Hazine ve Maliye Bakanlığı çatısı altındaki Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), hem fiziki hem de sanal POS cihazları aracılığıyla yapılan ödemelerde gözlemlenen kayıt dışı ekonomiyi engellemek maksadıyla yeni bir düzenleme başlatıyor. Bu çerçevede, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği için bir taslak metin oluşturulmuştur.
Hazırlanan yeni düzenlemenin temel amacı, mal veya hizmet satışı yapan vergi mükelleflerinin, kendi adlarına tahsis edilmiş ödeme sistemlerini başka mükelleflerin kullanımına sunmasının önüne geçmektir.
**YENİ NESİL ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZLAR MECBURİ OLUYOR**
Tebliğ taslağı yasalaştığında, perakende satış yapan ya da hizmet sunan vergi mükellefleri için bir dizi yeni yükümlülük getirilecek. Basit usulde vergilendirilenler ve toptan ticaret yapanlar gibi istisnalar dışında kalan tüm mükellefler, EFT-POS fonksiyonuna sahip yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmakla yükümlü olacak.
Bu yeni nesil cihazlar, ödeme belgesi (slip) ile mali değeri olan fişi tek bir dokümanda birleştirme yeteneğine sahip olacak, bu sayede belgeler arasındaki olası uyumsuzlukların önüne geçilecektir.
**BAŞKASINA AİT POS KULLANIMI MERCEK ALTINDA**
Yapılan denetimler, bazı vergi mükelleflerinin tahsilatlarını kendilerine ait olmayan POS cihazları ile gerçekleştirdiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, vergi geliri kaybına yol açtığı gibi, usulsüz gider gösterilmesine de zemin hazırlamaktadır. Dolayısıyla, yeni tebliğ bu tür usulsüzlükleri ortadan kaldırmayı ve ödeme sistemlerinin yasal çerçevede kullanılmasını temin etmeyi amaçlamaktadır.
**TİCARİ FAALİYETLERDE KAYIT DIŞI EKONOMİYE GEÇİT YOK**
Hazırlanan Genel Tebliğ taslağı, bir yandan mevcut ticari faaliyetlerin devamlılığını güvence altına alırken, diğer yandan kayıt dışı ekonominin önüne geçmeyi hedefliyor. Bu çerçevede, istisna kapsamında olmayan ve perakende satış gerçekleştiren mükelleflerin, yeni nesil bir ödeme kaydedici cihaz veya güvenli bir mobil ödeme sistemi kullanması zorunlu hale getirilecektir.
Bu düzenleme uyarınca, söz konusu mükelleflerin başka kişilere veya kurumlara ait cihazları kullanması ya da onlara seyyar EFT-POS cihazı tahsis edilmesi yasaklanacaktır.
**POS CİHAZLARI YALNIZCA MÜKELLEFİN KENDİSİNE AİT OLACAK**
Ödeme almak için kullanılan cihazlardaki POS uygulamalarının, mutlaka mükellefin kendi adına bir banka veya ödeme hizmeti sağlayıcısı ile imzaladığı üye iş yeri sözleşmesi çerçevesinde edinilmiş olması gerekecek. Ancak, bayilik sistemine dayalı ticari ilişkilerde, bayi ile ana firma arasındaki durum için bazı istisnalar getirilecektir.
**BAYİLİK SİSTEMİ İÇİN İSTİSNAİ KOŞULLAR**
Bir bayilik veya benzeri bir ticari ilişki kapsamında, bayiye ait olan cihaza ana firmanın finansal hesaplarının tanımlanmasına imkân tanınacak. Fakat bu istisnanın uygulanabilmesi için belirli koşulların karşılanması zorunludur. Bu koşullar; ana firmanın Türkiye çapında en az 30 bayisinin bulunması, taraflar arasında geçerli bir bayilik sözleşmesinin olması, düzenlenen sliplerde ana firma bilgilerinin de yer alması ve yapılan tüm tahsilatların Gelir İdaresi’ne eksiksiz bildirilmesidir.
Ek olarak, belirtilen bu şartların yerine getirilmesi durumunda, bayinin cihazına ana firmanın POS uygulamasının yüklenmesine de izin verilecektir.
**E-TİCARET PLATFORMLARI İÇİN ÖZEL DÜZENLEMELER**
Sanal POS kullanımına, elektronik ticaret faaliyeti dışındaki işlemler için kısıtlama getirilecektir. Bununla birlikte, e-ticaret yapan ve internet üzerinden sipariş kabul eden hizmet sağlayıcıları, aracı hizmet platformları tarafından sunulan sanal POS sistemleri aracılığıyla ödeme almayı sürdürebilecektir.
Bankalar ile ödeme hizmeti sunan kuruluşlar, mükelleflere yönetmeliğe uygun cihaz ve sistemleri temin etme sorumluluğunu taşıyacak. Bu kuruluşlar ayrıca, sistemlerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını denetlemek ve usulsüzlük durumunda gerekli müdahaleleri yapmakla görevli olacak.