UNESCO tarafından paylaşılan bilgilere göre, Rusya’nın Ukrayna’da üç yılı aşkın bir zamandır sürdürdüğü savaş, 150’si dini yapı olmak üzere 500’den fazla kültürel varlığın tahrip olmasına veya hasar görmesine yol açtı. Bu yıkımdan etkilenen yerler arasında Odesa’daki Transfigürasyon Katedrali ve Zaporoje bölgesindeki Vasylivka kasabasında yer alan Popov Malikanesi gibi önemli yapılar da bulunuyor.
Moskova’nın bu eylemleri, Avrupa Birliği Kültür Komiseri tarafından “kasıtlı”, “koordine edilmiş” ve “stratejik” bir planın parçası olarak değerlendiriliyor.
Euronews’e konuşan Komiser Glenn Micallef, durumu şu sözlerle açıkladı: “Düşmanlarımız, Rus saldırganlar, bir ulusun sadece bir toprak parçasından ibaret olmadığını biliyor. Bir ulus, onun insanları, tarihleri, gelenekleri, değerleri ve kültürüdür.” Micallef, “Bu yüzden bu konuda güçlü olmak zorundayız. Ukraynalı dostlarımızı desteklemeye devam etmeliyiz,” ifadeleriyle sözlerini tamamladı.
Ukrayna’nın kültürel mirasının korunması meselesi, Roma’da düzenlenen Ukrayna’nın Yeniden İnşası Konferansı’nın ana gündem maddelerinden biriydi. Konferansta, Rusya’nın üç yılı aşkın süredir devam eden tam kapsamlı savaşı nedeniyle tehdit altında olan bu mirasın geleceği ele alındı.
Micallef, Perşembe günü Roma’da yaptığı açıklamada, Avrupa Komisyonu ile 22 üye devletin “Takım Avrupa” girişimi altında Ukrayna kültürünü koruma çabalarını birleştireceğini duyurdu. Bu kapsamda Avrupa Birliği, Ukrayna’nın kültür sektörüne yönelik desteğini artırıyor. Bu yıl için 2 milyon euro (yaklaşık 94 milyon 140 bin Türk Lirası) ek fon sağlanacak. Böylece, bu yılki toplam yardım 7 milyon euroya, Rusya’nın tam kapsamlı işgalinin başlangıcından bu yana yapılan toplam yardım ise 48 milyon euroya ulaşmış olacak.
Savaşın sadece toprak mücadelesi olmadığını vurgulayan Micallef, “Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı sadece toprak için bir savaş değil. Bu bir değerler savaşı. Bir kültüre karşı savaş. Ve Ukrayna kültürü Avrupa kültürünün bir parçasıdır. Bu yüzden onun değerini tanımak ve korumak zorundayız,” şeklinde konuştu. Komiser, “Demokrasinin hedef alındığı her yerde kültür daima ana hedef olur. Kültür aynı zamanda en önemli savunma olmalı,” diyerek sözlerini noktaladı.
Uluslararası hukuka göre, kültürel mirasın bilinçli bir şekilde yok edilmesi bir savaş suçu teşkil etmektedir.