Bitkilerin Duyulmayan ‘Çığlıkları’ Hayvan Davranışlarını Etkiliyor
Bilim insanları, 2023 yılında stres altındaki bitkilerin, özellikle susuz kaldıklarında veya zarar gördüklerinde, insan kulağının duyamayacağı yüksek frekanslı sesler yaydığını keşfetmişti. BBC’nin haberine göre, bu çığır açan bulgunun ardından yapılan yeni araştırmalar, hayvanların bu gizli seslere nasıl tepki verdiğini ortaya koyuyor.
Güveler Stresli Bitkilerden Kaçınıyor: İlk Kanıt
İsrail’deki Tel Aviv Üniversitesi‘nden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışma, hayvanların bitkilerden gelen ses sinyallerine tepki verdiğine dair ilk somut kanıtı sundu. Araştırmada, dişi güvelerin, stres altında olduğunu belirten sesler çıkaran domates bitkilerine yumurta bırakmaktan bilinçli olarak kaçındığı gözlemlendi. Bu durum, güvelerin bitkilerden yayılan bu özel frekanstaki sesleri algılayabildiğini ve davranışlarını bu bilgilere göre şekillendirdiğini gösteriyor.
Araştırmacılardan Prof. Yossi Yovel, bulguların önemini şöyle açıklıyor: “Bu, bir hayvanın bir bitkinin çıkardığı sese tepki verdiğini gösteren ilk kanıt. Şu an bu konuda sadece tahminde bulunabiliriz ancak pek çok hayvanın bir bitkiden duyduğu sese göre; örneğin onu tozlaştırıp tozlaştırmayacağına, içinde saklanıp saklanmayacağına veya yiyip yemeyeceğine karar verebileceği bir ekosistem hayal edebiliriz.”
Ekosistemdeki Yankılar ve Bitkiler Arası İletişim
Bu keşif, sadece hayvan-bitki etkileşimini değil, aynı zamanda bitkiler arası iletişimin de kapılarını aralıyor. Bilim ekibinden Prof. Lilach Hadany, bu potansiyele dikkat çekiyor.
Prof. Hadany, “Bir bitki stres altındaysa bundan en çok etkilenecek olan, diğer bitkilerdir. Bu nedenle, bitkilerin birbirlerinden gelen ses sinyallerine tepki vermesi, örneğin kuraklıkta suyu daha dikkatli kullanmaları mümkün olabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek Araştırmaların Yönü
Araştırmacılar, bu bulguların yalnızca bir başlangıç olduğunu vurguluyor. Gelecekteki çalışmalar, farklı bitki türlerinin kendilerine özgü sesler üretip üretmediğini ve böcekler dışındaki diğer hayvan türlerinin bu seslere nasıl tepkiler verdiğini incelemeye odaklanacak. Çalışmanın sonuçları, bilimsel dergi eLife‘ta yayınlandı.