Cuma günü, Yunanistan meclisi tarafından, Libya’dan deniz yoluyla ulaşan göçmenlerin sığınma başvurularını üç aylığına durduran bir yasa kabul edildi. Bu karar, Birleşmiş Milletler mülteci ajansı ve Avrupa’nın önde gelen insan hakları yetkilisinin yönelttiği yoğun eleştirilere rağmen alındı.
Bu tedbir, Akdeniz üzerinden geçişlerde yaşanan çarpıcı yükselişin Girit adasındaki kabul merkezlerini kapasitesinin üzerine çıkarması neticesinde, Kuzey Afrika’dan deniz yoluyla gelenler için iltica süreçlerini askıya almaktadır. Girit’teki yerel makamlar, özellikle Somali, Sudan, Mısır ve Fas gibi ülkelerden gelen göçmenlere barınak sağlamak amacıyla geçici tesisler kullanmak zorunda kaldıklarını ve temel hizmetleri sunmada büyük güçlükler yaşadıklarını belirtiyor.
Sol partilerin düzenlemenin anayasaya aykırı olduğunu savunarak sert bir şekilde karşı çıkmasına rağmen, yasa 74’e karşı 177 oyla meclisten geçti. Milletvekillerine hitap eden Göç İşleri Bakanı Thanos Plevris, ülkeye günlük giriş yapan göçmen sayısının bine ulaştığını ifade ederek mevcut durumu bir “istilaya” olarak nitelendirdi.
Yunan makamları, Girit’in güneyinde tekneleri durdurarak göçmenleri doğrudan anakaradaki merkezlere sevk etme operasyonlarına devam ediyor. Bu kapsamda, Perşembe günü Girit Adası’nın güneyinde durdurulan 500’ü aşkın kişi Atina yakınlarındaki Lavrio limanına götürüldü. Yine aynı gün gerçekleştirilen farklı bir operasyonda ise 200 göçmen Atina’ya yakın Pire limanına ulaştırıldı.
Uygulamaya konulan acil durum tedbirleri, uluslararası insan hakları kuruluşları tarafından yoğun bir şekilde eleştirildi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), durumla ilgili “derin endişelerini” belirtti. UNHCR, Yunanistan’ın sınırlarını idare etme hakkını tanıdığını ancak sınır denetimlerinin “uluslararası hukuk ve Avrupa hukukuna uygun bir şekilde yürütülmesi gerektiğini” vurguladı. Benzer şekilde, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Michael O’Flaherty, Atina’nın bu adımını kınadı. O’Flaherty, bu kararın “(Yunanistan’ın uluslararası) yükümlülüklerini ihlal ederek, işkence ve diğer ciddi ihlal riskiyle karşı karşıya kalacak insanların geri gönderilmesini yasallaştıracağını” ileri sürdü.
Çarşamba günü mecliste bir konuşma yapan Başbakan Kiryakos Miçotakis, hükümetin Girit’te bir göçmen gözaltı merkezi kurmayı planladığını açıkladı. Miçotakis ayrıca, Kuzey Afrika’dan yola çıkan teknelerin geri çevrilmesi amacıyla Libya ve Yunan sahil güvenlik teşkilatları arasında doğrudan bir işbirliği kurma çabasında olduklarını belirtti. “Bu acil durum açıkça acil önlemler gerektiriyor,” diyen Miçotakis, “Yunan hükümeti kesin bir mesaj veriyor: Yunanistan’a giden yol kapanıyor ve bu mesaj tüm insan kaçakçılarına yöneliktir.” diye ekledi.
Yunanistan, Orta Doğu, Afrika ve Asya’daki çatışmalardan ve zorlu koşullardan kaçan kişiler için Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik ana giriş kapılarından biri olma konumunu sürdürüyor. BM mülteci ajansının verileri, ülkeye gelen göçmen sayısında bir artış olduğunu ortaya koyuyor. 2023 yılında yaklaşık 48 bin olan varış sayısı, geçen yıl büyük bir kısmı denizden olmak üzere 60 bin’i aşmıştı. 2025 yılının Haziran ayı ortası itibarıyla Yunanistan’a ulaşanların sayısı 16 bin 290 olarak kaydedildi ve bu kişilerin 14 bin 600’den fazlası deniz rotasını kullandı.
Yunan yetkililerin Türkiye ile olan doğu deniz sınırındaki devriyeleri sıkılaştırması, insan kaçakçılarının strateji değiştirmesine yol açtı. Kaçakçıların artık Kuzey Afrika’dan yola çıkarak Akdeniz’i geçmek için daha uzun ve riskli olan rotayı, daha fazla insan kapasiteli büyük teknelerle giderek daha sık kullandığı gözlemleniyor.