AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 12 Temmuz Cumartesi sabahı kamuoyuna “tarihi bir konuşma” yapacağını ilan etti. NTV’de katıldığı bir programda açıklamalarda bulunan Çelik, AK Parti’nin 11 Temmuz Cuma’dan pazar gününe kadar sürecek bir kampa gireceğini belirtti. Erdoğan’ın beklenen önemli konuşmasına atıfta bulunan Çelik, “Bütün vatandaşlarımızı cumartesi sabahı Sayın Cumhurbaşkanımızın yapacağı o konuşmayı dinlemeye davet ediyorum” şeklinde konuştu.
Çelik, programda ayrıca PKK’nın silah bırakma kararıyla ilerleyen “yeni çözüm sürecindeki” güncel gelişmeleri de ele aldı. Moderatörün “Terörsüz Türkiye süreci halk nezdinde bir yankı uyandırdı mı?” sorusunu yanıtlayan Çelik, “Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Sayın Devlet Bahçeli’ye yönelik fevkalade bir itimat mevcut. Halkımız, Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Devlet Bahçeli’nin milletin ve devletin aleyhine olacak bir adım atmayacağına dair kesin bir inanca sahip” dedi.
Hükümetin “Terörsüz Türkiye” olarak adlandırdığı bu yeni dönemde, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) özel bir komisyon kurulması gündemde. Bu kapsamda, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 24 Haziran Salı günü siyasi partilerin grup temsilcileriyle bir yemekte buluştu. Kurtulmuş, “Terörsüz Türkiye Komisyonu” olarak isimlendirilen bu oluşumun üye dağılımı ve çalışma prensiplerine dair partilerin tekliflerini 30 Haziran Pazartesi’ye kadar sunmalarını talep etmişti. Toplantıya iştirak eden AK Parti, CHP, DEM Parti, MHP ve Yeniyol Partisi’nin olumlu yaklaştığı bu girişime İYİ Parti’den itiraz geldi. İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, 7 Temmuz Pazartesi günü Meclis’te yaptığı bir basın toplantısında, “Bu komisyon, 23 senedir yapılamayan ya da yapılmayan neyi başaracak? Bu Meclis’in icra edemediği neyi yapacak?” sözleriyle komisyon fikrine karşı çıktıklarını belirtti.
Komisyona dair eleştirilere yanıt veren AK Parti Sözcüsü Çelik ise sürecin temel prensiplerini vurguladı: “Biz bu süreci ‘Tek vatan, tek millet, tek devlet, tek bayrak’ ilkesi çerçevesinde yönetiyoruz. Devletin asli nitelikleri ve milletimizin değerleri konusunda hiçbir şekilde bir pazarlık veya müzakere olmayacaktır.”
Çelik’in bu açıklamalarıyla aynı günün sabahında, İmralı Adası’nda hapis yatan Kürdistan İşçi Partisi (PKK) lideri Abdullah Öcalan’dan bir video mesajı kamuoyuna yansıdı. Öcalan, 1999’dan bu yana ilk kez yayınlanan görüntülü mesajında, örgütün 11 Temmuz Cuma’da başlaması öngörülen silahları bırakma sürecine dair önemli açıklamalarda bulundu. “PKK hareketi ve dayandığı ulusal kurtuluş savaş stratejisine son verilmiştir” diyen Öcalan, mevcut aşamanın “oldukça değerli ve tarihi nitelikte sayılmak durumunda” olduğunu ifade etti. “27 Şubat 2025 tarihli Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı’nı” desteklemeyi sürdürdüğünü belirten Öcalan, “Varlık inkarına dayalı ve ayrı devlet amaçlı PKK hareketi ve dayandığı ulusal kurtuluş savaş stratejisine son verilmiştir. Varlık tanınmış, dolayısıyla ana amaç gerçekleşmiştir. Miadını doldurma bu anlamdadır” diye ekledi.
Öcalan, 19 Haziran tarihli mesajında ise silahsızlanmanın şeffaf bir şekilde yürütülmesi gerektiğini vurgulayarak, “Gerek TBMM ve komisyon için anlam ifade edecek, gerek kamuoyundaki şüpheleri giderecek ve sözümüzün gereğini karşılayacak şekilde silahların bırakılmasını, ilgili çevre ve kamuoyuna açık olarak temin etmeniz doğal karşılanmalıdır” dedi. Bu geçişin bir yenilgi olmadığını savunan Öcalan, “Silah bırakma mekanizmasının kurulması süreci ileri taşıyacaktır. Yapılan silahlı mücadele aşamasından demokratik siyaset ve hukuk aşamasına gönüllüce geçiştir. Bu bir kayıp değil, tarihi bir kazanım olarak değerlendirilmek durumundadır. Silah bırakmaya ilişkin detaylar belirlenecek ve hızlıca hayata geçirilecektir” şeklinde konuştu.
Silah bırakma kararının ardındaki süreç, Öcalan’ın 27 Şubat Perşembe günü İmralı’da görüştüğü DEM Parti heyeti aracılığıyla yaptığı çağrıyla başladı. Öcalan bu mektubunda PKK’ya kendini lağvetmesi ve silahları bırakması yönünde talimat vermişti. Bu çağrıya yanıt olarak PKK, 1 Mart Cumartesi’den itibaren geçerli olacak bir ateşkes ilan etti. Bu gelişmenin ardından örgütün fesih kongresini toplaması yönünde bir beklenti oluştu. Süreci destekleyen isimlerden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli dahi kongre için bir yer ve tarih teklifinde bulunmuştu. 2 Mayıs’ta bir açıklama yapan AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise, “Terör örgütünün silah bırakmasına ve kendini feshetmesine dönük olarak önümüzdeki günlerde gelişebilecek her olumlu adım, bir sonraki olumlu adımı çağıracaktır. Her aşamayı titizlikle takip ediyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Kongrenin toplanması için Öcalan ile iletişim kanallarının kurulması ve güvenlik garantisi gibi şartlar öne süren PKK, nihayetinde kongrenin 5-7 Mayıs tarihlerinde ‘Medya Savunma Alanları’nda iki ayrı kolda paralel olarak yapıldığını duyurdu. Kongrede, Öcalan’ın ‘fesih’ çağrısı doğrultusunda tarihi nitelikte kararlar alındığı belirtildi.
Geçmişteki “Çözüm Süreci”, Türkiye’de 2013 ile 2015 yılları arasında Türk devleti ve PKK arasında yürütülen müzakere dönemine verilen isimdi. Kürt meselesine barışçıl bir çözüm bulma hedefiyle başlatılan bu süreç, silahsızlanma, demokratik reformların hayata geçirilmesi ve Kürt kimliğine ilişkin hakların tanınması gibi temel bileşenleri içeriyordu. Müzakerelerin merkezinde kilit bir aktör olarak PKK lideri Öcalan bulunuyordu. Ne var ki, 2015 yılında çatışmaların tekrar alevlenmesiyle bu girişim fiili olarak son bulmuş ve Türkiye’nin siyasi dinamiklerinde derin izler bırakmıştı.
PKK, 28 Kasım 1978 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde kurulmuştur. Örgüt, Türkiye, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere ve Fransa dahil çok sayıda ülke tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır. Yaklaşık 40 yıldır devam eden silahlı eylemlerinde PKK militanlarının, resmi verilere göre 15 bine yakın insanın ölümüne sebep olduğu belirtilmektedir. Örgütün lideri Abdullah Öcalan ise 1999’dan bu yana “terör örgütü kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla çarptırıldığı ömür boyu hapis cezasını Marmara Denizi’ndeki İmralı Cezaevi’nde çekmektedir.