15 Temmuz’un 9 Yıllık Adli Bilançosu: Yüz Binlerce Gözaltı ve 113 Bin Tutuklama

Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016’daki kanlı darbe girişiminin üzerinden dokuz yıl geçerken, Türkiye genelinde yürütülen adli süreçlerin bilançosu ortaya çıktı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın koordinasyonunda ülke çapındaki savcılıkların yürüttüğü soruşturmalar kapsamında, polis ve jandarma tarafından toplam 390.354 şüpheli gözaltına alındı ve bu kişilerden 113.837’si tutuklandı. Hükümeti devirme amacıyla 15 Temmuz 2016’da gerçekleştirilen ve 253 kişinin şehit olmasıyla sonuçlanan bu ihanet girişiminin ardından, devlet kadrolarına sızan örgüt üyelerinin tespiti ve adalete teslim edilmesi için kapsamlı bir mücadele başlatıldı. Adalet ve güvenlik birimleri, özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir’deki cumhuriyet başsavcılıklarının liderliğinde dokuz yıldır büyük bir titizlikle çalışarak örgütün gizli yapılanmalarına, ‘gaybubet evleri’ olarak bilinen hücre evlerinde saklananlara ve yeni eylem planları yapan şüphelilere göz açtırmadı. Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele Daire Başkanlığı (TEM) verilerine göre, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesine sızmış FETÖ mensubu askerlerin 15 Temmuz 2016 akşamı başlattığı darbe girişiminde 184 sivil, 63 polis ve 6 asker şehit düştü. O gece yaşanan olaylarda 2.407 sivil, 286 polis ve 47 asker yaralanırken, çatışmalarda 34 darbeci ölü, 49’u ise yaralı olarak ele geçirildi. Darbe kalkışmasının hemen ardından Türkiye genelindeki savcılıklar tarafından başlatılan soruşturmalar çerçevesinde, 9 yıllık süreçte 390.354 şüpheli hakkında gözaltı işlemi yapıldı. Gözaltına alınanların mesleki dağılımı dikkat çekti: Jandarma operasyonlarında 27.625 zanlı yakalanırken, polis operasyonlarında yakalananların 43.818’i polis (11.043’ü rütbeli), 54.286’sı TSK personeli (216’sı general, 15.182’si subay), 5.108’i hakim ve savcı, 774’ü ise vali, vali yardımcısı, mülkiye müfettişi ve kaymakam gibi üst düzey yöneticilerden oluştu. Geriye kalan 258.782 şüpheli ise farklı meslek gruplarındandı. Yürütülen soruşturmalar sonucunda tutuklananların sayısı 113.837’ye ulaştı. Bu tutuklamaların 105.249’u polis, 8.588’i ise jandarma operasyonları neticesinde gerçekleşti. Sadece İstanbul’da tutuklanan şüpheli sayısı 13 bin oldu. Tutuklananlar arasında 15.032 polis (6.168’i rütbeli), 22.491 asker (191’i general, 8.081’i subay), 3.243 hakim ve savcı, 310 mülki idare amiri ve 64.793 diğer meslek gruplarından kişi yer aldı. Hukuki süreçlerde 118.814 şüpheli hakkında adli kontrol kararı verilirken, 153.429 kişi ise gözaltı sonrası serbest bırakıldı. Hakkında gözaltı kararı bulunan ancak yakalanamayan 31.847 zanlının ise firari olduğu tespit edildi. Ayrıca, Terörle Mücadele Daire Başkanlığı ile Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Başkanlığı, FETÖ’nün ankesörlü ve büfe telefon hatları üzerinden kurduğu gizli iletişim ağını deşifre etmek için 1.923 operasyon gerçekleştirdi. Bu operasyonlarda 28.403 zanlı hedeflenirken, 25.993’ü yakalandı. Yakalananlardan 9.125’i tutuklandı ve 14.026’sı hakkında adli kontrol tedbiri uygulandı. Bu soruşturmalarda adli işlem gören 9.550 şüpheli, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanarak ‘itirafçı’ oldu. Operasyonlar sırasında 2.410 şüphelinin de firari olduğu belirlendi.