Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı faaliyet gösteren Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında yeni bir düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Hem fiziki hem de sanal POS cihazları aracılığıyla yapılan ödemelerde vergi kaybına yol açan usulsüzlükleri ortadan kaldırmak amacıyla bir Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı hazırlandı. Bu yeni mevzuatın ana hedefi, vergi mükelleflerinin kendilerine ait olmayan ödeme sistemlerini kullanarak tahsilat yapmasının önüne geçmektir.
**EFT-POS ÖZELLİKLİ CİHAZLAR MECBURİ OLUYOR**
Tebliğ taslağının yasalaşması durumunda, perakende satış yapan veya hizmet sunan mükellefler için bir dizi yeni yükümlülük getirilecek. Toptancılar ve basit usule göre vergilendirilenler bu uygulamanın dışında tutulurken, diğer tüm mükelleflerin EFT-POS fonksiyonuna sahip yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanması zorunlu hale gelecek. Bu gelişmiş cihazlar, mali değeri olan fiş ile ödeme belgesi olan slip’i tek bir dokümanda birleştirerek, belgeler arasındaki olası tutarsızlıkları engelleyecek.
**ORTAK POS KULLANIMINA SON VERİLİYOR**
Gerçekleştirilen denetimler, bazı işletmelerin tahsilatlarını başka mükelleflere kayıtlı POS cihazları üzerinden yaptığını ortaya koymaktadır. Bu yöntem, hem devletin gelir kaybına uğramasına hem de bazı işletmelerin haksız yere gider göstermesine zemin hazırlamaktadır. Dolayısıyla, hazırlanan yeni tebliğ ile bu tür usulsüz uygulamalar sonlandırılacak ve ödeme sistemlerinin tamamen yasal çerçevede kullanılması temin edilecektir.
**TİCARİ HAYATTA KAYIT DIŞI İLE MÜCADELE**
Söz konusu Genel Tebliğ taslağı, mevcut ticari düzenin sürdürülebilirliğini korumayı ve aynı zamanda kayıt dışı işlemleri engellemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, düzenleme kapsamındaki perakende satıcıların ya yeni nesil bir ödeme kaydedici cihaz ya da güvenli bir mobil ödeme sistemi kullanmaları şart koşulacaktır. Bu mükelleflerin, başka şahıs veya kurumlara ait cihazları kullanmalarına ya da kendilerine seyyar EFT-POS cihazı tahsis edilmesine kesinlikle müsaade edilmeyecektir.
**HER MÜKELLEF KENDİ POS CİHAZINI KULLANACAK**
Yeni kurala göre, ödeme kabul etmek için kullanılan POS uygulamaları, yalnızca mükellefin bir banka veya ödeme hizmeti sağlayıcısı ile bizzat imzaladığı üye iş yeri sözleşmesi çerçevesinde edindiği cihaz ya da uygulamalardan oluşacaktır. Bununla birlikte, bayilik sistemi gibi ana firma ile bayi arasında ticari ilişki bulunan durumlar için bazı istisnalar da düzenlemede yer almaktadır.
**BAYİLİK SİSTEMİ İÇİN İSTİSNAİ ŞARTLAR**
Bayilik veya benzeri ticari organizasyonlar için getirilen istisna uyarınca, bayiye ait olan bir cihaza ana firmanın finansal hesaplarının tanımlanmasına imkan tanınacak. Bu esneklikten yararlanabilmek için ise belirli koşulların karşılanması gerekmektedir. Bu koşullar; Türkiye genelinde en az 30 bayiye sahip olunması, taraflar arasında geçerli bir bayilik sözleşmesi bulunması, ödeme sliplerinde ana firmanın bilgilerinin de yer alması ve yapılan tüm tahsilatların düzenli olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na raporlanması şeklinde belirlenmiştir. Bu şartların tamamı yerine getirildiği takdirde, bayinin cihazına ana firmanın POS uygulamasının kurulması mümkün olacaktır.
**E-TİCARET VE SANAL POS İÇİN YENİ DÜZENLEME**
Elektronik ticaret faaliyetleri dışında kalan işlemlerde sanal POS kullanımına kısıtlama getirilecektir. Ancak, internet üzerinden sipariş alarak e-ticaret yapan hizmet sağlayıcılar, aracı hizmet platformları tarafından kendilerine sunulan sanal POS’lar aracılığıyla ödeme almaya devam edebilecektir. Son olarak bankalar ve ödeme hizmeti sunan kuruluşlar, mükelleflere yönetmeliğe uygun cihaz ve sistemleri temin etme sorumluluğunu taşıyacak ve bu sistemlerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını denetleyerek, bir usulsüzlük tespit etmeleri halinde gerekli müdahalelerde bulunacaktır.