü bulunurken, ABD Başkanı Trump’ın öngörülemeyen politikaları yatırımcılar için karar alma mekanizmalarını karmaşık hale getirmektedir.
Geçtiğimiz hafta, Trump’ın tarifelerin erteleme süresinin sonu olan 9 Temmuz yaklaşırken ABD ile ticaret yapan ülkelere yönelik gümrük vergilerini bir mektupla duyuracağını ve uygulamanın 1 Ağustos’ta başlayacağını belirtmesi, özellikle Asya piyasalarındaki risk alma isteğini önemli ölçüde azalttı. Bu gelişmenin neticesinde Japonya, Güney Kore ve Hong Kong borsaları haftayı değer kayıplarıyla kapattı.
Diğer taraftan, dünya çapındaki ekonomik ve jeopolitik belirsizlikler devam ederken, yatırımcılar geçen hafta ABD ekonomisine ilişkin gelişmeleri de yakından takip etti. ABD Başkanı Trump, Kongre’nin onayladığı kapsamlı vergi indirimlerini ve harcama kısıntılarını içeren yasa tasarısını imzalayarak yürürlüğe koydu. Trump, tasarı hakkında, “Bu yasa, ekonomide devasa bir büyüme başlatacak ve ülkenin bel kemiği olan çalışkan vatandaşlarımızı destekleyecek” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Söz konusu tasarının ülkenin bütçe açığını 2034 yılına kadar 3,4 trilyon dolar artıracağı öngörülürken, Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, IMF’nin ABD’nin bütçe açığını kademeli olarak düşürmesi gerektiği yönündeki pozisyonunu yineledi. Kozack, “vergi indirimi” tasarısının, kurumun borcun azaltılması tavsiyesiyle çeliştiğini vurguladı.
Bu gelişmelerle birlikte, geride bıraktığımız hafta içinde ABD’de yayımlanan istihdam raporu, ülkedeki iş gücü piyasasının gücünü koruduğuna işaret etti. Fed’in para politikası kararlarında kritik bir rol oynayan iş gücü piyasasından gelen bu olumlu veriler, Bankanın para politikası gevşeme döngüsüne ilişkin belirsizlik yarattı. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in yıl boyunca toplamda 3 faiz indirimi yapacağı beklentisi zayıfladı ve Fed’in eylül ayında politika faizini 25 baz puan düşürme olasılığı yüzde 88’den yüzde 72’ye düştü.
Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından organize edilen ECB Merkez Bankacılığı Forumu’nda konuşan Fed Başkanı Jerome Powell, faiz oranlarını tekrar indirmeye başlamadan evvel daha fazla veri toplamak ve gümrük vergilerinin etkilerini analiz etmek istediklerini ifade etti. Powell, ABD ekonomisinin oldukça sağlam bir konumda olduğunu dile getirirken, tarifeler hesaba katılmadığında enflasyonun öngörüler doğrultusunda hareket ettiğini belirtti. Tarifelerin etkisinin henüz belirgin bir şekilde hissedilmediğini vurgulayan Powell, yaz ayları boyunca daha yüksek enflasyon verileri görmeyi beklediklerini söyledi.
Powell, gümrük vergileri olmasaydı Fed’in şimdiye kadar faizleri daha fazla indirip indirmeyeceği ile ilgili bir soruya, “Bunun doğru olduğunu düşünüyorum” şeklinde yanıt verdi. Tarife oranlarının büyüklüğünü ve bunun neticesinde enflasyon beklentilerinin yükseldiğini gördüklerinde bekleme moduna geçtiklerini kaydetti.
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin büyük bir kısmının, yılın ilerleyen aylarında faiz indirimlerine yeniden başlamanın yerinde olacağı kanaatinde olduğunu aktaran Powell, enflasyon ve iş gücü piyasasına ilişkin verileri takip etmeyi sürdüreceklerini belirtti. Powell ayrıca, hiçbir toplantıda faiz indirimi seçeneğini göz ardı etmeyeceğini ve nihai kararın verilerin seyrine göre şekilleneceğini ifade etti.
Bu gelişmelerin bir yansıması olarak, ABD tahvil piyasalarında geçen hafta satıcılı bir seyir gözlendi ve ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 7 baz puanlık bir yükselişle haftayı yüzde 4,35 seviyesinden tamamladı. Emtia fiyatları ise bu haber akışıyla pozitif bir yönelim gösterdi; altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 1,9 artarak 3 bin 337 dolara, gümüşün ons fiyatı yüzde 2,58 primle 36,9 dolara yükseldi. Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 2,40 değer kazanımıyla haftayı 67,9 dolardan kapattı. Dolar endeksi ise yüzde 0,2’lik bir düşüşle 97,2 seviyesinden haftayı bitirdi.