Avrupa Birliği’nden İran’a Yönelik Yeni Yaptırımlar
Avrupa Birliği (AB), İran devleti adına yurt dışında yaşayan muhaliflere yönelik suikastlar ve ciddi insan hakları ihlalleri gerekçesiyle 8 kişi ve bir suç örgütüne yeni yaptırımlar uygulama kararı aldığını duyurdu. 15 Temmuz 2025 tarihinde açıklanan bu karar, AB’nin İran’ın sınır ötesi baskı faaliyetlerine karşı duruşunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
Yaptırımların Gerekçesi: Sınır Ötesi Baskı ve Suikast İddiaları
AB Konseyi tarafından yapılan resmi açıklamada, yaptırımların temel nedeni olarak “ciddi insan hakları ihlalleri” ve “sınır ötesi baskı” gösterildi. Konsey, bu kişilerin İran devlet kurumları adına hareket ederek ciddi suçlar işlediğini belirtti.
“Konsey, bugün AB Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi kapsamında 8 kişi ve bir kuruluşa kısıtlayıcı tedbirler uyguladı. Bu kişiler, İran devlet kurumları adına İran dışında ciddi insan hakları ihlalleri ve istismarları gerçekleştirmekten sorumlu. Özellikle yargısız, keyfi ve aceleci infazlar ile işlenen cinayetlerin yanı sıra İran’ın eylem ve politikalarına muhalif olan ya da bunları eleştiren kişilerin ortadan kaybolmaları da bu kapsamdadır.”
Açıklamada ayrıca, AB’nin bu tür faaliyetlere olan endişesi vurgulanarak, bu eylemlerin AB toprakları da dahil olmak üzere dünya genelinde gerçekleştiği ifade edildi.
“Bugünkü yaptırım listesine alma adımı, Avrupa Birliği’nin İran devlet kurumlarının vekil ajanlar aracılığıyla yürüttüğü sınır ötesi baskıya ilişkin kaygılarını teyit etmektedir. Bu durum, özellikle muhalifleri ve insan hakları savunucularını hedef alan suçlular ve organize suç şebeklerini içeren faaliyetleri kapsamaktadır.”
Yaptırım Listesindeki Kilit İsimler ve Örgüt
Yaptırım listesinin merkezinde, İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı’na bağlı faaliyet gösteren ve çok sayıda sınır ötesi baskı eyleminden sorumlu tutulan Zindaşti Şebekesi yer alıyor. Bu şebeke, İran rejimini eleştiren kişilere yönelik suikastlar düzenlemekle suçlanıyor.
Yaptırım Uygulanan Kişiler ve Örgüt
- Zindaşti Şebekesi: İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı’na bağlı bir suç örgütü.
- Naci İbrahim Şerifi Zindaşti: Şebekenin lideri, İranlı bir uyuşturucu kaçakçısı ve suç örgütü lideri.
- Abdulvahap Koçak: Zindaşti’nin suç ortağı.
- Ali Efsancani: Zindaşti’nin suç ortağı.
- Ali Koçak: Zindaşti’nin suç ortağı.
- Ekrem Öztunç: Zindaşti’nin suç ortağı.
- Nihat Asan: Zindaşti’nin suç ortağı.
- Muhammed Ensari: İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü 840’ncı Birimi’nin lideri. Gazeteci suikastı emri vermekle suçlanıyor.
- Reza Hamidiravari: Zindaşti’nin operasyonlarını denetlemekle suçlanan İranlı istihbarat subayı.
Bu isimlerin, İranlı muhalif Mesut Mevlevi Vardanjani ve İran Gem TV’nin sahibi Saeed Karimian’ın suikastleri gibi önemli olaylarda yer aldığı belirtildi.
Uygulanacak Kısıtlayıcı Tedbirler
AB Konseyi’nin açıklamasına göre, yaptırım listesine eklenen kişi ve kuruluşa yönelik uygulanacak kısıtlayıcı tedbirler şunları içeriyor:
- Mal varlıklarının dondurulması
- Finansal kaynak sağlama yasağı
- AB ülkelerine seyahat yasağı