Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 11 Temmuz 2025 tarihinde yayımladığı Ödemeler Dengesi İstatistikleri temel alınarak hazırlanan “Rakamlarla Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Bülteni”ni yayımladı. Bültene göre, 2025’in Mayıs ayında Türkiye’ye 1 milyar 377 milyon dolar tutarında bir Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) girişi kaydedildi.
Bu son veriyle birlikte, 2025’in ilk beş aylık döneminde Türkiye’ye yönelik toplam UDY akışı 4 milyar 727 milyon dolara ulaştı. Bu rakam, 2024 yılının aynı periyoduna göre yüzde 16’lık bir yükselişe işaret ederken, 2002’den bu yana ülkeye giren toplam UDY miktarının 280 milyar dolar seviyesine yaklaştığı görülüyor.
Mayıs ayındaki 1 milyar 377 milyon dolarlık toplam UDY girişinin detaylarına bakıldığında, bu tutarın 425 milyon dolarının yatırım sermayesi olduğu görülmektedir. Geri kalan kısım ise 792 milyon dolarlık borçlanma araçları ve yabancı uyruklulara yapılan 171 milyon dolarlık gayrimenkul satışından kaynaklanmıştır. Aynı dönemde gerçekleşen 11 milyon dolarlık yatırım tasfiyelerinin net girişi aşağı yönlü etkilediği de belirtilmiştir.
**Sektörel Dağılımda Toptan ve Perakende Ticaret Öne Çıktı**
Mayıs 2025’te kaydedilen 425 milyon dolarlık yatırım sermayesi girişlerinin sektörel dağılımında toptan ve perakende ticaret başı çekti. Bu sektör, 127 milyon dolarlık yatırımla toplamın yüzde 30’unu oluşturdu. Onu, yüzde 12’lik pay ile geçmişteki kümülatif performansını aşan bir başarı gösteren kauçuk ve plastik ürünleri imalatı sektörü takip ederek dikkat çeken bir diğer alan oldu.
**Mayıs Ayında Yatırım Lideri ABD Oldu**
Yatırımların kaynak ülkelere göre dağılımı incelendiğinde, Mayıs ayında en büyük yatırımcı yüzde 36’lık pay ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) oldu. ABD’yi sırasıyla yüzde 19 ile Hollanda, yüzde 10 ile Danimarka, yüzde 7 ile Azerbaycan ve yüzde 5 ile Birleşik Krallık (BK) izledi. 2002-2024 döneminde yüzde 58’lik paya sahip olan Avrupa Birliği (AB-27) ülkelerinin bu aydaki toplam payı ise yüzde 39 olarak gerçekleşti. Öte yandan, 2025’in ilk beş aylık kümülatif verilerine bakıldığında, Türkiye’ye en fazla yatırım yapan ülkeler yüzde 23 ile Kazakistan, yüzde 15 ile Hollanda ve yüzde 13 ile ABD olarak öne çıktı.
**UNCTAD Raporu: Küresel UDY Akışları Yüzde 11 Geriledi**
YASED bülteninde ayrıca, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) 19 Haziran 2025’te yayımladığı 2025 Dünya Yatırım Raporu’ndaki küresel bulgulara da atıfta bulunuldu. Rapora göre, 2024 senesinde küresel UDY akışları yüzde 11 oranında bir azalış kaydederek 1,5 trilyon dolara indi.
**Dijital Sektörler Yükselirken Sürdürülebilirlik Yatırımları Yavaşladı**
UNCTAD raporu, küresel düşüşteki temel etkenin altyapı finansmanındaki zayıflama olduğunu vurguladı. Sıfırdan yatırımlar ile birleşme ve satın alma (M&A) faaliyetleri ise bu süreçte kısmi bir dayanıklılık sergiledi. Daha spesifik olarak, Uluslararası Proje Finansmanı işlemleri değer bazında yüzde 26, sayı bazında ise yüzde 27 geriledi. Greenfield (sıfırdan yatırım) projelerinin sayısı yüzde 3 artsa da toplam değerleri yüzde 5 düştü. M&A işlemlerinin değeri yüzde 14 yükselirken, işlem adedi ise düşük seviyelerde kaldı.
2024 yılında dijital sektörlere yönelik UDY akışındaki artış göze çarptı. Özellikle yapay zekâ, veri merkezleri ve yarı iletken alanlarındaki sıfırdan yatırımlar üç katlık bir artış gösterdi, fakat bu yatırımların az sayıda ülkede toplandığı görüldü. Buna karşın, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na yönelik yatırımlarda yüzde 25 ila yüzde 30 arasında bir gerileme yaşandı; bu düşüş bilhassa yenilenebilir enerji ve altyapı projelerinde belirgindi. Tedarik zincirlerindeki değişimlere rağmen imalat yatırımları ise genel anlamda stabil bir seyir izledi.
**ABD Yatırım Girişinde Liderliğini Korurken Çin’de Düşüş Yaşandı**
Küresel UDY girişlerinde 2024 yılında 279 milyar dolar ile ABD liderliğini sürdürdü. Amerika’yı, 143 milyar dolarla Singapur ve 126 milyar dolarla Hong Kong takip etti. Buna karşılık, Çin’in UDY girişi yüzde 29 oranında azalarak 116 milyar dolar seviyesine indi. ABD, Singapur ve Hong Kong pozitif büyüme yaşarken; küresel asgari vergi düzenlemelerinin ve yatırım geri çekilmelerinin etkisiyle İsviçre, BK, İrlanda ve Lüksemburg gibi ülkelerde net negatif girişler rapor edildi.
Raporun 2025 yılına dair gelecek projeksiyonlarında, yılın başındaki nispeten olumlu havanın jeopolitik gerginlikler, gümrük tarifesi tehditleri ve zayıflayan makroekonomik göstergeler sebebiyle kötüleştiği belirtildi. Bununla birlikte, olası faiz indirimleri ve çok uluslu firmaların karlarını tekrar yatırıma yönlendirmesi gibi faktörlerin, yatırım akışlarını yukarı çekebilecek potansiyel destekleyici unsurlar olarak değerlendirildiği ifade edildi.