Başkasına ait POS cihazlarının kullanımının önüne geçmek amacıyla ilave tedbirler getiriliyor. Yeni düzenleme ile, basit usule tabi mükellefler ve toptancılar gibi istisnalar haricinde, perakende mal satışı veya hizmet sunan tüm mükellefler için yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımı veya güvenli mobil ödeme sistemine entegrasyon zorunlu kılınacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), hem fiziksel hem de sanal POS’lar aracılığıyla gerçekleştirilen ödemelerden kaynaklanan kayıt dışı ekonomiyi engellemek hedefiyle yeni bir düzenlemeyi uygulamaya koyacak. Bu çerçevede GİB tarafından hazırlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı, mal teslimi ve hizmet sunumu yapan mükelleflerin, kendileri için ayrılmış ödeme cihaz ve sistemlerini diğer mükelleflere kullandırmasının yöntem ve kurallarını belirlemeyi amaçlıyor.
Tebliğ taslağının yasalaşması durumunda, ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğundan muaf tutulanlar dışındaki perakende mal satışı ya da hizmet sunumu yapan vergi mükellefleri, EFT-POS işlevine sahip ve hem ödeme slibini hem de mali fişi tek bir belgede birleştiren yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmakla yükümlü olacak.
Yapılan denetimlerde, bazı mükelleflerin başka mükellefler adına tescilli olan fiziksel veya sanal POS cihazlarını kullanarak kendi mal ve hizmet satışlarına ait tahsilatları gerçekleştirdikleri saptanmaktadır. Bu tür uygulamalar, bir yandan elde edilen gelirin kayıt dışı kalmasına, diğer yandan ise mal veya hizmet alımı yapmamış bir mükellefin haksız yere gider göstermesine yol açabilmektedir. Hazırlanan Genel Tebliğ taslağıyla, işte bu sorunu çözmek ve fiziksel ile sanal ödeme sistemlerinin kullanım kurallarını netleştirmek hedeflenmektedir.
Genel Tebliğ Taslağı, mevcut ticari gelenekleri ve işleyişi göz önünde bulundurarak, ticari faaliyetlerin kayıt dışılığa sebep olmadan devam etmesini sağlamayı amaçlıyor. Bu doğrultuda, basit usul mükellefleri ve toptancılar gibi istisnalar haricindeki perakende satış ve hizmet sunan mükelleflerin ya yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmaları ya da güvenli mobil ödeme sistemine katılmaları bir gereklilik haline geliyor. Bu mükelleflerin, başka bir mükellefe ait yeni nesil ödeme cihazını veya güvenli mobil ödeme sistemine dahil bir cihazı kullanması kesinlikle yasaklanıyor. Ayrıca, bankalar ve ödeme hizmeti sağlayıcıları bu mükelleflere seyyar EFT-POS cihazı temin etmeyecek. Kullanılacak tüm POS uygulamalarının, mükellefin kendi adına bir banka ya da ödeme hizmeti sağlayıcısıyla imzaladığı üye iş yeri sözleşmesi kapsamında edinilmiş olması şart koşuluyor.
Düzenleme, bayilik sistemi gibi özel ticari ilişkilere ise esneklik tanıyor. Bayilik ilişkisi kapsamında, bayiye ait olan yeni nesil ödeme kaydedici cihaza veya güvenli mobil ödeme cihazına, ana firmanın finansal hesabı ek bir hesap olarak tanımlanabilecek. Bu işlemin kuralları, Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanacak kılavuzlarla belirlenecek. Belirli şartlar sağlandığında, bayinin cihazına ana firmanın POS uygulamasının kurulmasına da izin verilecek. Bu imkandan faydalanmak için ana firmanın Türkiye genelinde en az 30 bayisinin olması, geçerli bir bayilik sözleşmesinin bulunması, ödeme slibinde ana firmanın bilgilerinin yer alması ve yapılan tüm tahsilatların düzenli olarak GİB’e raporlanması zorunlu tutulacak.
E-ticaret alanındaki tahsilat yöntemlerine de yeni kurallar getiriliyor. Mevcut durumda, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu olan mükelleflerin, e-ticaret dışındaki satışları için sanal POS uygulamalarını kullanmalarına izin verilmiyor. Ancak tebliğ taslağı yasalaştığında, e-ticaret platformları üzerinden mal veya hizmet satışı için sipariş alan ya da sözleşme yapan hizmet sağlayıcılar, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından kendilerine sunulan sanal POS’lar aracılığıyla tahsilat yapma imkanına kavuşacak.
Yeni düzenleme, bankalara ve ödeme hizmeti sağlayıcılarına da önemli sorumluluklar yüklüyor. Bu kurumlar, mükelleflere doğru cihaz ve sistemleri sağlamakla kalmayıp, bu sistemlerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını da aktif olarak izleyecek ve aykırı durumlara karşı gerekli tedbirleri alacaklar.