Tarihi Keşif: Uzay-Zaman Dokusunu Sarsan Birleşme
Bilim insanları, iki devasa kara deliğin şiddetli birleşmesinden kaynaklanan uzay-zaman dalgalanmalarını tespit ederek, bugüne kadar gözlemlenmiş en büyük kara delik birleşmesini kayıtlara geçirdi. Bu olağanüstü kozmik olay, evrenin en temel sırlarına dair yeni ipuçları sunuyor.
Devasa Çarpışmanın Detayları
Milyarlarca yıl önce birbirinin yörüngesine giren iki dev kara delik, sonunda birleşerek devasa bir enerji patlamasına neden oldu. Bu çarpışma sonucunda Güneş’in yaklaşık 265 katı kütleye sahip yepyeni bir kara delik meydana geldi. Birleşen kara deliklerin her birinin kütlesinin ise Güneş’in 100 katından daha fazla olduğu belirlendi. Bu tarihi olay, Dünya’dan yaklaşık 10 milyar ışık yılı uzaklıkta gerçekleşti.
Anlık Sinyal LIGO Tarafından Nasıl Yakalandı?
Kütleçekim dalgaları, 23 Kasım 2023 günü saat 15.00 sularında, Amerika Birleşik Devletleri’nin Washington ve Louisiana eyaletlerinde bulunan Lazer Girişimölçer Kütleçekim Dalgası Gözlemevi (LIGO) istasyonları tarafından eş zamanlı olarak kaydedildi. Sinyal, yalnızca bir saliselik bir süreyle algılanabildi. Bu kısa süre, birleşen kara deliklerin ‘çınlama’ olarak bilinen ve kararlı hale geçmeden önceki sönümlenme evresini yakalamak için yeterli oldu.
Uzman Görüşü: Evrenin En Şiddetli Olayları
Cardiff Üniversitesi Yerçekimi Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Mark Hannam, keşfin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bunlar evrende gözlemleyebileceğimiz en şiddetli olaylar, ancak Dünya’ya ulaştıklarında ölçebileceğimiz en zayıf sinyallere dönüşüyorlar. Daha önce buna dair bazı işaretler görmüştük fakat bu en uç örnek olabilir.”
Analizler ve Bilimsel Önemi
Yapılan detaylı analizler, birleşen kara deliklerin kütlelerinin sırasıyla 103 ve 137 Güneş kütlesi olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, bu cisimlerin Dünya’dan 400 bin kat daha hızlı döndüğü hesaplandı. Bu kütle değerleri, fizikçilerin teorik olarak doğrudan yıldız çökmesiyle kara delik oluşumunu beklemediği bir aralığa denk geliyor. Bu durum, bu olağanüstü büyüklükteki kara deliklerin, muhtemelen daha önce gerçekleşmiş başka kara delik birleşmelerinin bir ürünü olduğu teorisini güçlendiriyor.