AB Bütçesinde Devrim: Tarım ve Bölgesel Fonlar Tek Çatı Altında Birleşiyor
Avrupa Birliği’nin bütçe yapısında önemli bir değişiklik kapıda. Euronews tarafından sızdırılan bir taslağa göre, Avrupa Komisyonu, en büyük iki harcama kalemi olan uyum fonları ve tarımsal sübvansiyonların dağıtımını tek bir kanal altında toplamayı planlıyor. Bu durum, AB’nin tarım sübvansiyonlarını yönetme biçiminde büyük bir dönüşümün habercisi olarak değerlendiriliyor.
Ortak Tarım Politikası’nda Köklü Değişiklik
Önerinin en dikkat çekici yönlerinden biri, Ortak Tarım Politikası’nın (OTP) kırsal kalkınma programlarını finanse eden ve “ikinci sütun” olarak bilinen bölümünün ortadan kaldırılmasıdır. Bu programlar, tarımsal-çevresel girişimleri, çiftlik yatırımlarını ve kırsal toplulukların genel gelişimini desteklemekteydi.
Sızdırılan belgede, “Yeni çerçeve, mevcut iki fonlu yapıdaki OTP müdahalelerini tek bir şemsiye altında birleştirerek tutarlılığı garanti altına alıyor. Bu tür bir uyumlaştırma daha fazla esneklik ve sadeleştirme getirmektedir,” ifadeleri yer alıyor.
Geçtiğimiz Mayıs ayında benzer tekliflere karşı çıkan çiftçi birliklerinin, kırsal kalkınma ayağının kaldırılmasına şiddetle karşı çıkması beklenirken, asıl dönüştürücü etki OTP ve uyum politikasının planlanan birleşmesinden gelebilir.
Yeni Mekanizma: “Ulusal ve Bölgesel Ortaklıklar”
Aylardır konuşulan bu birleşme hamlesi, taslakta net bir şekilde ortaya konuluyor. Geçici olarak “Ulusal ve Bölgesel Ortaklıklar” olarak adlandırılan yeni bir mekanizma oluşturulması ve bu mekanizmanın tek bir “Avrupa Ekonomik, Bölgesel, Sosyal, Kırsal ve Denizcilik Sürdürülebilir Refah ve Güvenlik Fonu” tarafından desteklenmesi planlanıyor.
Sinerji ve Genişletilmiş Araç Kutusu
Komisyon’a göre bu birleşik yaklaşım, “bu girişimin kapsamına giren politikalar arasındaki sinerjiden daha iyi yararlanılmasına yardımcı olacak ve dolayısıyla bunların uygulanmasını destekleyecek.” Taslakta ayrıca şu ifadelere yer veriliyor:
“Uyum politikası ve Ortak Tarım Politikası’nın tek bir programlama yaklaşımı altında toplanmasıyla, üye devletler kırsal alanlarda çiftçilerin ve toplumların karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmek için daha geniş bir araç kutusuna sahip olacak.”
Bu genişletilmiş araç kutusunun; altyapı geliştirme, dijital, su ve enerji hizmetlerine erişim, beceri geliştirme ve nesil yenileme gibi alanlarda destekleri içereceği belirtiliyor.
Plana Yönelik Olası Direnç ve Sektörün Görüşü
Ancak bu radikal önerinin güçlü bir dirençle karşılaşması muhtemel. OTP ve uyum politikası temelde farklı amaçlara hizmet ediyor; OTP çiftçilere doğrudan sübvansiyon sağlarken, uyum politikası yatırımlar yoluyla bölgeler arası eşitsizlikleri azaltmaya odaklanıyor. Sektördeki pek çok isim, aralarında AB tarım bakanları ve Tarım Komiseri Christophe Hansen‘in de bulunduğu, OTP’nin mevcut iki sütunlu yapısının ve bağımsız bütçesinin korunması gerektiğini savunuyor.