BM Raportöründen AB’ye Net Çağrı: İsrail ile Anlaşmayı Askıya Alın
Birleşmiş Milletler (BM) Raportörü Francesca Albanese, Avrupa Birliği’ne (AB), İsrail ile olan Ortaklık Anlaşması’nı insan hakları ihlalleri nedeniyle askıya alması yönünde güçlü bir çağrıda bulundu. Albanese, bu adımın AB için yasal bir yükümlülük olduğunu Brüksel’deki AB Dışişleri Bakanları Toplantısı sürerken vurguladı.
Albanese: “Tarihi Gelişme İşgalin Sona Ermesidir”
Sosyal medya üzerinden açıklamalarda bulunan Albanese, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas‘ın bir önceki toplantıyı “tarihi” olarak nitelendirmesine tepki gösterdi. Gerçek tarihi gelişmenin “İsrail’in işgalinin ve apartheidının ortadan kalkmasına yol açacak toplantı” olacağını ifade etti. Albanese, AB’nin yasal olarak İsrail’le Ortaklık Anlaşması’nı askıya almakla “yükümlü” olduğunu belirterek, Tel Aviv’in insan haklarını ihlal edip etmediğini tartışmanın “gereksiz ve gülünç” olduğunu savundu. Bu durumun Uluslararası Adalet Divanı ve çok sayıda BM kuruluşu tarafından zaten tespit edildiğini hatırlattı.
İşgal, apartheid ve soykırımla ayrılmaz şekilde bağlantılı bir ekonomiyle ticareti sürdürmek suç ortaklığıdır. Uluslararası hukuk düzeninin çöküşünü onaylamak anlamına gelir.
Yeni araştırmaların AB’yi İsrail’in en büyük ticaret ve yatırım ortağı olarak gösterdiğini belirten Albanese, 2023-2024 döneminde İsrail’e yapılan ihracatın 1,2 milyar avro arttığını ve bunun sona ermesi gerektiğini dile getirdi.
AB’nin Gündeminde İsrail Yaptırımları Var
AB dışişleri bakanları, Belçika’nın başkenti Brüksel’de, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail’e karşı olası yaptırımları görüşmek üzere toplandı. AB, Hollanda’nın teklifi üzerine 20 Mayıs’ta İsrail ile Ortaklık Anlaşması’nı “insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma” şartı kapsamında incelemeye almıştı. Yüksek Temsilci Kallas, 23 Haziran’da yaptığı açıklamada, “İnceleme çok açık, İsrail ikinci maddeyi (insan hakları şartı) ihlal ediyor.” demişti.
Üye Ülkeler Arasında Fikir Ayrılığı
Anlaşmanın tamamen askıya alınması oy birliği gerektirdiği için beklenmese de, nitelikli çoğunluk gerektiren bazı hükümlerinin askıya alınması olasılık dahilinde. Üye ülkeler bu konuda bölünmüş durumda:
- Anlaşmanın Askıya Alınmasını Destekleyenler: İspanya, İrlanda, Slovenya
- Anlaşmanın Askıya Alınmasına Karşı Çıkanlar: Almanya, Avusturya, Çekya, Macaristan
AB’nin bu konuda nasıl bir yol izleyeceği ve Birliğin temsil ettiğini iddia ettiği değerlere sahip çıkıp çıkmayacağı merakla bekleniyor.