Aden ismi, cennette bulunan bahçelerden birini ifade eder. İslamiyet’te ve diğer tek tanrılı dinlerde cennetin çeşitli katmanları ve bahçeleri olduğu belirtilir. Bu bağlamda, Firdevs, peygamberler ile velilerin sonsuza dek yaşayacağı cennetin ismidir. Tıpkı Aden gibi, Firdevs de Türkiye ve Farsça konuşulan coğrafyalarda kız çocukları için tercih edilen bir isimdir.
Bu ismin bir diğer anlamı ise tarihsel bir kökene sahiptir. Aden, Dicle ve Fırat nehirleri arasında konumlanmış antik bir kentin adıdır. Tarih süresince “medeniyetin beşiği” olarak bilinen Mezopotamya topraklarında yer alan bu kent, pek çok medeniyet için önemli bir yerleşim merkezi görevi görmüştür.
Peki, Aden ismi Kur’an’da yer alıyor mu? Evet, Aden adı Kuran-ı Kerim’in 4 farklı suresinde zikredilmektedir. Bu surelerden Necm ve Hud’da “Adn” kelimesi, helak edilmiş bir kavmin ismi olarak kullanılır. Diğer yandan, Furkan ve Ankebut surelerinde Aden, içinden nehirlerin aktığı ve bolca meyvenin bulunduğu cennet bahçelerini tanımlamak için kullanılan bir isim olarak karşımıza çıkar.
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre Aden isminin ne anlama geldiği incelendiğinde, üç temel tanım öne çıkmaktadır.
Birinci Anlamı – İlgi uyandıran, hoş, rana, kutsi, mübarek
İkinci Anlamı – İslam ve diğer semavi inançlara göre, cennetteki müminlerin ebediyen ikamet edeceği bahçelerden biri
Üçüncü Anlamı – Mezopotamya’da yer alan tarihi bir yerleşim yeri
Aden isminin popülerliği nedir? Bu isim, yalnızca Türkiye ile sınırlı kalmayıp İngiltere, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde de sıklıkla kullanılmaktadır ve genellikle kız çocuklarına verilmektedir. Ülkemizde Aden adını taşıyan kişi sayısı yaklaşık olarak 1800’dür.
Aden adının geçtiği diğer kaynaklar nelerdir? Kuran-ı Kerim’in yanı sıra, Aden ismi İncil ve Tevrat gibi diğer kutsal metinlerde de bir cennet bahçesi olarak yer alır. Bu metinlere göre, ilim sahibi, günahsız, gösterişten uzak ve alçakgönüllü bir hayat süren kişiler, Aden bahçelerinde sonsuz bir yaşama kavuşacaktır. Kuran-ı Kerim’e göre ise Aden bahçelerinin, Firdevs cennetine en yakın konumdaki cennetlerden biri olduğu belirtilir. Kutsal metinlerin ortak anlatımına göre, bu bahçelerde dünya üzerinde daha önce hiç tadılmamış, çok sayıda meyve mevcuttur.
Dini metinlerin dışında, Aden ismi edebiyatta da kendine yer bulmuştur. İngiliz şair John Milton tarafından yazılan meşhur “Kayıp Cennet” eserinde bu isimden bahsedilir. Eserde, insanların Aden bahçelerine ulaşmadan evvel Lethe Irmağı’na girecekleri anlatılır. “Unutuş ırmağı” olarak da bilinen Lethe, efsanelere ve mitolojiye göre, insanların dünya hayatındaki anılarını silmelerini sağlar. Bu sayede, cennete girenler geçmişin acılarını geride bırakarak sonsuz bir mutluluğa erişebilirler.