Tarihte yalnızca Romalı imparatorlar ve soylular tarafından giyilebilen, efsanelere konu olmuş “deniz ipeği” veya uluslararası adıyla sea silk, tam 2000 senelik bir aranın ardından bilimsel metotlarla tekrar üretildi. Bu değerli kumaş, Akdeniz’e özgü olan ve Pinna nobilis olarak bilinen dev bir deniz tarağının, kayalara yapışmak için salgıladığı “byssus” adı verilen liflerden elde ediliyordu. Bu antik materyalin yeniden hayata geçirilmesi, Koreli bilim insanlarının çalışmaları sayesinde mümkün oldu.
DENİZİN ALTIN LİFİ OLARAK BİLİNİYOR
Antik Yunan mitolojisindeki meşhur “Altın Post” efsanesine ilham kaynağı olduğu tahmin edilen deniz ipeği, sadece olağanüstü hafif ve yumuşak dokusuyla değil, aynı zamanda asla solmayan doğal altın parlaklığıyla da biliniyordu. Fakat günümüzde, çevresel tahribat, kirlilik ve aşırı avcılık gibi faktörler sebebiyle Pinna nobilis türü, nesli tükenme riski altındaki canlılar listesindedir ve avlanması kanunen yasaktır. Bu durum, deniz ipeği üretim tekniğinin de neredeyse unutulmasına yol açmıştır.
ATIK MALZEMEDEN SÜRDÜREBİLİR MODA HAMLESİ
Kore’de bulunan Pohang Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Prof. Dr. Dong Soo Hwang ve araştırma ekibi, deniz ipeğini yeniden üretme başarısını gösterdi. Bu başarıyı daha da anlamlı kılan ise, nesli tehlikedeki Pinna nobilis yerine, Güney Kore kıyılarında ticari olarak bolca yetiştirilen Atrina pectinata türünün “byssus” liflerinin kullanılması oldu. Yapılan incelemeler, bu liflerin kimyasal ve fiziksel nitelikler açısından orijinal deniz ipeğiyle büyük oranda örtüştüğünü kanıtladı.
ALTIN PARILTISININ SIRRI: YAPISAL RENKLENME
Gerçekleştirilen analizler, deniz ipeğinin sahip olduğu altın renginin bir boyadan değil, ışığın nano düzeydeki yapılar üzerinden yansımasıyla meydana geldiğini ortaya çıkardı. Kelebek kanatları ve sabun köpüklerindeki parıltıyla aynı mekanizmaya dayanan bu olguya “yapısal renklenme” denilmektedir. Deniz ipeği özelinde bu kalıcı renk, “photonin” isimli küresel proteinlerin katmanlı bir şekilde dizilerek ışığı yansıtmasıyla sağlanıyor. Bu da kumaşın, herhangi bir boya maddesi kullanılmamasına rağmen rengini kalıcı olarak muhafaza etmesini sağlıyor.