Brezilya’daki bilim insanları, kadınlar arasında en sık rastlanan ve en ölümcül kanserlerden biri olan meme kanseriyle mücadelede önemli bir keşfe imza attı. Amazon ormanlarına özgü Brotheas amazonicus isimli akrep türünün zehrinde, kanserli hücreleri yok etme potansiyeline sahip özgün bir molekül saptandı.
**ZEHİR KÖKENLİ MOLEKÜL: BAMAZSCPLP1**
Prof. Dr. Eliane Candiani Arantes’in São Paulo Üniversitesi’nde yürüttüğü araştırma kapsamında, “BamazScplp1” olarak isimlendirilen peptit bazlı bu molekülün, laboratuvar testlerinde meme kanseri hücrelerini ortadan kaldırdığı görüldü. Yapılan incelemeler, molekülün “paklitaksel” isimli kemoterapi ilacına benzer bir etkiyle, kontrolsüz hücre ölümü olarak bilinen hücre nekrozuna yol açtığını ortaya koydu. Bu nekrotik süreç, kanserli hücrelerin parçalanarak imha olmasını sağlayarak kanserli dokunun temizlenmesini amaçlıyor.
**BİYOPROSPEKSİYON İLE DOĞADAN LABORATUVARA**
Bu çalışma, doğadaki organizmaların tıbbi değerini araştıran “biyoprospeksiyon” teknikleri kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmacılar, molekülü laboratuvarda üretmek için akrepleri sağmak yerine daha modern bir yol izliyor. “Heterolog ekspresyon” olarak adlandırılan bu metotla, zehrin genetik bilgisi, maya veya bakteri gibi farklı canlılara transfer ediliyor. Bu süreçte kullanılacak mikroorganizmalardan birinin, biyoteknoloji alanında yaygın olarak kullanılan “Pichia pastoris” mayası olması öngörülüyor.
**ZEHRE DAYALI DİĞER TIBBİ YENİLİKLER**
Brezilya’daki zehir tabanlı tıbbi yenilikler yalnızca akreplerle sınırlı değil. CEVAP (Zehirli Hayvanlar Araştırma Merkezi), yılan zehrinden ürettiği ve sinir ile kemik tamirinde kullanılması planlanan bir “fibrin yapıştırıcısı”nı faz 3 klinik deneme aşamasına taşıdı. Bununla birlikte, CEVAP’ın geliştirmekte olduğu “kolinein-1” proteini ve damar gelişimini destekleyen “CdtVEGF” bileşiği gibi diğer moleküller de doku rejenerasyonu alanında büyük bir potansiyel taşıyor.