By Aleksandar Brezar
Yayınlanma Tarihi 09/07/2025 – 12:23 GMT+2•Son güncelleme
14:18
REKLAM
Çarşamba günü, Strazburg’da bulunan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) heyeti, Rusya aleyhine iki kritik karar açıklayarak Moskova’nın Ukrayna’da uluslararası hukuku çiğnediğini tescil etti. Bu karar, Kremlin’in 2022’de komşusuna yönelik başlattığı topyekûn işgalin ardından, uluslararası bir mahkeme tarafından insan hakları ihlallerinden ilk kez mesul tutulması anlamına geliyor.
Ayrıca mahkeme, 2014’te 298 kişinin ölümüne neden olan Malezya Havayolları’na ait MH17 sefer sayılı uçağın düşürülmesinden Rusya’nın sorumlu olduğunu karara bağladı. Böylece Moskova, bu facia nedeniyle ilk defa uluslararası bir mahkeme tarafından sorumlu ilan edildi.
Strazburg’da alınan bu hükümler, MH17’nin düşürülmesindeki rolleri sebebiyle iki Rus ve bir Ukraynalı ayrılıkçının çok sayıda cinayetten gıyaben hüküm giydiği ceza davasından bağımsız olarak ele alınıyor.
Mahkeme heyeti, Ukrayna ve Hollanda tarafından Rusya aleyhine açılan toplam dört dava hakkında hüküm kuracak olsa da, bu kararların niteliğinin genel olarak sembolik olduğu değerlendiriliyor.
Söz konusu şikayetler, Moskova’nın mahkemenin yönetim organından 2022 yılında, Ukrayna’ya karşı başlattığı topyekûn savaş sebebiyle ihraç edilmesinden evvel sunulmuştu.
MH17 faciasında hayatını kaybedenlerin yakınları, bu kararı 11 senedir sürdürdükleri adalet mücadelesinde kritik bir dönüm noktası olarak nitelendiriyor.
Bu trajedide 18 yaşındaki oğlu Quinn’i yitiren Thomas Schansman, Associated Press’e (AP) verdiği demeçte, “Bu, asıl sorumlunun kim olduğunu kavramak adına atılmış somut bir adımdır,” ifadelerini kullandı.
17 Temmuz 2014’te, Amsterdam’dan Kuala Lumpur’a uçuşunu gerçekleştiren Boeing 777 tipi uçak, Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların denetimindeki bir alandan fırlatılan Rus menşeli bir Buk füzesiyle vurulmuştu. Uçakta bulunan ve aralarında 196 Hollanda vatandaşının da yer aldığı toplam 298 yolcu ve mürettebatın tümü bu olayda yaşamını yitirmişti.
Birleşmiş Milletler’in havacılık kurumu da geçtiğimiz Mayıs ayında, söz konusu facia nedeniyle Rusya’nın sorumlu olduğuna işaret etmişti.
Aynı zamanda AİHM’e kişisel başvuru yapan Schansman, oğlunun vefatının üzerinden on yılı aşkın bir zaman geçmiş olmasına karşın adalet arayışından pes etmeyeceğini vurguladı. AP’ye konuşan Schansman, “Yapabileceğimiz en fena şey mücadeleden vazgeçmektir,” diyerek ekledi: “MH17, Rusya’nın görmezden gelebileceği bir dava olmayacak.”
Strazburg mahkemesinde Kiev’in Rusya aleyhine yürüttüğü başka davalar da mevcutken, bireyler tarafından Kremlin’e karşı açılmış olan yaklaşık 10.000 dava daha bulunmaktadır.
Geçen ay, Ukrayna’nın topyekûn işgali sebebiyle üst düzey Rus yetkililerin yargılanmasını amaçlayan yeni bir uluslararası mahkeme kurulmasına yönelik planlar, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy tarafından resmi olarak tasdik edildi.
Konuyla ilgili gelişmeler sürmekte olup, muhabirlerimiz en son bilgileri aktarmak üzere çalışmaktadır.