Moğolistan’da, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) öncülüğünde ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) desteğiyle yürütülen arkeolojik çalışmalar neticesinde, Orhun Yazıtları’nda bahsi geçen ve uzun zamandır bulunamayan Togu Balık şehri geçen yıl keşfedildi.
Tuul Vadisi’nde, yaklaşık 8 bin kilometre uzaklıkta gerçekleştirilen bu kazılar, Türklerin yerleşik medeniyete geçişi hakkındaki mevcut bilgileri 100 yıl daha eskiye taşıdı. 2024 yılında yapılan bu önemli keşfin ardından, bu seneki kazı sezonunun kapsamı daha da genişletildi. Bu dönemdeki çalışmalarda, aralarında arkeolog, sanat tarihçisi, botanikçi, paleograf ve sondaj uzmanlarının da bulunduğu 40 kişilik profesyonel bir ekip görev yapıyor. Kazı bölgesine kurulan 7 çadır ve bir laboratuvar sayesinde, gün yüzüne çıkarılan eserlerin analizi doğrudan sahada yapılıyor. Projeye Moğol bilim insanları da önemli katkılar sunuyor.
**BİNDEN FAZLA TARİHİ ESER ORTAYA ÇIKARILDI**
İKÇÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şaban Doğan’ın koordinatörlüğünde, Prof. Dr. Anıl Yılmaz ve Doç. Dr. Enkhtur Altangerel’in başkanlığında devam eden çalışmalarda, bu sezon Türklerin madencilik faaliyetlerine ilişkin mühim kanıtlara ulaşıldığı ifade edildi. Kazılar sırasında, kentin ekonomik yapısına dair ipuçlarının yanı sıra bir saray kompleksi, çok sayıda maden işleme atölyesi ve bini aşkın tarihi eser bulundu.
**”ELİMİZDE GÜÇLÜ KANITLAR VAR”**
Çok disiplinli bir yaklaşımla çalıştıklarını vurgulayan Prof. Dr. Doğan, şu ifadeleri kullandı: “Son derece mühim verilere ulaşmayı başardık. Geçtiğimiz yıl keşfettiğimiz şehrin dış mahallelerindeki alanlarda ve atölyelerde altın ile bakır madenlerinin işlendiğini saptadık. Yüzey araştırmalarımızda ayrıca antik döneme tarihlenen maden çukurlarına da rastladık. Dolayısıyla, şehir ekonomisinin temelinin madenciliğe dayandığına dair elimizde artık güçlü kanıtlar mevcut. Bundan sonraki faaliyetlerimiz bu doğrultuda devam edecek. Bir yandan da mimari yapılar üzerinde duruyoruz. Bir saray kalıntısı hakkındaki çalışmalarımızı bu yıl içinde tamamlamak üzereyiz.” Kazı sezonunun bitiminin ardından çalışmaların, İKÇÜ bünyesinde yürütülecek bilimsel araştırmalarla devam edeceği bilgisi paylaşıldı.