Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) tarafından yayımlanan yeni bir rapor, Suudi Arabistan’ın son on yıl içinde uyuşturucu ile ilişkili suçlar nedeniyle yaklaşık 600 kişinin hayatına son verdiğini ve infaz edilenlerin ezici bir çoğunluğunun yabancı ülke vatandaşı olduğunu ortaya koydu. Kuruluş, bu idamların “dehşet verici seviyelere” çıktığını ve sıklıkla adaletsiz yargı süreçleri sonucunda uygulandığını vurguladı.
Raporda, 2021-2022 döneminde uyuşturucu suçları için uygulanan ölüm cezalarına getirilen geçici moratoryumun ardından infazlarda rekor bir artış yaşandığı gözler önüne serildi. Belgeye göre 2024 senesinde 122 kişi infaz edilirken, bu yılın henüz ilk altı ayında bu rakam 118’e ulaştı.
İnfaz edilenlerin yaklaşık yüzde 75’ini, Pakistan, Suriye, Yemen, Nijerya ve Mısır gibi ülkelerden çalışmak için gelen göçmenler oluşturuyor. Bu bireylerin önemli bir kısmının, Suudi Arabistan’da düşük maaş karşılığında uyuşturucu ticareti yapmaya zorlandığı ve istismara maruz kaldığı belirtiliyor.
Durumu değerlendiren Af Örgütü Ortadoğu araştırmacısı Dana Ahmed, normalde ölüm cezası gerektirmeyen suçlardan dolayı yabancı ülke vatandaşlarının şok edici bir süratle infaz edildiğini ifade etti. Ahmed, Suudi Arabistan’ın sahip olduğu servet ve jeopolitik nüfuzun, diğer ülkeleri bu hak ihlallerini eleştirme konusunda çekimser kıldığını ve Ortadoğu’da süregelen krizlerin bu durumu daha da pekiştirdiğini ekledi.
Raporun dikkat çektiği bir vakada, 153 kilogram esrar kaçakçılığı yapmakla suçlanan yedi Etiyopyalı ve bir Somalili ölüm cezasına çarptırıldı. Bu suç karşılığında her birine vaat edilen ödülün sadece 267 dolar olması, durumun vahametini ortaya koyuyor. Sanıkların çoğunun düşük eğitim seviyesi ve güç sosyoekonomik şartlardan gelmesi, onları hem istismara daha açık hale getiriyor hem de adil bir hukuki yardıma erişim imkanlarını kısıtlıyor.
Af Örgütü’nün belgelerine göre, bu kişilere yargılama sürecinde yeterli tercüman desteği sağlanmadı, konsolosluk yardımı sunulmadı ve çoğu vakada avukat tutma hakları engellendi. Ayrıca, en az dört vakada sanıkların gözaltı sırasında işkence veya kötü muameleye maruz kalarak ifade vermeye zorlandığı rapor edildi. Hatta bazı mahkumların, infaz edilecekleri tarihten sadece bir gün önce haberdar edildikleri öğrenildi.
Ölüm cezasının “en gaddarca, insanlık dışı ve alçaltıcı ceza biçimi” olduğunu belirten Af Örgütü Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölge Direktör Yardımcısı Kristine Beckerle, uluslararası kamuoyuna bir çağrıda bulundu. Beckerle, Suudi Arabistan yönetimine infazları durdurması ve uluslararası insan hakları standartlarına riayet etmesi için derhal baskı uygulanmasının zorunlu olduğunu söyledi.