ABD Başkanı Donald Trump’ın, NATO müttefiklerine satılıp ardından Ukrayna’ya devredilecek gelişmiş silahlar konusundaki projesini duyurmasını takiben, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte bu hafta kendisiyle bir görüşme yapmak üzere bir araya gelecek.
Washington’da pazartesi ve salı günleri gerçekleşecek temasları kapsamında Rutte, Başkan Trump’ın yanı sıra ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Kongre üyeleriyle de toplantılar yapacak.
Trump, pazar akşamı Washington’da basın mensuplarına yaptığı bir açıklamada, “Yarın ziyaretime gelecek olan Genel Sekreter ile bir toplantım olacak” ifadelerini kullandı. “Fakat esasen, onlara çeşitli çok gelişmiş (silahlar) yollayacağız ve bunun bedelini bize yüzde 100 olarak ödeyecekler” diye ekledi.
Rutte’nin bu seyahati, Ukrayna’nın Rus kuvvetlerinin şiddetli hava saldırılarını geri püskürtme mücadelesi verdiği bir sırada ve Trump’ın geçtiğimiz hafta pazartesi günü Rusya ile ilgili “büyük bir duyuru” yapacağı yönündeki ifadesinin hemen sonrasında gerçekleşiyor.
Pazar günü, Trump’ın yapacağı belirtilen bu önemli açıklamaya dair daha fazla bilgi paylaşmaktan kaçındığı ve yalnızca “Yarın neler olacağını göreceğiz” demekle yetindiği görüldü.
Trump’ın bu tutumuna destek, yakın müttefiklerinden Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’dan geldi. Graham, pazar günü yaptığı bir değerlendirmede, Ukrayna savaşının oldukça hassas bir evreye girdiğini ve Trump’ın, Kiev’in Rusya’nın süregiden geniş çaplı işgaline karşı koymasına destek olma arzusunun yeniden canlandığını ifade etti. Graham, “Gelecek günlerde, Ukrayna’nın kendi savunmasını yapmasına destek olmak amacıyla eşi görülmemiş seviyede bir silah akışına tanık olacaksınız” dedi ve ekledi: “(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin tarafından yapılan en büyük hatalardan biri Trump’a karşı oynamaktı. Önümüzdeki gün ve haftalarda, Putin’i müzakere masasına getirmek için yoğun bir gayret gösterildiğini göreceksiniz.”
Bu planın bir parçası olarak, ABD Dışişleri Bakanı Rubio, cuma günü yaptığı bir açıklamada, Kiev’in talep ettiği ABD menşeli silahların bir bölümünün halihazırda Avrupa’daki NATO müttefiklerinde konuşlu olduğunu belirtti. Rubio’nun ifade ettiğine göre, bu Avrupa ülkeleri ABD’den yeni silahlar tedarik ederse, mevcut silahların Ukrayna’ya çok daha süratli bir biçimde devredilmesi mümkün olabilir.
Bununla birlikte Trump, hem ABD’deki her iki siyasi kanattan hem de Avrupalı müttefiklerinden gelen, Rusya’nın petrol sanayisini sekteye uğratmayı ve Moskova’yı ilave ABD yaptırımlarıyla hedef almayı öngören bir yasa tasarısını desteklemesi yönünde baskılarla yüz yüze.
Gündemdeki yasa, Rusya’dan petrol, gaz, uranyum ve diğer ihraç mallarını almayı sürdüren ülkelerden gelen ürünlere kısmi olarak yüzde 500 oranında bir gümrük vergisi getirilmesini içeriyor. Bu durumun, Rusya ile yoğun enerji ticareti yapan Brezilya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin ekonomileri üzerinde ciddi bir tesir yaratması bekleniyor.
Rusya’dan yapılan veya Rusya’ya yönelik çok sayıda ürüne ABD ve Avrupa tarafından uygulanan ciddi ithalat ve ihracat kısıtlamaları göz önüne alındığında, bu enerji geliri, Putin’in savaş mekanizmasının işleyişini sürdürmesi için hayati bir konumda bulunuyor.