Kamerun’da 42 Yıllık İktidar 8. Dönem İçin de Devam Edebilir
Kamerun, 1960’ların başında Fransa ve İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasından bu yana yalnızca iki devlet başkanı tarafından yönetildi. Mevcut Devlet Başkanı Paul Biya, 42 yıllık iktidarının ardından sekizinci dönemi için tekrar aday olduğunu açıkladı. Eğer bu seçimleri kazanır ve görev süresini tamamlarsa, Biya 100 yaşında olacak.
Dünyanın En Yaşlı Lideri Koltuğu Bırakmıyor
Bundan 21 yıl önce, Haziran 2004’te, hakkında çıkan ‘öldü’ söylentilerine esprili bir dille yanıt veren Biya, o günlerdeki iddiasını sürdürüyor. O dönemde, “İnsanlar cenazemle ilgileniyor ama onları 20 yıl sonra görürüm” demişti. Bugün 92 yaşında olan Biya, dünyanın görevdeki en yaşlı devlet başkanı unvanını taşıyor ve iktidarı bırakmaya niyeti olmadığını gösteriyor. Pazar günü sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, 12 Ekim’de yapılacak başkanlık seçiminde yeniden aday olacağını duyurdu.
Artan Tepkiler ve Güç Kaybı Sinyalleri
Biya, 1982 yılında akıl hocası olarak gördüğü Ahmadou Ahidjo’dan görevi devralmış ve sonrasında onu siyasi arenadan silerek sürgüne yollamıştı. Ancak bu kez adaylık duyurusu, hem basında hem de sosyal medyada eşi benzeri görülmemiş bir kamuoyu tepkisiyle karşılandı. Bu durum, Biya’nın sarsılmaz görünen gücünde çatlaklar olabileceğine ve liderliğini sürdürme kapasitesine dair şüphelerin arttığına işaret ediyor. Le Messager gazetesinin Pazartesi günkü manşeti, Biya’nın fotoğrafıyla birlikte tek bir çarpıcı cümleydi: ‘’Mahvolduk!”
Ekonomik ve Güvenlik Krizlerinin Gölgesinde Bir Ülke
Kakao ve petrol üretimiyle tanınan Orta Afrika ülkesi Kamerun, ciddi sorunlarla boğuşuyor. Ülke, İngilizce konuşan ayrılıkçılarla devam eden bir çatışmanın yanı sıra, kuzeyde Nijerya merkezli İslamcı militanların tehdidi altında. Tüm bu ekonomik ve güvenlik sorunları yaşanırken, 92 yaşındaki Biya’nın kamuoyu önüne nadiren çıkması, ‘ülkeyi aslında kimin yönettiği’ sorusunu gündeme getiriyor.
Reuters’a konuşan teknoloji girişimcisi Rebecca Enonchong, “Çoğumuz artık Biya’nın ülkeyi yönettiğine inanmıyoruz. Yeniden aday olma kararı -eğer gerçekten kendisine aitse- sistemin ne kadar gerçeklikten koptuğunu gösteriyor” dedi.
Kamerun İletişim Bakanı Rene Emmanuel Sadi, konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermezken, daha önce Biya’nın sağlığının yerinde olduğunu ve aksi yöndeki iddiaların ‘ülkeyi istikrarsızlaştırma çabasından ibaret’ olduğunu belirtmişti. Geçen yıl hükümetin Biya’nın sağlık durumunun tartışılmasını yasaklamasına rağmen, Kamerun basını bu yasağı büyük ölçüde görmezden geldi.
‘Görevi Bırak’ Çağrıları Yükseliyor
Eğer Biya seçim döneminde hastalanır ya da hayatını kaybederse, ülkenin karmaşık bir siyasi geçiş süreciyle yüzleşmesi bekleniyor. Biya, 2008 yılında anayasada yaptığı bir değişiklikle devlet başkanlığı için belirlenen iki dönem sınırını kaldırmıştı. Bu değişiklik, 2011 ve 2018 seçimlerini büyük farkla kazanmasının önünü açarken, muhalefet bu seçimlerde hile ve baskı yapıldığını iddia etmişti.
Derinleşen Toplumsal Sorunlar ve Siyasi Belirsizlik
Geçen yıllar içinde güvenlikten ulaşıma, sudan elektriğe ve atık yönetimine kadar temel hizmetlere erişimde halkın yaşadığı sorunlar azalmak yerine daha da derinleşti.
Yaounde merkezli düşünce kuruluşu Nkafu Policy Institute’ta araştırmacı olan Pippie Hugues Marcelline, “Sorunlar yeni değil ama durum kötüleştikçe etkileri derinleşti” şeklinde durumu özetliyor.
Bu yılki en büyük fark, Biya’nın icraatlarına yönelik toplumsal farkındalığın ve tepkinin seviyesi oldu. Ünlü insan hakları avukatı Alice Nkom, Biya’ya görevi bırakma çağrısı yaparak, “Bacaklar artık taşımıyor, zihin de çalışmıyor… Ben de bu yaşlardayım, 80’lerimdeyim. Bende neyin değiştiğini, Kamerunlulara artık ne veremeyeceğimi biliyorum” dedi. Daha da önemlisi, Biya’nın iki eski müttefiki iktidar koalisyonundan ayrılarak kendi adaylıklarını açıkladı. Girişimci Enonchong, “Kamerun halkı bir Biya dönemini daha kabul etmeyecek” dese de, siyaset analisti Raoul Sumo Tayo, iktidar partisinin eski usul seçim taktikleri ve hile ile sekizinci dönemi kazanabileceğini düşünüyor.