Hindistan Uçak Kazaları Soruşturma Bürosu (AAIB) tarafından cumartesi sabahı yayımlanan bir ön inceleme, geçen ay yaşanan Air India kazasına ilişkin kritik bir detayı gün yüzüne çıkardı. Rapora göre, uçağın düşmesinden saniyeler önce, motorların yakıt kontrol anahtarları “run” (çalıştırma) pozisyonundan “cutoff” (kesme) pozisyonuna alınmış. Bu durum, uçağın havalandıktan ve kaydedilen 180 knot’luk en yüksek süratine ulaştıktan hemen sonra meydana geldi. Belgede, “Motor 1 ve Motor 2 yakıt kesme anahtarları, bir saniye içerisinde art arda RUN konumundan CUTOFF konumuna geçti” ifadesi yer aldı. Bu eylem, pistten ayrıldıktan çok kısa bir süre sonra motorların itiş gücünü kaybetmesine yol açtı.
Yakıt kesme anahtarları kısa bir süre sonra tekrar çalıştırma konumuna getirilse de bu hamle felaketi engellemeye yetmedi. Pilotlardan birinin “MAYDAY MAYDAY MAYDAY” çağrısı yaptığı, ancak irtifa kaybetmeye başlayan uçağın zamanında yeterli gücü toparlayamadığı belirtildi. Trajik uçuş, düşüşle sonuçlanmadan önce yalnızca yaklaşık 30 saniye sürdü.
Rapor, kokpit ses kayıt cihazından elde edilen çarpıcı bir diyaloğu da içeriyor. Kayıtlara göre, kazadan hemen önce pilotlardan biri diğerine yakıtı neden kestiğini sordu. Karşısındaki pilot ise bu eylemi kendisinin gerçekleştirmediğini belirterek yanıt verdi.
Ön raporda, söz konusu anahtarların ‘cutoff’ konumuna nasıl getirilmiş olabileceğine dair bir açıklama yer almadı. Ayrıca, üretici firma Boeing’e yönelik herhangi bir eylem tavsiyesinde de bulunulmadı.
Havacılık uzmanlarına göre, bu anahtarların kazara hareket ettirilmesi neredeyse olanaksızdır. Uzmanlar, şalterlerin itme kollarının arkasında konumlandırıldığını ve istenmeyen bir kapatmayı engellemek amacıyla özel bir kilitleme mekanizmasına sahip olduğunu vurguluyor. Bu motor anahtarlarının asıl işlevi, pilotların yerde veya uçuş sırasında bir motor arızası yaşanması durumunda motorları manuel olarak devreye alması ya da durdurmasıdır.
Söz konusu kaza, 12 Haziran’da meydana gelmişti. Air India’ya ait Boeing 787-8 Dreamliner tipi uçak, Hindistan’ın kuzeybatısındaki Ahmedabad şehrinden Londra’ya gitmek üzere havalanmış ancak kısa bir süre sonra düşmüştü. Havaalanının çevre duvarını aştıktan hemen sonra irtifa kaybetmeye başlayan uçak, bir sağlık personeli yurduna çarparak durabildi. Uçakta seyahat eden 230 kişiden sadece bir yolcu hayatta kalabildi.
Air India, kazayı inceleyen yetkililerle tam işbirliği içerisinde olduklarını bildirdi. Şirketten yapılan açıklamada, “Air India, düzenleyiciler de dahil olmak üzere paydaşlarla yakın bir şekilde çalışıyor. Soruşturma ilerledikçe AAIB ve diğer yetkililerle tam işbirliği yapmaya devam ediyoruz,” denildi.