Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanan yeni “Proje Okulları Yönetmeliği”, Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından resmen yürürlüğe konuldu.
Bu yeni düzenleme, Bakanlık tarafından doğrudan veya çeşitli kurumlarla yapılan iş birlikleri neticesinde kurulan, ulusal ya da uluslararası projeler yürüten ve Bakanlığın belirlediği özel programları tatbik eden resmi örgün eğitim kurumlarının proje okulu olarak tanımlanmasına yönelik usul ve esasları içeriyor.
Yeni yönetmeliğe göre, bir okulun proje okulu statüsü kazanabilmesi için belirli şartlardan en az birini karşılaması gerekiyor. Bu şartlar arasında; okulun ve öğrencilerin gelişimine katkıda bulunacak sürdürülebilir projeler uygulama kapasitesine sahip olması, okul gelişim projesi yürütmeyi taahhüt etmesi, ulusal veya uluslararası ölçekte özel bir program ya da proje yürütmesi, kamu veya özel sektörle iş birliği içinde projeler geliştirmesi veya Bakanlıkça tanımlanan sektörel mükemmeliyet merkezi görevini üstlenen bir mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu olması yer alıyor.
Getirilen en önemli yeniliklerden biri, proje okullarının “özel program uygulayan okullar” ve “özel proje uygulayan okullar” şeklinde iki farklı kategoriye ayrılması oldu.
**Özel Program Uygulayan Okullar**
Özel program uygulayan okullar, belirli alanlarda uzmanlaşmayı hedefleyen ve öğrencilere bu alanlara yönelik özgün bilgi ve beceriler kazandırmayı amaçlayan eğitim programları uygulayacak. Bilim ve teknoloji gibi spesifik disiplinlerde derinlemesine eğitim sunularak öğrencilerin yeteneklerini en üst düzeye çıkarmalarına imkân tanınacak. Bu okullarda uygulanacak müfredat ve öğretim metotları, standart programlardan farklılık gösterecek ve ilgili alanın gereksinimlerine göre özel olarak yapılandırılacak.
Bu statüdeki okullar, doğrudan Bakanlık kararıyla veya Bakanlık tarafından onaylanan proje protokolleri çerçevesinde belirlenebilecek. Fiziki şartlar açısından bu okulların, en az 20 dersliğe, uygulanan programa uygun atölye, laboratuvar ve branş dersliklerine, görsel sanatlar ve müzik atölyelerine, bir kütüphane veya z-kütüphaneye sahip olması gerekiyor. Ayrıca, okula ait bir spor salonu, açık spor sahaları, konferans salonu, lojman ve tüm öğrencileri barındırabilecek kapasitede, kız ve erkek öğrenciler için ayrı pansiyonların bulunması da zorunlu kılındı.
Eğitim ortamına ilişkin düzenlemelere göre, özel program uygulayan okullarda sınıf mevcutları 24 öğrenciyi aşamayacak ve her sınıf düzeyinde en fazla dört şube açılabilecek. Program kapsamında, her sınıftaki şubelerden en az sekiz öğrenciye bir danışman öğretmen atanması sağlanacak.
Eğitim-öğretim faaliyetlerinin niteliğini artırmak amacıyla, bu okullarda “Okul AR-GE birimi” kurulması kararlaştırıldı. Okul müdürünün başkanlığında faaliyet gösterecek birimde, hami tarafından görevlendirilen bir koordinatör ile okul müdürünün seçeceği en az 3, en fazla 6 öğretmen yer alacak. Yapılacak AR-GE çalışmaları neticesinde ortaya çıkan ve fikri ve sınai mülkiyet hakları kapsamına giren ürünlerin, ilgili mevzuat doğrultusunda ticarileştirilmesi ve pazarlanması için gerekli koşullar oluşturulacak. Programın hedeflerine ulaşmasını desteklemek üzere bir danışma kurulu da teşkil edilecek ve ihtiyaç halinde yerel yönetim ile ticaret odasından temsilciler de kurula davet edilebilecek.
Bu okullara kabul için ise öğrencilerin oldukça yüksek bir başarı standardını karşılaması gerekecek. Adayların, Bakanlık tarafından yapılan merkezi sınav sonuçlarına göre Türkiye genelinde yüzde 1’lik başarı diliminde bulunması ve ek olarak okul ya da Bakanlıkça düzenlenecek özel sınavdan da başarıyla geçmesi şartı aranacak.
**Özel Proje Uygulayan Okullar**
Yönetmeliğin ikinci kategorisi olan “özel proje uygulayan okullar” ise öğrenme sürecinde araştırma, problem çözme ve düşünme becerilerini merkeze alan bir yaklaşım benimseyecek. Amaç, öğrencilerin farklı disiplinlerde özgün projeler geliştirerek iş birliği, sorumluluk üstlenme ve kendi öğrenme süreçlerini yönetme gibi yetkinlikler kazanmasını sağlamak ve teorik bilgileri pratiğe dökmelerine olanak tanımaktır.
Bu tür okulların belirlenme sürecinde, okul, ilçe ve il milli eğitim müdürlüklerinin aktif rol alması sağlanarak daha katılımcı bir yapı oluşturuldu. Başvuru sürecinin veriye dayalı ve daha sağlıklı yürütülmesi amacıyla il milli eğitim müdürlükleri bünyesinde “İl Proje Okulu Değerlendirme Komisyonu” ve “İl Proje Okulu Teklif Komisyonu”, ilgili genel müdürlükler bünyesinde ise “Bakanlık Proje Okulu Tespit Komisyonu” kuruldu.
Okulların proje okulu niteliklerini koruyup korumadığını denetlemek için düzenli bir izleme mekanizması da getirildi. Bu kapsamda okullar, bağlı oldukları il milli eğitim müdürlüğü tarafından her yıl, ilgili genel müdürlük tarafından ise iki yılda bir izleme ve değerlendirmeye alınacak.
**Okul Gelişim Projeleriyle Kalite Artışı Hedefleniyor**
Yönetmelik, özel proje uygulayan okullar için “okul gelişim projeleri”nin hayata geçirilmesini de öngörüyor. Bu projelerle, okul iklimi, etkili öğrenme ortamları, yönetim verimliliği, mesleki gelişim, kapsayıcılık, bireyselleştirilmiş öğrenme desteği, rehberlik, akademik başarı, sağlıklı yaşam ve sosyal, kültürel, bilimsel ve sportif faaliyetler aracılığıyla eğitimin kalitesinin yükseltilmesi ve okulun bütüncül bir gelişim göstermesi amaçlanıyor.