Rus Havacılık Sektöründe Derinleşen Kriz
Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşı, Rusya’da pek çok sektörü derinden etkiledi ancak en büyük darbeyi alanların başında havacılık sektörü geliyor. Batı yaptırımları, artan İHA saldırıları, eskiyen filolar ve belirsiz yerli üretim projeleri, Rus sivil havacılığını zorlu bir geleceğe doğru sürüklüyor.
Artan İHA Saldırılarının Uçuşlara Etkisi
Son dönemde Ukrayna’nın Rus topraklarına yönelik yoğunlaştırdığı İHA saldırıları, hava yolu ulaşımında ciddi aksaklıklara neden olmaktadır. Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı (Rosaviatsiya) tarafından yapılan açıklamaya göre, yalnızca 5-7 Temmuz tarihleri arasında düzenlenen saldırılar sonucunda ülke genelinde çeşitli kentlerde 485 uçuş iptal edildi ve yaklaşık 1900 uçuşta gecikme yaşandı. Bu durum, operasyonel maliyetleri artırırken yolcu güvenliğini de tehdit etmektedir.
Yaptırımların Vurduğu Kanatlar: Uçak ve Yedek Parça Krizi
Savaşın başlamasının ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB), Rus havacılık endüstrisine yönelik kapsamlı yaptırımlar devreye soktu. Bu yaptırımlar çerçevesinde, Rusya’ya yönelik uçak ve kritik uçak parçaları sevkiyatı tamamen yasaklandı.
Filo ve Bakım Sorunları
Rus havayolu şirketlerinin filolarında en büyük paya sahip olan iki büyük uçak üreticisi (Boeing ve Airbus), Rusya’ya yönelik tüm satışları ve mevcut uçaklara yönelik bakım hizmetlerini durdurdu. Ayrıca, Rus şirketlerine uçak kiralayan uluslararası leasing firmalarından da sözleşmeleri feshederek uçaklarını geri almaları istendi.
Rus savunma sanayi şirketi Rostec’in Başkanı Sergey Çemezov, Mart ayında yaptığı bir açıklamada, Rus şirketlerinin envanterindeki en az 200 Batı yapımı uçağın 2030 yılına kadar değiştirilmesi gerektiğini belirtmişti. Ancak mevcut yaptırımlar nedeniyle bu uçakların gerekli bakımları dahi yapılamıyor.
Geleceğe Dair Belirsizlikler ve Operasyonel Zorluklar
Yaptırımlar ve parça eksikliği, sektörün geleceği üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor. Geçen yıl Rusya’da hava yoluyla 111 milyon yolcu taşınmış olsa da, uzmanlar yeterli sivil uçak temin edilememesi nedeniyle bu hacmin giderek kısıtlandığını vurguluyor. Durumun ciddiyetini gösteren bir diğer veri ise, 2025’in ilk altı ayında yaşanan uçuş rötarlarının, 2023 yılının tamamında kaydedilen rötar sayısını şimdiden aşmış olmasıdır. Bu veriler, sektördeki operasyonel çöküşün boyutlarını gözler önüne sermektedir.
