Hepimizin deneyimlediği ve bir anda çözüme ulaştığımız o meşhur “evreka!” anının bilimsel bir açıklaması olabilir. Almanya’daki Hamburg Üniversitesi’nde görevli bilim insanları tarafından yürütülen yeni bir araştırma, yalnızca 20 dakikalık kısa bir şekerlemenin problem çözme becerilerini ne denli artırdığını gözler önüne serdi. Çalışmanın bulgularına göre, uyku sırasında daha derin evrelere geçiş yapan kişiler, problemlerdeki gizli ipuçlarını ve çözümleri çok daha etkili bir biçimde keşfedebiliyor.
DERİN UYKUNUN PROBLEM ÇÖZMEDEKİ ROLÜ: N2 EVRESİ VE İÇGÖRÜ
Araştırma sürecinde, 90 katılımcıdan ekranda beliren hareketli noktalara göre tepki vermeleri istenen bir görevi tamamlamaları istendi; fakat bu görevin içinde çözümü kolaylaştıran gizli bir kural bulunuyordu. Dört turun ardından denekler, beyin dalgalarının EEG cihazı ile takip edildiği 20 dakikalık bir uyku molasına yönlendirildi. Uykudan uyandıktan sonra yapılan testlerde, katılımcıların %70.6’sının gizli kuralı başarıyla fark ettiği görüldü.
Bu başarı oranı, N2 olarak adlandırılan daha derin uyku aşamasına girmeyi başaran katılımcılarda ise %85.7’ye kadar tırmandı. Araştırmacılar, bu sonucun yüzeysel bir kestirmenin aksine, kaliteli ve derin bir uykunun bilişsel yetenekleri ve problem çözme kapasitesini belirgin şekilde desteklediğinin bir kanıtı olduğunu vurguladı.
UYKU VE BİLİŞSEL PERFORMANS ARASINDAKİ BAĞLANTI
Daha önce yapılmış çalışmalarda, teste hiç ara vermeden devam eden denekler arasında “evreka” anı yaşama oranı %49.6 seviyesindeydi. Bu yeni çalışma, sadece 20 dakikalık bir uykunun bu oranı ne kadar ciddi şekilde yükselttiğini ortaya koyarak, uykunun bilişsel fonksiyonlar üzerindeki vazgeçilmez etkisini kanıtlar nitelikte. Bilim insanlarına göre bu çarpıcı fark, uykunun zihinsel süreçlerdeki kilit rolünü bir kez daha teyit etmektedir.
KISA BİR ŞEKERLEME YARATICILIĞI NASIL ARTIRIYOR?
Araştırma ekibinden Löwe, elde edilen bulguların özellikle yaratıcı endüstrilerde çalışan profesyoneller için büyük bir ilgiyle karşılandığını ve kısa süreli uykuların yaratıcı düşüncede sıçramalara neden olabileceğini ifade etti. Ekibin bir diğer üyesi Nicolas Schuck ise, bu keşfin EEG kayıtlarında gözlemlenen ve “spektrel eğim” olarak bilinen bir olguyla ilişkili olabileceğine dikkat çekti. Schuck, bu bağlantının gelecekte yapılacak daha kapsamlı çalışmalar için yeni bir kapı araladığını belirtti.