Oluşturulma Tarihi: Temmuz 09, 2025 08:00
İnsan beyin hücrelerini işlemci olarak kullanan dünyanın ilk ticari biyolojik bilgisayarı, kiralama hizmetiyle kullanıma sunuldu. Tıp alanında bir devrim yaratması öngörülen bu hibrit makine, İngiltere’deki bir laboratuvarda tasarlandı. Bu teknoloji, daha önce Pong oynama yeteneğiyle tanınan “DishBrain” adlı prototipin gelişmiş bir versiyonu olarak dikkat çekiyor.
CL1 olarak isimlendirilen her bir sistem, bir silikon çip üzerine entegre edilmiş 800 bin nörondan meydana geliyor ve fonksiyonlarını bir yaşam destek ünitesi sayesinde sürdürüyor. Günümüzün en gelişmiş yapay zekâ sistemleriyle güç bakımından rekabet edemese de, CL1’in en çarpıcı üstünlüğü olağanüstü enerji verimliliğidir. Geleneksel bir yapay zekâ merkezi bütün bir ülkenin enerji sarfiyatına ulaşabilirken, CL1 ünitelerinden oluşan bir sistem rafı sadece 1.000 watt güç tüketiyor. Sciencealert’e göre, bu teknolojinin arkasındaki Avustralyalı biyoteknoloji firması Cortical Labs, yaklaşımını şu sözlerle açıklıyor: “Nöronlar kendilerini programlama kabiliyetine sahiptir, sınırsız bir esneklik vadeder ve dört milyar yıllık evrimin bir sonucudur. Biz, dijital modellerin taklit etmeye çalıştığı şeye en başından sahibiz.” Şirket, DishBrain platformunu daha ileri bir seviyeye taşımak için İngiltere merkezli bit.bio ile bir ortaklık kurdu.
YAPAY ZEKÂYA GÖRE ÜSTÜNLÜK SAĞLIYOR
Cortical Labs’ın baş bilim insanı Brett Kagan liderliğindeki ekip, geliştirdikleri sistemi benzer düzeyde eğitilmiş yapay zekâ algoritmaları ile kıyasladı. Yapılan testler sonucunda, hücre kültürlerinin yapay zekâdan daha üstün bir performans sergilediği tespit edildi. Kullanıcılar, CL1 sistemine doğrudan kod ileterek etkileşime geçebiliyor. Bu sistemdeki hücreler, gönderilen elektriksel sinyalleri neredeyse anlık olarak algılayıp yanıt üretebiliyor.
Nöronlarla çalışan bu hibrit sistemin en büyük vaadi, insan beyninin öğrenme, yaratıcılık gibi mekanizmalarını ve hastalık süreçlerini daha derinlemesine anlama imkanı sunmasıdır. Kagan, bu potansiyeli bir örnekle açıkladı: Epileptik nöronların oyun oynama performansının düşük olduğu gözlemlendi. Ancak bu hücrelere bir antiepileptik ilaç tatbik edildiğinde, öğrenme yeteneklerinde belirgin bir iyileşme saptandı ve daha önce ölçülmesi mümkün olmayan bazı kabiliyetler ortaya çıktı.
SİSTEMİN KAYNAĞI VE TİCARİ BOYUTU
CL1 sisteminde kullanılan beyin hücreleri, yetişkin insan donörlerden temin edilen deri ve kan örnekleri kullanılarak laboratuvar ortamında geliştiriliyor. Mevcut durumda nöronların ömrü yaklaşık altı ayla sınırlı olsa da, sistemin sunduğu düşük enerji tüketimi ve muazzam bilimsel potansiyel, bilim insanlarını teknolojiyi daha da geliştirmeye teşvik ediyor. Ticari olarak, CL1 üniteleri 35 bin dolarlık birim fiyatıyla satışa sunulacak. Alternatif olarak, haftalık 300 dolar karşılığında uzaktan erişimle kiralama imkanı da bulunuyor.