Yaz Aylarının Yaygın Sağlık Efsaneleri Mercek Altında
Türkiye genelinde hava sıcaklıkları artmaya devam ederken, toplumda doğru olarak kabul edilen ancak bilimsel dayanağı olmayan bazı inanışlar yeniden gündeme geliyor. Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslıhan Candevir, özellikle soğuk su içmenin ve dondurma yemenin hasta ettiği yönündeki yaygın kanının birer şehir efsanesi olduğunu vurguladı.
“Soğuk Su İçmek Hasta Eder” İnanışı Bilimsel mi?
Prof. Dr. Candevir, bu tür inanışların genellikle kişinin yetiştirilme tarzıyla ilgili olduğunu belirtti. Özellikle yaz aylarında sıkça duyulan “terliyken soğuk su içme” uyarısının bilimsel bir temeli olmadığını ifade etti.
“Çocukluğumuzdan beri halk arasında ‘soğuk su içmeyin, hasta olursunuz’ tarzında yanlış bilgilerle karşılaşıyoruz. Ne yazık ki bunların hiçbirinin bilimsel bir altyapısı yok. Aksine terlemek sıvı kaybına neden olur. Bizim gibi sıcak ve nemli iklimlerde yaşayan insanların da en yararlı sıvı olan suya çok fazla ihtiyacı var. Suyu soğuk içmenin de bilinen bir zararı yok. Ancak bu nasıl büyüdüğünüzle de alakalıdır. Kişiler bazen hiç soğuk su içmeden büyüyor. Bu durumda belki kişi alışkın olmadığı için boğazı ağrır. Ama bu hastalandığı anlamına gelmez. Soğuk su içtiği için bir kişi hastalanmaz. Buna rahatlıkla halk arasındaki bir şehir efsanesi diyebiliriz.”
Dondurma ve Enfeksiyon İlişkisi: Gerçekler ve Mitler
Soğuk suyla ilgili yanlış inanışın bir benzerinin dondurma için de geçerli olduğunu belirten Prof. Dr. Candevir, asıl hastalık yapıcı etkenin soğuk değil, mikroplar olduğunun altını çizdi. Çocukların dondurmadan mahrum bırakılmaması gerektiğini söyleyen Candevir, sadece içerdiği şeker nedeniyle aşırı tüketimin sağlıksız olabileceğini ekledi.
Hastalığın Asıl Sebebi: Mikroplar ve Bağışıklık Sistemi
Prof. Dr. Candevir, enfeksiyonlara yol açan asıl nedenin mikroorganizmalar olduğunu ve bu mikroplara karşı en önemli savunma mekanizmasının bağışıklık sistemi olduğunu belirtti.
“Dondurmanın zaten hiç öyle bir etkisi yok. Kışın bile dondurma yiyebilirsiniz. Çocuklarımız rahatlıkla dondurma tüketebilir. Soğuğun herhangi bir şekilde enfeksiyon yaptığı ya da bademcik iltihabına neden olduğu doğru değil. Enfeksiyona neden olan mikroplardır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan ve en sık görülen mikroplar, virüslerdir. Bu mikroorganizmalar da her mevsimde görülebiliyor.”
Hastalıklardan Korunma Yöntemleri
Uzmanlar, hastalıklardan korunmak ve mikropların yayılmasını önlemek için bağışıklık sistemini güçlendirmenin ve basit hijyen kurallarına uymanın önemini vurguluyor. Alınabilecek temel önlemler şunlardır:
- Sağlıklı beslenme: Bağışıklık sistemini destekleyen dengeli bir diyet uygulamak.
- Egzersiz: Günlük rutinlere basit egzersizler ekleyerek vücut direncini artırmak.
- El hijyeni: Elleri düzenli olarak yıkamak.
- Solunum hijyeni: Öksürürken ve hapşırırken ağzı ve burnu kapatmak.