AB Savunma Sanayiinden Acil Fon Çağrısı
Avrupa Havacılık, Güvenlik ve Savunma Sanayii Derneği (ASD), Avrupa Birliği’nin mevcut uzun vadeli bütçesinde (2021-2027) güvenlik ve savunma için ayrılan 13 milyar euronun, bloğu ciddi tehditlerden korumak için yetersiz kaldığı konusunda ciddi bir uyarıda bulundu. Sektör, bu miktarın okyanusta bir damla olduğunu belirtti.
Gelecek Bütçe İçin Dev Talep: 150 Milyar Euro
ASD tarafından Komisyon’un yeni teklifleri öncesinde yayımlanan bir pozisyon belgesinde, bir sonraki Çok Yıllı Mali Çerçeve’nin (MFF) “hedefin ölçeğine ve mücadelenin aciliyetine uygun” özel yatırım zarfları içermesi gerektiği vurgulandı. Sektör liderlerine göre bu, 2028’de başlayacak olan yedi yıllık bütçe döngüsünde savunma ve güvenlik için toplamda yaklaşık 150 milyar euro tahsis edilmesi anlamına geliyor.
Son aylarda AB, üye ülkeleri ulusal savunma harcamalarını artırmaya teşvik etmiş ve yeniden silahlanma için 800 milyar euroluk bir plan önermişti. Ancak, bu konudaki adımların hızı beklentilerin gerisinde kaldı.
On Yılların Yatırım Açığı ve Rusya Tehdidi
ASD raporunda, “Son dönemdeki artışlara rağmen, Avrupa’nın mevcut savunma yatırımı ve tedarik oranı en zorlu askeri ihtimalleri karşılamak için yetersizdir” denildi. ABD’nin stratejik odağını Hint-Pasifik’e kaydırması ve potansiyel Rus saldırganlığı tehdidi göz önüne alındığında, sektör temsilcileri, Avrupa’nın savunma sanayi temelini yeniden inşa etmek için sadece savunma alanında en az 100 milyar euroya ihtiyaç duyulduğunu savunuyor. Bu talep, özellikle barış dönemi olarak adlandırılan süreçte oluşan ve 600 milyar euroluk bir “savunma açığına” yol açan on yıllık yetersiz finansmanın ardından geliyor.
Komisyon’un Yanıtı: Avrupa Rekabet Edebilirlik Fonu (ECF)
AB’nin bir sonraki bütçesinin detayları henüz tam olarak açıklanmamış olsa da, sızdırılan belgelere göre Komisyon, savunma, uzay ve teknoloji programlarını içeren 14 mevcut bütçe kalemini birleştiren devasa bir sanayi fonu önermeye hazırlanıyor. Avrupa Rekabet Edebilirlik Fonu (ECF) olarak adlandırılacak bu yeni araç, Avrupa Savunma Fonu, Mühimmat Üretimini Destekleme Yasası, IRIS², InvestEU, Avrupa Savunma Sanayi Programı, EU4Health ve LIFE gibi programları kapsayacak.
ECF’nin ayrıca dijital teknolojiler, uzay, biyoteknoloji, güvenlik ve savunma gibi kritik alanlarda egemenliği güçlendirmek amacıyla bir Avrupa tercih maddesi içermesi bekleniyor. Ek olarak, Avrupa Komisyonu’nun değerlendirdiği diğer bir konu ise şudur:
- En büyük iki bütçe kalemi olan Ortak Tarım Politikası (OTP) ve uyum politikasını tek bir programlama çerçevesinde birleştirmek. Bu çatı altında ECF, bloğun artan savunma ve güvenlik kapasitelerini desteklemek için kullanılacaktır.
Uzay ve Havacılık İçin Ek Finansman Gerekliliği
Avrupa endüstrisi, AB politika yapıcılarına uzayla ilgili projeler için 40 ila 60 milyar euro ve sivil havacılık için yaklaşık 23,5 milyar euro ek tahsisat yapmaları çağrısında bulundu. ASD’ye göre, bu alanlardaki kronik yetersiz yatırım, kabiliyetlerin zayıflamasına, kritik geçişlerin gecikmesine ve dışa bağımlılığın artmasına neden olabilir.
AB Komisyonu’nun Savunma ve Uzaydan Sorumlu Üyesi Andrius Kubilius, Euronews’e verdiği bir mülakatta, ABD’ye olan bağımlılığı azaltmak ve AB’nin stratejik özerkliğini güçlendirmek için bir sonraki uzun vadeli bütçenin uzay girişimlerine daha fazla fon ayırması gerektiğini söyledi. Kubilius, mevcut uzay sistemlerini sürdürmenin bile şu anda tahsis edilen 17 milyar eurodan daha maliyetli olacağını belirtti. “Eğer yeterli fon ayırmaz ve bu uzay projelerini geliştirmeye başlamazsak, 2035 yılına geldiğimizde kendimizi hiç de cazip olmayan bir durumda bulabiliriz” diye uyardı.