Duygu Erdoğan – Türkiye, son 65 yılın en şiddetli kuraklık dönemini yaşarken, Ankara, İzmir, Bursa, Konya ve Hatay gibi çok sayıda il, ciddi bir su kıtlığıyla mücadele ediyor. Bu su sıkıntısından en ciddi darbeyi ise tarım sektörü alıyor. Kış aylarında mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar, yetersiz yağışlar ve ardından gelen zirai don, bitkisel üretime büyük hasar verdi. Farklı bölgelerdeki hasat kayıpları, yüzde 40 ile yüzde 85 arasında değişen oranlara ulaştı. Bu durum, üretimin devamlılığı için çiftçilere destek sağlanmasının ve tarımsal sulama alanında acil önlemler alınmasının gerekliliğini gözler önüne seriyor.
Genellikle 20.5-21 milyon ton seviyelerinde seyreden hububat üretiminin, bu yıl 18 milyon tonun altına düşeceği tahmin ediliyor. İklim değişikliğinin bir sonucu olarak ekim sezonlarının kayması ve ürün gelişiminin istenilen düzeyde gerçekleşmemesi, bitkisel üretimde en büyük zararın kuraklıktan kaynaklanmasına neden oldu. Özellikle zirai don ve aşırı sıcaklardan etkilenen meyve ağaçlarında da önemli kayıplar meydana geldi.
Özellikle suya erişimi kısıtlı ve engebeli arazilerdeki tarlalarda verim, normal bir yılın yarısının bile altına indi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, durumu, “İçinde bulunduğumuz hasat döneminde çiftçilerimiz kuraklık nedeniyle yüzde 85’lere varan oranda verim düşüklüğüyle yüzleşmiştir” sözleriyle özetledi. Bayraktar, başta Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu olmak üzere pek çok bölgede çiftçilerin, maliyetleri karşılamayacağı için tarlalarına biçerdöver bile sokmadan hasat sezonunu kapattığına dikkat çekti. Yaklaşan ayçiçeği hasadının da benzer bir kuraklık riski taşıdığını belirten Bayraktar, “Ziraat odalarımızdan aldığımız bilgilere göre yağış azlığıyla birlikte aşırı sıcaklıkların ayçiçeği bitkisini strese soktuğu ve bunun verimde düşüşe sebep olmasından endişe duyulduğu bildirilmiştir. Gıda arzının sürdürülebilirliği adına, doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası’na ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının faizsiz olarak en az 1 yıl ertelenmesini talep ediyoruz” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin önde gelen tarım bölgelerinden Adana’da, aşırı sıcaklar ve poyrazın tetiklediği kuraklık, ayçiçeği hasadının 20 gün erken başlamasına yol açtı. Sulama imkanı olmayan arazilerde dönüm başına normalde yaklaşık 200 kilogram olan ayçiçeği verimi, bu sezon 80 ila 100 kilogram seviyelerine kadar geriledi.
Buğday üretiminde de tablo farklı değil. Ziraat Mühendisi Kerem Güler, önemli üretim merkezlerinden Ankara’daki vaziyeti değerlendirirken, “Tarlaya baktığımızda 700-750 kilogramları beklediğimiz yerlerde biz 450-500’lere düşüyoruz” ifadelerini kullandı. Bu yerel düşüş, ülke genelindeki hububat rekoltesinin son yıllardaki 21 milyon ton düzeylerinden 18 milyon tonun altına ineceği yönündeki beklentileri güçlendiriyor.
Türkiye’nin çeltik ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını tek başına karşılayan Edirne’de ise durum kritikleşiyor. Bölgenin ana sulama kaynaklarından biri olan Tunca Nehri, şiddetli sıcaklar ve yağış eksikliği yüzünden kuruma tehlikesiyle karşı karşıya. Üreticiler, çeltik bitkisinin gelişimi için 70 ila 80 gün daha suya ihtiyaç duyduğunu vurgulayarak gelecek hakkındaki derin kaygılarını dile getiriyor.