Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), 2025 yılının ilk altı aylık dönemini masaya yatırmak üzere EİB Konferans Salonu’nda bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda bir konuşma yapan EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, yaklaşık bir senedir gündeme getirdikleri sorunların çözüme kavuşmadığını ve artık yapısal bir nitelik kazandığını belirtti. Eskinazi, “’İşimiz üretim, gücümüz ihracat’ prensibi doğrultusunda, yüksek katma değerli üretim ve sürdürülebilir ihracat vizyonunu benimsemek hepimizin ortak görevidir” şeklinde konuştu. Ayrıca, İSO İmalat PMI verisinin Haziran ayında tekrar daralma bölgesine gerilemesinin, imalat sektöründeki baskıyı net bir şekilde gözler önüne serdiğini vurguladı.
“ZORLUKLARA RAĞMEN 9 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT BAŞARISI”
2025’in ilk yarısına ait verileri de paylaşan Eskinazi, “Tüm zorluklara rağmen EİB olarak Ocak-Haziran 2025 döneminde 9 milyar dolarlık bir ihracat rakamına ulaştık. Bu dönemde sanayi ürünleri ihracatımız yüzde 2’lik bir artışla 4,8 milyar dolara yükselirken, tarım ürünleri ihracatımız 3,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Toplamda 209 farklı ülke ve bölgeye ürün sattık ve bu destinasyonların 109’unda ihracatımızı artırma başarısı gösterdik” dedi.
İhracat yapılan ülkeler listesinin başında 851 milyon dolar ile Almanya yer alırken, onu 792 milyon dolar ile ABD ve 548 milyon dolar ile İtalya takip etti.
“TEKSTİL SEKTÖRÜNDE YÜZDE 27’LİK BÜYÜME”
Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği’nin performansına da değinen Eskinazi, “Tekstil sektörümüz, 2025’in ilk yarısında 259 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirdi. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 27’lik bir artışa tekabül ediyor. En çok ihraç edilen ürünler pamuk, suni sentetik örme kumaşlar, çarşaf ve halı oldu. Pazar bazında en dikkat çekici büyümeyi ise yüzde 69’luk bir artışla Çin’e yönelik ihracatımızda kaydettik” bilgilerini paylaştı.
“KİRA KRİZİ, ENERJİ MALİYETLERİ VE KUR BASKISI İLE MÜCADELE EDİYORUZ”
Konuşmasında yapısal sorunların altını çizen Eskinazi, kira anlaşmazlıklarının giderek derinleştiğine dikkat çekti ve “Bugün Türkiye’de faaliyet gösteren her üç markadan ikisi kira sorunları sebebiyle mahkemelik durumda. Bu durum, yapısal maliyet krizinin ulaştığı endişe verici boyutu ortaya koyuyor” dedi.
Global şirketlerin artık Türkiye’yi üretim üssü olarak görmekten vazgeçtiğini belirten Eskinazi, “Yakın zamanda bir İspanyol alıcı, iş birliğimizi sürdürmek için üretimi Mısır’a taşımamızı şart koştu. Bu da gösteriyor ki, Türkiye artık yüksek maliyetli bir üretim ülkesi olarak algılanıyor” ifadelerini kullandı.
“İHRACAT YAPMAK BİR NEVİ CEZALANDIRMAYA DÖNÜŞTÜ”
Artan enerji, kur ve işçilik maliyetleri altında ihracatçının ezildiğini ifade eden Eskinazi, “İhracatçının kâr marjı diye bir şeyi kalmadı; kazandıkça daha çok kaybettiren bir denklemle yüzleşmek zorunda kalıyoruz” dedi. Türkiye ekonomisinin 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 2 büyüdüğünü ancak bu büyümede ihracatın katkısının negatife düştüğünü hatırlattı.
“ACİL ÇÖZÜM BEKLENTİSİ İÇİNDEYİZ”
Ege İhracatçı Birlikleri adına bir dizi öneri sunan Eskinazi, şu maddeleri sıraladı: “Kur politikasında öngörülebilirlik tesis edilmeli. Emek yoğun sektörlere yönelik özel finansman mekanizmaları geliştirilmeli. Enerji maliyetleri aşağı çekilmeli ve destekleyici fiyat politikaları uygulanmalı. Sermaye kaçışını engelleyecek teşvikler hayata geçirilmeli. TL dönüşüm desteği uygulaması yıl sonuna kadar devam ettirilmeli. Reeskont kredilerinde limitler yükseltilmeli ve bekleme süreleri kısaltılmalı. DİR rejimi kapsamındaki firmaların KDV iadesi sorunları giderilmeli.”
“2026 YILI DA KAYIP YIL HALİNE GELEBİLİR”
Mevcut gidişatın sadece 2025’i değil, 2026 yılını da tehlikeye attığını söyleyen Eskinazi, “Türkiye’nin üreticisine ve ihracatçısına sahip çıkan bir ekonomi politikasını benimsemesi, artık ertelenemez bir mecburiyet halini almıştır” diye ekledi.
SOMUT ADIMLAR VE SAĞLANAN DESTEKLER
Ege İhracatçı Birlikleri’nin bu süreçte attığı adımları da özetleyen Eskinazi, “Bölgemizdeki farklı illerde ihracatçı firmalarımızla bir araya gelerek toplantılar düzenledik. 2025’in ilk yarısında ihracatçılarımıza toplam 1 milyar TL destek sağladık ki bu, geçen seneye göre yüzde 81’lik bir artış anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.
Yeşil pasaporttan kadın girişimci eğitimlerine kadar geniş bir yelpazede destek verdiklerini belirten Eskinazi, “İhracat, Türkiye’nin en stratejik gücüdür. Bu güç zayıflarsa, tüm ekonomik denge bundan olumsuz etkilenir” dedi.
“BİR KİŞİNİN TUTUKLANMASI EKONOMİYİ 6 AY GERİYE GÖTÜREBİLİR”
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, son dönemde CHP’li belediye başkanları ve siyasetçilere yönelik operasyonlar hakkındaki bir soruya da yanıt verdi. Eskinazi, “Kırılgan bir ekonomide alınan her kararın etkisi çok daha büyük oluyor. Mart ayında şahit olduğumuz gibi, bir kişinin tutuklanması bile sizi altı ay geriye götürebilir. Ülke ekonomisi şu anda oldukça hassas bir dönemden geçiyor. Bu nedenle alınacak kararların çok dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğine inanıyorum. Kararların ekonomiye zarar vermeyecek şekilde alınması şart. Eğer daha ileriye gitmek istiyorsak, ortamın yumuşatılması ve daha rahat bir ekonomi iklimi yaratılması durumunda ihracatçımız için ideal günler çok daha çabuk gelecektir” dedi.
“EURO’NUN 50 TL OLMASI İHRACATÇIYI RAHATLATIR”
Döviz kuruna ilişkin beklentilerini dile getiren Eskinazi, “Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da yapılan toplantılarda bazı varsayımlar dile getirildi. Bazı politik söylemlerin de arkasında durulması gerekiyor. Temmuz sonunda faizlerde 350-650 baz puanlık bir indirim beklentisi mevcut. Sayın Cumhurbaşkanımız da enflasyonun yüzde 40’ın altına ineceğini ifade etti. 650 baz puanlık bir indirim ile bu hedefe ulaşılır. 350 baz puan daha makul. Faiz indirim oranı ne kadar düşük tutulursa, dövizdeki artış da o kadar sınırlı olur. Elbette, Euro’nun 50 TL, doların ise 43 TL seviyelerine gelmesi bizi bir nebze daha rahatlatacaktır” ifadelerini kullandı.
SERTBAŞ: 145 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM KAYBI YAŞANDI
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB) Başkanı Burak Sertbaş, yüksek maliyetler, düşük kur seviyesi ve Avrupa pazarındaki durgunluğun ihracatı olumsuz yönde etkilediğini belirtti. Sertbaş, “Yılın ilk 6 ayında genel hazırgiyim ihracatı %6’lık bir düşüşle 8,1 milyar dolara geriledi. Sadece EHKİB’in ihracatı ise %5’lik bir azalışla 650 milyon dolarda kaldı” dedi.
İstihdamda da ciddi kayıpların meydana geldiğini vurgulayan Sertbaş, “Kur baskısı ve azalan siparişler sonucunda son 2 yıl içinde sektörde 145 bin kişi işini kaybetti. Bu rakama tekstil sektörü de dahil edildiğinde kayıp 200 bini aşıyor” diye konuştu.
Tüm bu zorluklara karşın sektörün potansiyeline olan inançlarını koruduklarını söyleyen Sertbaş, “2026 yılında güçlü bir toparlanma süreci bekliyoruz. Ancak bu süreçte üreticinin ayakta kalabilmesi için acil destek mekanizmalarının devreye girmesi şart” dedi.
GİRİT: FON KESİNTİLERİ İHRACATI DURMA NOKTASINA GETİRDİ
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, sektörün 2025’in ilk yarısında 1,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini ancak ihracatçıların ciddi sorunlarla boğuştuğunu ifade etti.
Girit, “Maliyet baskıları, fon kesintileri, lojistikte yaşanan aksaklıklar ve teknik engeller ihracatımızı olumsuz etkiliyor” dedi. Özellikle fon kesintisi uygulamasının ihracatı neredeyse durma noktasına getirdiğini vurgulayan Girit, Türk markalarının süpermarket raflarındaki yerlerini rakip ülke ürünlerine kaptırdığını belirtti.
Tavuk eti ihracatına yönelik getirilen kısıtlamaların, Türkiye’nin pazarlarını Brezilya gibi rakiplere kaybetmesine neden olduğunu söyleyen Girit, bu durumun sadece ihracat rakamlarına değil, sektörün yıllar içinde inşa ettiği güven algısına da zarar verdiğini dile getirdi.
Girit, “Sürdürülebilir bir ihracat yapısı, sadece rakamlarla değil, doğru politikalarla desteklendiğinde mümkündür” dedi. 2025 sonu için ihracat hedeflerinin 4,1 milyar dolar olduğunu belirten Girit, bu hedefe ulaşmak amacıyla tanıtım, pazar çeşitlendirme ve kapasite artırma çalışmalarına ivme kazandıracaklarını sözlerine ekledi.