Kafkas Mücahidleri Genel Komutanı ve büyük Çeçen direnişinin ikonik figürü Şamil Basayev, vefatının 19. sene-i devriyesinde rahmetle yâd ediliyor. Çeçenistan’ın Rus işgalinden kurtulması amacıyla yürüttüğü efsanevi mücadele ile tanınan Basayev’in hayatı, 10 Temmuz 2006 tarihinde İnguşetya’da gerçekleştirilen bir suikast ile son bulmuştu.
1965’te doğan Basayev, eğitimini Moskova Üniversitesi’nde mühendislik üzerine tamamladı. Gençlik dönemlerinde Sovyet ideolojisinden etkilenerek sol bir dünya görüşünü benimsemişti. Fakat Sovyetler Birliği’nin çöküşü, onun için bir dönüm noktası oldu ve Çeçen halkının bağımsızlık hareketine dahil oldu. Bu süreçte hızla yükselerek hem askeri hem de politik bir lider olarak sivrildi.
Basayev’in askeri faaliyetleri 1990’lı yılların başında başladı; önce Gürcü-Abhaz savaşında Abhazların, daha sonra ise Karabağ’da Azerilerin yanında gönüllü olarak çarpıştı. Uluslararası alanda adını ilk kez, Çeçen halkına yönelik baskıları gündeme getirmek maksadıyla bir Rus yolcu uçağını kaçırıp Ankara’ya indirmesiyle duyurdu. Bu olayın ardından Çeçenistan’a geri dönen Basayev, silahlı mücadelenin örgütlenmesinde kilit bir rol üstlendi ve Cevher Dudayev’in en güvendiği komutanlar arasına girdi.
1995 senesinde gerçekleştirdiği Budennovsk rehine eylemi, Basayev’in en çok ses getiren operasyonlarından biri oldu. Bu eylemin temel amacı, Rus ordusunun sivillere yönelik katliamlarını uluslararası kamuoyuna ifşa etmekti. Basayev, bu hamlesiyle sivil kayıplara yol açmadan Moskova yönetimini müzakere masasına çekmeyi başardı. Söz konusu eylem, işgalci kuvvetlerin acımasız tutumuna karşı gösterilen direnişin en önemli simgelerinden biri olarak tarihe geçti.
Mücadelesi uğruna büyük bedeller ödeyen Basayev’in kararlılığı, ailesinden 11 ferdin Rus kuvvetleri tarafından öldürülmesine rağmen davasından dönmemesiyle kanıtlanmıştır. Grozni’nin savunulmasından Dağıstan’daki operasyonlara kadar pek çok farklı cephede görev alan Basayev, “100 bine karşı 11 bin mücahidin” verdiği savaşta cesurca direndi. Savaşçılarının önünden bir mayın tarlasına girerek onlara kalkan olması, bir bacağını kaybetmesine neden olsa da bu durum onu mücadelesinden alıkoymadı.
<!–Gözden kaçırmayın–>
Pakistan, Afganistan’a TTP’ye karşı “pratik adım atma” çağrısı yaptı
Ünlü Çeçen komutanın “Nihai hedef Kudüs’tür” şeklindeki ifadesi, bütün İslam dünyasında geniş bir yankı uyandırdı. Bu söz, onun mücadelesini yalnızca Çeçenistan ile kısıtlı görmediğini ve bir ümmet şuuruyla hareket ettiğini ortaya koymuştur.
Şamil Basayev, 9 Temmuz’u 10 Temmuz 2006’ya bağlayan gece İnguşetya’da bir bombalı saldırı neticesinde şehit oldu. Vefatının üzerinden yıllar geçmesine rağmen, İslam aleminde cesareti, azmi ve davasına olan sadakati ile bir ilham kaynağı olarak hatırlanmaktadır.
Editör: Zülal Ceylan