Bilim insanlarının açıklamasına göre, bir buçuk asırdan daha uzun bir zamandır uykuda olan bir Alaska yanardağı, son zamanlarda gürleme emareleri sergilemeye başladı. Ancak NASA, bu sismik hareketliliğin volkanik bir püskürmeden çok, yaklaşan bir çığın habercisi olabileceği ihtimali üzerinde duruyor. NASA’nın verilerine göre, Alaska’nın güneyinde, Cook Inlet yakınlarında konumlanan Iliamna yanardağı en son 1867’de patlamıştı. Buna rağmen, yanardağda birkaç yılda bir meydana gelen ve yakındaki sensörlerin kaydedebileceği büyüklükteki çığlar sebebiyle gürültüler duyulmaya devam ediyor.
Alaska Volkan Gözlemevi (AVO) tarafından yapılan açıklamada, bölgede son dönemde bir “sarsıntı telaşı” yaşandığı belirtildi. Gözlemevi, 15 Haziran’da sismik faaliyetlerin birkaç saat boyunca neredeyse aralıksız bir şekilde arttığını raporladı.
YANARDAĞ GÖRÜNTÜLENDİ
Bu sarsıntılar başlamadan kısa bir süre önce, 10 Haziran’da, Landsat 8 uydusunda yer alan Operasyonel Arazi Görüntüleyicisi isimli sensör, yanardağın bir görüntüsünü yakalamıştı. Gözlemevi, mevcut sismik aktivitenin, geçmişte yanardağda yaşanan büyük çığlardan hemen önce kaya ile buz arasında meydana gelen ilk kaymanın yol açtığı sismik hareketlerle büyük bir benzerlik gösterdiğini ifade etti.
Bilim insanları, Iliamna’da sıkça büyük çığların yaşanmasını, buzulların kayaları aşındırması ile volkanik ısının birleşimine bağlıyor. Ulusal Park Hizmeti (NPS) ise yanardağın zirvesinin buzullar, kar ve buzla kaplı olduğunu ve Jura döneminden kalma bir granit temel üzerinde oturduğunu belirtiyor.
EN SON 1958’DE GÖRÜLDÜ
NPS kayıtlarına göre, yanardağın son büyük patlamasının ardından 1876, 1933, 1941 ve 1947 yıllarında duman ve hafif düzeyde kül püskürttüğü belgelenmiştir. NPS, 1956 kışının sonlarında ya da 1957 ilkbaharının başlarında daha fazla duman ve hafif kül raporu geldiğini, fakat bu raporların teyit edilemediğini ekledi. 1958’de ise yanardağın doğu yamacındaki menfezlerden dört ayrı buhar sütununun yükseldiği gözlemlendi. Bu olay, yanardağdan duman püskürdüğünün görüldüğü son tarih olarak kayıtlara geçti.
“NORMAL” ALARM DÜZEYİNDE
Iliamna, Clark Gölü Ulusal Parkı ve Koruma Alanı içindeki Chigmit Dağları’nda, oldukça uzak bir noktada yer almasına rağmen, taşıdığı potansiyel tehlikeler sebebiyle volkanologlar tarafından dikkatle takip ediliyor. NPS’ye göre, yanardağın yaklaşık 320 kilometrelik bir yarıçapı içerisinde, olası bir patlamadan etkilenebilecek Pedro Körfezi, Port Alsworth ve Anchorage gibi birçok yerleşim birimi bulunuyor. AVO, Iliamna’nın yanı sıra, yine aynı koruma alanı içinde bulunan ve çok daha patlayıcı bir yapıya sahip olan komşusu Redoubt Volkanı da dahil olmak üzere, eyalet genelindeki diğer 51 aktif volkanı izlemektedir. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu, mevcut durumu değerlendirerek Iliamna’yı şimdilik “normal” yanardağ alarm seviyesinde tutmaktadır.