Avrupa’da bir ilke imza attığını öne süren Ukraynalı mobil operatör Kyivstar, bu ay içerisinde Elon Musk’ın SpaceX şirketine ait Starlink ile doğrudan cep telefonuna internet (DTC) hizmeti için testlere başladığını bildirdi. Gerçekleştirilen denemeler esnasında, 4G veya LTE destekli cep telefonları, yörüngedeki uydularla direkt bağlantı kurarak metin mesajı alışverişi yapmayı başardı.
Bu Starlink iş birliğinin nihai hedefi, “beyaz noktalar” olarak tanımlanan dağlık ve kırsal bölgeler gibi standart mobil şebekelerin ulaşamadığı yerlerde yaşayan Ukraynalılara internet bağlantısı imkanı sunmaktır. Firma tarafından yapılan açıklamada, DTC bağlantısının “özellikle altyapının hasar görebildiği ya da elektrik kesintilerinin meydana geldiği savaş koşullarında” hayati bir önem taşıdığı vurgulandı. Ayrıca, Kyivstar CEO’su Oleksandr Komarov, Reuters’a verdiği demeçte Starlink tabanlı mobil hizmetlerin 2026 yılının ortalarında genel kullanıma açılmasının planlandığını teyit etti.
Ukrayna’daki ordu birlikleri ve sivil halk, Mart 2022’den beri Starlink hizmetlerinden aktif olarak faydalanıyor. Elon Musk, o tarihte internet ağı kitlerinin doğrudan hanelere ulaştırılmasına onay vermişti. Buna rağmen, Starlink’in savaş sürecindeki rolü bazı tartışmaları da beraberinde getirdi. Örneğin Reuters, Şubat ayında geçtiği bir haberde, Musk’ın Ukrayna’yı, ABD ile kritik mineraller üzerine bir anlaşma imzalamaması durumunda uydu hizmetini kesmekle tehdit ettiğini öne sürmüştü. Ancak Musk, bu iddiaları kesin bir dille yalanlayarak Ukrayna’daki Starlink terminallerinin “hiçbir zaman kapatılmayacağını” ifade etti. Konu hakkında yorum almak için Euronews Next tarafından SpaceX ve Kyivstar’a yapılan başvurulardan ise henüz bir geri dönüş alınamadı.
### Starlink İçin Avrupalı Alternatifler Gündemde
Bu gelişmeler yaşanırken, Avrupalı yetkililer de Ukrayna’da Musk’ın Starlink sistemine rakip olabilecek potansiyel çözümleri değerlendirmeye başladı ve bu amaçla farklı şirketlerin sunduğu teknolojileri inceliyor. Bu alternatiflerden biri olan uydu operatörü Eutelsat’ın, Musk’ın iddia edilen tehditlerine bir karşılık olarak Ukrayna’daki uydu kapasitesini genişletme yönünde görüşmeler yürüttüğü, Mart ayında Euronews Next tarafından gündeme getirilmişti. O dönemde bir şirket sözcüsü, Fransız-İngiliz ortaklığındaki firmanın dünya genelinde alçak Dünya yörüngesinde bulunan 630’u aşkın uydusu sayesinde, kapsama alanı ve tepki süresi bakımından Starlink ile “aynı kapasiteleri” sunduğunu belirtmişti. Sözcü ayrıca, Eutelsat’ın mevcut durumda Ukrayna’da “hükümet ve kurumsal iletişimleri desteklemek” amacıyla zaten faaliyette olduğunu da ekledi.
Avrupa’nın değerlendirdiği bir başka seçenek de, alçak ve orta Dünya yörüngesinde konumlanacak 290 uyduluk bir ağ aracılığıyla kullanıcılara ultra yüksek hızda veri aktarım hizmetleri sağlamayı hedefleyen IRIS2 projesidir. Projenin Avrupa Parlamentosu’ndaki raportörü Christophe Grudler, Euronews’e daha önce verdiği bir demeçte, IRIS2’nin faaliyete geçme tarihinin, orijinal hedef olan 2030’dan iki yıl öne çekilerek 2028 olarak planlandığını açıklamıştı.
Starlink’in bu yeni genişleme hamlesinin söz konusu alternatif planları nasıl etkileyeceği şimdilik belirsizliğini koruyor. Euronews Next, hem IRIS2 projesini yürüten konsorsiyumla hem de Eutelsat ile temasa geçmiş olmasına rağmen, henüz bir geri bildirim alamadığını belirtti.