Kaynak: CNN TÜRKEkonomist Muhammet Bayram, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın faiz politikaları hakkındaki ifadelerini ve FED’e yönelik baskılarını analiz etti. Bayram’a göre, Trump’ın bu retoriği hem Amerikan ekonomisi hem de dünya piyasaları için bir belirsizlik ortamı yaratmaktadır.
Bayram, “Bu tür direkt müdahaleler, Amerikan halkının ve ekonomisinin alışkın olmadığı bir durumdur. FED’in bağımsızlığı sıkça vurgulansa da, yapılan bu açıklamalar söz konusu bağımsızlığın gerçekte ne kadar kısıtlı olabildiğini ortaya koyuyor. Dünya genelindeki tüm merkez bankaları, hükümet politikalarını araç bağımsızlığı ilkesiyle hayata geçirir” ifadelerini kullandı.
**Trump’ın Faiz İndirimi Israrının Sebebi Artan Borç Yükü**
Bayram, Trump’ın yüksek faiz oranlarının kamu borcunu yükselttiğine işaret ettiğini aktardı. İktisatçıya göre, “Uygulamaya konan yeni vergi yasalarıyla birlikte ABD’nin borçlanma ihtiyacı daha da artacak. Trump, bu borç yükünü yönetebilmek ve ekonomik aktiviteyi teşvik etmek amacıyla faiz oranlarının ivedilikle düşürülmesini talep ediyor.”
Trump’ın FED Başkanı Jerome Powell üzerindeki baskısının son zamanlarda alaycı bir boyuta vardığını vurgulayan Bayram, şunları ekledi: “Trump, 2.5 milyar dolarlık FED binasının inşasındaki iddia edilen usulsüzlükleri kullanarak Powell’ı zor durumda bırakmayı hedefliyor. Fakat mevcut işaretler, Powell’ın görev süresini tamamlayacağını gösteriyor.”
**Trump’ın Retoriği Ekonomik Dengeyi Bozuyor**
Bayram, Trump’ın Çin ve Rusya gibi ülkelere karşı sergilediği sert tutumun piyasalarda endişe yarattığını belirtti. “Sızdırıldığı iddia edilen kayıtlarda Moskova ya da Pekin’in bombalanması olasılığından bahsediyor. Bu tür bir atmosferde ekonomik istikrar beklemek gerçekçi olmaz,” diye ekledi. İktisatçı ayrıca, FED’in eylül ayında bir faiz indirimine gidebileceğini tahmin ettiğini, ancak bu öngörünün “Powell’ın pozisyonunu koruması şartıyla” geçerli olacağını dile getirdi.
**Faiz ve Enflasyon İlişkisi ABD’de de Tartışılıyor**
Bayram, Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından uzun zamandır savunulan ‘faiz sebep, enflasyon sonuçtur’ tezini andıran bir görüşün, Donald Trump tarafından da ifade edildiğine dikkat çekti:
“Türkiye’de İSO ilk 100 listesindeki firmalardan 96 tanesi, yüksek faizler yüzünden operasyonel zarar bildirdi. Bunun sebebi, şirketlerimizin faizi borçlanarak karşılaması ve bu faiz maliyetlerinin kârlılığı eritmesidir. Trump da benzer bir mantıkla, ‘Faiz oranlarını yükseltirseniz maliyetlerim artar ve bu durum enflasyonu tetikler’ diyor. Bir iş insanı olarak Trump, rakamlardan ziyade işin pratik yönüne hakim.”
**Ekonomik Egemenliğin Formülü: Altın, Enerji ve Madenler**
Trump’ın “altına sahip olan, kuralları da belirler” sözüne atıfta bulunan Bayram, Türkiye’nin yeraltı kaynaklarına yönelik yatırımlarını artırması gerektiğini vurguladı. Maden yatırımlarının çevresel protestolar nedeniyle engellendiğine dikkat çeken Bayram, “Toryum ve nadir toprak elementleri gibi sahip olduğumuz kaynaklar, ekonomik bağımsızlığımız için stratejik bir değer taşıyor” diye belirtti.
**Nükleer Santral Projeleri ve Çevreci Grupların Etkisi**
Bayram, Türkiye’nin artan enerji talebi karşısında nükleer enerji yatırımlarının ehemmiyetinin arttığını belirtti ve bu projelerin çevreci protestolar tarafından geciktirildiğini ileri sürdü. Bayram, “Nükleer santraller, çevresel hassasiyetler gözetilerek inşa edilmektedir. Buna rağmen, bazı çevreler bu projeleri sanki nükleer silah üretimi amacı taşıyormuş gibi lanse ederek muhalefet ediyor” şeklinde konuştu.
**Avrupa Ekonomisindeki İyileşme Türkiye İçin Fırsat**
Son olarak Almanya’dan gelen büyüme rakamlarını değerlendiren Bayram, “Pozitif gelen PMI verileri, Avrupa ekonomisinde bir toparlanmanın sinyalini veriyor. Türkiye’nin en büyük ihracat partneri olan Avrupa’daki bu iyileşme, ihracat rakamlarımızı da yukarı çekecektir. Değer kazanan bir Euro ve nispeten daha düşük bir dolar kuru, ülkemiz açısından avantajlı bir denge oluşturuyor,” diyerek sözlerini tamamladı.