Libya-Yunanistan Zirvesi: Egemenlik ve İşbirliği Vurgusu
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus’ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Yerapetritis’i kabul etti. Yapılan resmi açıklamaya göre, görüşmenin ana gündem maddeleri iki ülke arasındaki ilişkiler ve bölgesel konulardı.
Görüşmenin Ana Gündem Maddeleri
Toplantıda, Libya ve Yunanistan arasında özellikle ekonomi ve hizmet alanlarında karşılıklı işbirliğinin artırılması ele alındı. Taraflar, ulusal egemenliğe saygı ve iyi komşu ilişkilerinin sürdürülmesi ilkelerinin altını çizdi. Ayrıca, iki ülke halkının ortak çıkarlarına hizmet edecek doğrudan diyaloğun devam etmesinin önemi vurgulandı.
Görüşmede ele alınan bir diğer önemli konu ise Yunanistan hava sahasının Libya uçaklarına yeniden açılması ve iki ülke arasında doğrudan uçuşların başlatılması oldu. Bu adımın, ticari ve sosyal ilişkileri canlandırması hedefleniyor.
Yunan Bakan Yerapetritis, Başbakan Dibeybe ile görüşmesinin ardından Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ile de bir araya geldi. Bu görüşmede de iki ülke arasındaki siyasi ve diplomatik işbirliğinin güçlendirilmesi ve Akdeniz’de istikrarı artırma konusundaki ortak kararlılık teyit edildi.
Akdeniz’deki Deniz Yetki Alanı Anlaşmazlığı
Görüşme, iki ülke arasında devam eden deniz yetki alanı anlaşmazlığının gölgesinde gerçekleşti. Yunanistan’ın daha önce Girit Adası’nın güneyindeki deniz alanlarında Avrupa Birliği (AB) Resmi Gazetesi üzerinden tek taraflı ihale duyurusuna çıkması, Libya tarafından tepkiyle karşılanmıştı.
Libya’nın Birleşmiş Milletler’deki Diplomatik Hamlesi
Libya, Yunanistan’ın bu adımlarına Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde resmi olarak yanıt verdi. Libya’nın BM Daimi Temsilciliği, 20 Haziran’da BM Genel Sekreteri’ne bir nota ileterek Yunanistan’ın ihaleye çıktığı deniz alanlarının bir kısmının Libya’ya ait olduğunu bildirdi. 3 Temmuz’da BM Genel Kurul belgesi olarak yayımlanan notada şu ifadelere yer verildi:
“Libya Devleti Hükümeti, bu eylemi egemenlik haklarının açık bir ihlali ve herhangi bir yasal dayanağı veya ikili anlaşması olmayan tek taraflı bir önlem olarak değerlendirmektedir.”
Notada, Yunanistan’ın ihlalleri haritalarla görselleştirilirken, Libya kıta sahanlığının kuzey dış sınırlarının Türkiye ile Libya arasında 2019’da imzalanan Mutabakat Muhtırası ile çizilen sınırlarla örtüştüğü vurgulandı. Ayrıca, Yunanistan’ın daha önce de Libya’nın deniz sınırları içinde Fransız “Total” ve Amerikan “ExxonMobil” şirketlerine yasa dışı arama ruhsatları verdiği hatırlatıldı.
Geçmişteki Benzer Girişimler
Yunanistan’ın 1970 ve 80’li yıllarda da Ege Denizi’nde benzer şekilde tek taraflı ruhsat sahaları ilan ettiği, ancak Türkiye’nin sert tepkisiyle karşılaştığı biliniyor. O dönemde Uluslararası Adalet Divanı, Yunanistan’ın bu iddialarının geçerli olmadığına hükmetmişti.