Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) hazırladığı “Proje Okulları Yönetmeliği”, Resmi Gazete’de neşredilerek resmen geçerlilik kazandı. Bu yeni düzenleme, Bakanlık tarafından doğrudan veya çeşitli kurumlarla yapılan protokoller çerçevesinde açılan, ulusal ya da uluslararası projeler yürüten ve Bakanlıkça belirlenen özel programları tatbik eden resmi örgün eğitim kurumlarının statüsüne ilişkin işleyiş ve temel ilkeleri netleştirdi.
Yeni yönetmeliğe göre, bir okulun proje okulu statüsü kazanabilmesi için belirli kriterlerden en az birini yerine getirmesi şart koşuluyor. Bu kriterler arasında; okulun ve öğrencilerin gelişimine fayda sağlayacak sürdürülebilir projeler hazırlama ve uygulama yetkinliğine sahip olmak, bir okul gelişim projesi yürütmeyi taahhüt etmek, ulusal veya uluslararası düzeyde özel bir program ya da proje yürütmek, kamu veya özel sektörle ortaklaşa projeler geliştirmek ya da Bakanlık tarafından sektörel mükemmeliyet merkezi olarak tanımlanan bir mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu olmak yer alıyor.
**OKULLAR İKİ KATEGORİDE YENİDEN YAPILANDIRILDI**
Yürürlüğe giren yönetmelik uyarınca proje okulları, “özel program uygulayan okullar” ve “özel proje uygulayan okullar” şeklinde iki farklı başlık altında sınıflandırıldı.
Özel program uygulayan okullar, öğrencilere belirli alanlarda uzmanlaşma imkanı sunarak, ilgili disiplinlere özgü bilgi ve beceriler kazandırmayı hedefleyen özgün eğitim programlarını tatbik edecektir. Bu okullarda, bilim ve teknoloji gibi alanlarda kapsamlı eğitimler verilerek öğrencilerin yeteneklerini en üst seviyeye çıkarmalarına olanak tanınacak. Müfredat ve öğretim metotları, geleneksel eğitim programlarından farklılaşarak, ilgili alanın gereksinimlerine göre özel olarak dizayn edilecek.
Bakanlık, bu statüdeki okulları direkt olarak belirleyebileceği gibi, yapılan proje protokolleri doğrultusunda da atama yapabilecek. Bu okulların fiziki şartlarına yönelik de net kriterler getirilmiştir. Buna göre, binalarda minimum 20 derslik, uygulanan programın niteliğine uygun yeterli sayıda atölye, laboratuvar, görsel sanatlar ve müzik derslikleri bulunmalıdır. Ayrıca, kütüphane veya z-kütüphane, spor salonu, açık spor alanları, konferans salonu, lojman ve tüm öğrencileri barındırabilecek kapasitede, kız ve erkekler için ayrı pansiyonlar olması zorunluluğu bulunmaktadır.
**AR-GE BİRİMLERİ VE DANIŞMANLIK SİSTEMİ GELİYOR**
Özel program uygulayan okullarda sınıf mevcudu 24 öğrenciyi aşamayacak ve her sınıf seviyesinde en fazla 4 şube açılabilecektir. Yürütülen program çerçevesinde, tüm kademelerde her bir şubeden en az 8 öğrenciye bir öğretmen düşecek şekilde danışman öğretmen görevlendirilecektir.
Eğitim-öğretim faaliyetlerinin kalitesini artırmak amacıyla bu okullarda bir “Okul AR-GE birimi” tesis edilecektir. Bu birim; araştırma-geliştirme, proje eğitimi ve ölçme-değerlendirme süreçlerini yönetecek. Okul müdürü başkanlığında kurulacak olan birim, hami tarafından belirlenen bir koordinatör ile okul müdürünün seçeceği en az 3, en fazla 6 öğretmenden teşkil edilecektir. AR-GE çalışmaları neticesinde ortaya çıkan ve fikri ve sınai mülkiyet hakları kapsamına giren ürünlerin, ilgili mevzuata uygun şekilde ticarileştirilmesi için gerekli şartlar oluşturulacaktır.
Okullarda hedeflenen başarıya ulaşmak için bir danışma kurulu da oluşturulacak. Bu kurula, gereklilik durumunda okulun bulunduğu ildeki belediye ile ticaret ve sanayi odasından temsilciler de davet edilebilecek. Diğer taraftan, bu okullara öğrenci kabulü için de sıkı şartlar getirildi. Adayların, Bakanlık tarafından yapılan merkezi sınav sonuçlarında Türkiye genelinde yüzde 1’lik başarı dilimine girmesi ve ek olarak okulun özel programına yönelik yapılacak özel sınavda da başarılı olması zorunlu olacaktır.
**İKİNCİ KATEGORİ: ÖZEL PROJE UYGULAYAN OKULLAR**
Diğer kategori olan özel proje uygulayan okullarda ise öğrenme sürecinde araştırma, problem çözme ve düşünme becerilerini geliştiren proje tabanlı bir yaklaşım esas alınacaktır. Bu modelde, tüm öğretmenlerin ve öğrencilerin aktif rol aldığı, sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen projeler hayata geçirilecektir. Öğrencilerin farklı disiplinlerde özgün projeler geliştirerek işbirliği yapma, sorumluluk üstlenme ve kendi öğrenme süreçlerini yönetme gibi yeterlilikleri edinmesi temel amaçtır. Ayrıca projeler vasıtasıyla teorik bilgilerin uygulamaya dökülmesi sağlanacaktır.
Yeni yönetmelik, bu okulların belirlenme sürecinde il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerinin daha etkin rol almasını sağlıyor. Bu kapsamda, başvuru sürecinin daha verimli ve veriye dayalı işletilmesi amacıyla yeni komisyonlar kuruldu. İl milli eğitim müdürlükleri bünyesinde “İl Proje Okulu Değerlendirme Komisyonu” ve “İl Proje Okulu Teklif Komisyonu” oluşturulurken, ilgili genel müdürlükler bünyesinde ise “Bakanlık Proje Okulu Tespit Komisyonu” tesis edildi.
Bu okulların, proje okulu statüsünü koruyup korumadıklarının belirlenmesi için düzenli bir denetim mekanizması da getirildi. Okullar, bağlı oldukları il milli eğitim müdürlüğü tarafından her yıl, ilgili genel müdürlük tarafından ise her 2 yılda bir izleme ve değerlendirme sürecinden geçirilecektir.
**EĞİTİM KALİTESİ ‘OKUL GELİŞİM PROJELERİ’ İLE YÜKSELTİLECEK**
Yönetmelik ayrıca, özel proje uygulayan okullarda “okul gelişim projeleri”nin uygulamaya konulmasını öngörüyor. Bu projelerle temel hedef, eğitimin kalitesini yükseltmek ve okulun topyekûn gelişimini temin etmektir. Bu amaca ulaşmak için okul iklimi, etkili öğrenme ortamları, verimli yönetim, mesleki gelişim, kapsayıcılık, bireyselleştirilmiş öğrenme desteği, rehberlik ve yönlendirme faaliyetleri, akademik başarı, sağlıklı yaşam ve sosyal, kültürel, bilimsel ve sportif etkinlikler gibi alanlarda iyileştirmeler yapılacaktır.