Van’da Tarihi Keşif: 3 Bin Rakımda Antik Kale Bulundu
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü, bölgedeki tarihi zenginlikleri gün yüzüne çıkarmak amacıyla önemli bir çalışma başlattı. Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığındaki 12 kişilik uzman ekip, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği Arkeolojik Yüzey Araştırmaları Projesi kapsamında harekete geçti.
Zorlu Tırmanışın Ardından Gelen Şaşırtıcı Bulgu
Ekip, Başkale ilçesine 62 kilometre uzaklıkta bulunan Beşbudak Mahallesi sınırlarındaki 3 bin rakımlı Tirişin Yaylası‘na zorlu bir tırmanış gerçekleştirdi. İki saat süren tırmanışın sonunda arkeolog, antropolog ve sanat tarihçilerinden oluşan ekip, yaylada yaptıkları yüzey araştırmaları sırasında beklenmedik bir yapı kompleksiyle karşılaştı. Araştırmalar neticesinde, yaklaşık 50 odalı bir kale ve 4 kilometre uzunluğunda bir sur kalıntısı tespit edildi. Bazalt taşından inşa edilen bu yapılarda seramik parçaları, değirmen taşı ve üzerinde çeşitli işaretler bulunan taşlar da bulundu.
Demir Çağı’ndan Orta Çağ’a Uzanan Yerleşim
İlk incelemelere göre, kale ve sur kalıntılarının Demir Çağları‘nda inşa edildiği düşünülüyor. Bölgeden toplanan buluntular, yerleşimin Orta Çağ’da da yoğun bir şekilde kullanıldığını göstermektedir. Bu keşif, bölgenin tarihi hakkında yeni bilgiler sunma potansiyeli taşıyor.
Aynı zamanda Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu başkanı olan Prof. Dr. Çavuşoğlu, keşfedilen kale ve sur kalıntısının resmi envantere kaydedilmesi için çalışmalara başladı. Bölgenin koordinatları, mimari yapısı ve konumu, tescil işlemleri için dron yardımıyla detaylı bir şekilde fotoğraflandı ve kayıt altına alındı.
Uzman Görüşü: “50’ye Yakın Yaşam Alanı Olması Önemli”
Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Tirişin Yaylası’nın zengin otlak ve su kaynakları sayesinde tarih boyunca hayvancılıkla uğraşan pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığını belirtti. Yayla geleneğinin bölgede hala devam ettiğini ifade eden Çavuşoğlu, keşfin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bulunduğumuz alanda bizi şaşırtan durum, uzun bir surla çevrili bir kale yer alması. Kalenin içinde de bir iç kale bulunmakta. Burada kaya resimlerinin bulunması, Mezolitik, Neolitik dönemlere kadar gittiğini gösteriyor. Bu yerleşimin geç dönemlerde, özellikle Demir çağlarına kadar, Orta Çağ ve sonrasında da kullanıldığına işaret eden bulgular var.”
3 bin metre yükseklikte 4 kilometrelik surlara sahip bir kaleyle karşılaşmanın heyecan verici olduğunu belirten Çavuşoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Surların kuzeybatı kesiminde yer alan iç kalenin, adeta yönetim merkezinin bulunması önemli. Dronla çektiğimiz görüntülerde 50’ye yakın mekanın, yaşantı alanlarının bulunması da bizim için önemli. Surların, buraya yerleşen kişilerin güvenliğini ve hayvanlarının rahatça otlatılmasını sağlaması açısından önem arz ediyor. Coğrafyanın doğal taşı olan bazalt taşlarının surlarda kullanıldığını görüyoruz. Bir de kurgan türü diyebileceğimiz yuvarlak yapılar tespit ettik.”
Bölge Halkı ve Yerel Yönetim Memnun
Beşbudak Mahallesi Muhtarı Mehmet Ceylan ise keşiften duyduğu memnuniyeti dile getirdi:
“Burası atalarımızdan kalan önemli bir yer. Şu an huzur ortamı var. Herkes rahatlıkla buraya gelip istediği gibi zaman geçirebiliyor. Bu tarihi kalıntıların kayıt altına alınması ve tanıtılmasını istiyoruz. Bu kapsamda yapılan çalışmaları da çok değerli buluyoruz.”