İsrail Siyasetinde ‘Kara Gece’: Muhalefetten Netanyahu’ya Sert Eleştiriler
İsrail’de, Gazze Şeridi’nin kuzeyinde yaşanan çatışmalarda 3 askerin daha hayatını kaybetmesi, muhalefet tarafından “kara gece” olarak adlandırıldı. Muhalif liderler, Başbakan Binyamin Netanyahu‘yu kendi siyasi çıkarları için askerlerin hayatını tehlikeye atmakla suçladı. Ana muhalefet lideri Yair Lapid, bu kayıpları “trajik bir felaket” olarak nitelendirerek hükümeti sorumlu tuttu.
Muhalif Liderlerden Sert Suçlamalar
İsrailli muhalif siyasetçi Yair Golan, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Netanyahu’yu hedef aldı:
“İsrail 2025. Ordu, 3 askerin daha Gazze’de öldüğünü duyurdu. Bitmek bilmeyen bir siyasi savaşın kurbanları. Onları savaşa gönderen (Netanyahu), siyasi müttefiklerinin askerlikten muaf tutulmasını sağlamak için Haredi partilerin liderleriyle görüşüyor. Netanyahu bir gün daha koltuğunda kalmak için askerleri satıyor ve kurban ediyor.“
Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett de yaşananları “kara gece” olarak tanımlayarak, koalisyonun Haredi askerlik muafiyeti yasası için çabaladığı bir dönemde askerlerin ölmesinin utanç verici olduğunu belirtti.
“Bir aile daha evlatlarının Gazze’de öldüğü haberini aldı. Oysaki o esnada mecliste, koalisyon ortakları askerlikten muafiyet yasasını çıkarmak için dünyayı birbirine katıyordu. Bu politikacılar, Haredilerin, İsrail halkını canları pahasına savunan akranlarına katılmasını engellemeye çalışıyor. Savaştayız. Çocuklarımız Gazze’de, kuzeyde, olmaları gereken her yerde. Bu utanç verici bir hükümet.“
İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, 401. Tugay 52. Zırhlı Birlik Taburu‘nda görevli 3 askerin öldüğü ve aynı taburdan bir subayın ağır yaralandığı doğrulanmıştı.
Koalisyon Çatırdıyor: Agudat Israel Hükümetten Çekildi
Siyasi kriz, Ultra Ortodoks Yahudileri (Haredi) askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının meclise getirilmemesi üzerine daha da derinleşti. DegelHaTorah Partisi‘nin ardından, Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakının diğer kanadı olan Agudat Israel Partisi üyeleri de hükümetten istifa ettiklerini duyurdu.
Kudüs İşleri ve Yahudi Mirası Bakanı Meir Porush, Meclis Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein tarafından hazırlanan yeni taslağın Haredi hahamlarının taleplerini karşılamadığını ve bu nedenle hahamların istifa emri verdiğini açıkladı. İsrail devlet televizyonu KAN, istifaların 48 saat içinde yürürlüğe gireceğini bildirdi.
Netanyahu Koalisyonu Kurtarmaya Çalışıyor
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, koalisyon hükümetini ayakta tutmak için yoğun görüşmeler yürüttüğü bildiriliyor. İstifaların yürürlüğe girmesiyle birlikte Netanyahu’nun koalisyonunda Haredi partilerden yalnızca Şas Partisi kalacak ve onların da gelecek hafta istifa edebileceği konuşuluyor.
Hükümetin Geleceği Tehlikede
Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakını oluşturan tüm üyelerin istifasıyla Netanyahu hükümetinin 68 olan milletvekili sayısı 61’e düşecek. 120 sandalyeli İsrail Meclisi’nde, 11 sandalyeli Şas Partisi’nin de çekilmesi durumunda hükümet, salt çoğunluk olan 61 sandalyenin altına düşerek dağılma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
Krizin Kaynağı: Haredilerin Askerlik Muafiyeti Tartışması
İsrail’de 18 yaşını geçen her vatandaş için zorunlu olan askerlik hizmetinden Haredilerin muaf tutulması, yıllardır ülkenin en önemli tartışma konularından biri olmuştur. Özellikle 7 Ekim 2023 sonrası artan asker ihtiyacı, bu konuyu yeniden alevlendirmişti.
Yüksek Mahkeme’nin Kararı ve Siyasi Kriz
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024‘te verdiği kararla Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal bir dayanağı olmadığına ve göreve alınmaları gerektiğine hükmetmişti. Bu kararın ardından hükümet, yaklaşık 80 bin Haredi erkekten 24 binine askerlik celbi göndermişti. Haredi partiler, muafiyeti sağlayacak bir yasa çıkarılmaması üzerine meclisi boykot ederek siyasi krizi tetiklemiş, ancak meclisin feshi için yapılan oylamada yeterli çoğunluk sağlanamamıştı.