Wisconsin-Madison Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir çalışma, Güney Şili’de bulunan altı yanardağı mercek altına aldı. Araştırmanın temel hedefi, geçmişte yaşanan buzul çekilmelerinin volkanik aktiviteler üzerindeki etkisini anlamaktı. Gelişmiş argon tarihleme teknikleri ve kristal analizleri gibi modern yöntemler kullanan ekip, yaklaşık 20 bin yıl öncesine, yani son buzul çağının en yoğun dönemine odaklandı. Bulgular, o dönemde var olan kalın buz katmanının volkanik faaliyetleri baskıladığını ve bu sayede yeryüzünün 10 ila 15 kilometre derinliğinde büyük bir magma rezervuarının oluşmasına imkan tanıdığını gösterdi. Buzul çağının sona ermesiyle birlikte buzulların hızla erimesi, bu dengeyi bozdu. Buz kütlesinin yarattığı basıncın aniden ortadan kalkması, magma içindeki gazların genleşmesine neden oldu ve bu durum, yeni oluşan volkanlardan şiddetli ve patlayıcı püskürmelerin yaşanmasına yol açtı. Günümüzde bilim insanları, küresel ısınmanın tetiklediği buzul erimeleri nedeniyle tarihin tekerrür edebileceği konusunda endişelerini dile getiriyor. Çalışmanın lider yazarı Pablo Moreno-Yaeger, “Buzullar, altlarında yer alan yanardağların patlama şiddetini kontrol altında tutma eğilimindedir. Fakat iklim değişikliğiyle buzullar eridikçe, bizim bulgularımız bu volkanların daha sık ve daha şiddetli patlama potansiyeli taşıdığını gösteriyor,” ifadelerini kullandı. Bilim dünyası daha önce İzlanda’daki gözlemlerle eriyen buzulların volkanik aktiviteyi artırabildiğini belirlemişti. Ancak yeni çalışma, tehlikenin daha geniş bir coğrafyayı kapsayabileceğini ortaya koyuyor. Moreno-Yaeger, bu durumun sadece volkanik aktivitenin yoğun olduğu İzlanda’ya özgü olmadığını, Antarktika gibi bölgelerde de görülebileceğini vurguluyor. Yanardağ patlamalarının şiddetinin artmasındaki ana koşul, başlangıçta magma odası üzerinde çok kalın bir buzul tabakasının bulunması ve ardından buzulun erimesiyle basıncın ortadan kalkmasıdır. Bu koşullar şu anda Antarktika gibi yerlerde oluşmaktadır. Ayrıca Amerika kıtasının bazı kesimleri, Yeni Zelanda ve Rusya’daki bölgelerin de artık bilimsel olarak daha dikkatli izlenmesi gerektiği belirtiliyor.
Küresel Isınmanın Gizli Tehlikesi: Eriyen Buzullar Yanardağları Uyandırıyor
