Suriye’de Federalizm Tartışması ve Zengezur Krizi: SDG ve Ermenistan’dan ABD’ye Yanıt

SDG’den ABD’nin ‘Tek Suriye’ Çağrısına ‘Adem-i Merkeziyetçilik’ Yanıtı

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack‘ın Suriye için tek çözümün “Tek millet, tek halk, tek ordu, tek Suriye” olduğu yönündeki açıklamasına, PKK terör örgütünün uzantısı olan SDG’nin kontrolündeki sözde Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi’nden yanıt geldi. 15 Temmuz 2025’te yapılan açıklamada, demokratik ve çoğulcu bir yapı vurgulanarak, yetkinin Şam’da merkezileşmesi yerine yerel yönetimlerle paylaşıldığı adem-i merkeziyetçi bir sistem talep edildi.

“Onlarca yıldır Suriyelilerin güç ve zenginliği tekeline alan merkeziyetçi sistem altında çok acılar çektiği belirtilen açıklamada, ‘Bugün, tüm halkını kucaklayan ve haklarını eşit şekilde garanti altına alan adem-i merkeziyetçi bir devlet olan yeni bir Suriye’nin inşasında gerçek ortaklar olmayı arzuluyoruz’ ifadeleri kullanıldı.”

Şam Yönetimi ile Görüş Ayrılıkları Derinleşiyor

Açıklamada, Suriye’nin toprak bütünlüğünün tartışılmaz bir ilke olduğunun altı çizilirken, geçen Çarşamba Şam’da ABD ve Fransız temsilcilerin katılımıyla gerçekleşen görüşmelerin ‘Suriye diyaloğunu başlatma konusunda hayati bir adım’ olduğu ifade edildi. Ancak, mevcut Şam yönetimi kuzeydeki sözde yönetimin tüm kurumları ve askeri yapısının merkezi idareye devrini talep ederken, gayri meşru özerk yönetim ise otonom yapısını korumakta ısrar ediyor. Açıklamada ayrıca, tüm unsurların haklarını güvence altına alacak yeni bir anayasa hazırlanması çağrısı da yapıldı.

Ermenistan’dan ABD’nin Zengezur Teklifine Net Ret

Bölgedeki bir diğer önemli gelişmede ise Ermenistan, ABD’nin Zengezur Koridoru‘nu 100 yıllığına yönetme teklifini kesin bir dille reddetti. Ermenistan Başbakanlık Sözcüsü Nazeli Bağdasaryan, Erivan yönetiminin tutumunu net bir şekilde ortaya koydu.

Bağdasaryan, Ermenistan’ın “toprakları üzerindeki kontrolün üçüncü bir tarafa devredilmesine” yönelik hiçbir kararı kabul etmeyeceğini belirterek, şu ifadeleri kullandı: “ABD’nin önerdiği seçenek mümkün değil. Bölgesel altyapıya dair kararı sadece ülkemiz alabilir. Başka herhangi bir durumu tartışamayız. Kiralayacak toprağımız yok.”

Büyükelçi Barrack’ın Tartışmalı Teklifi

Büyükelçi Barrack, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, ABD’nin Zengezur için özel bir lojistik şirketine kiralama teklifi sunduğunu doğrulamıştı. Barrack, teklifin amacının Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki diplomatik müzakereleri ilerletmek olduğunu savunmuştu.

“Taraflar yalnızca 32 kilometrelik bir yol için karşı karşıya geliyor. Bu anlaşmazlık on yılı aşkın süredir devam ediyor,” diyen Barrack, teklifin bir çözüm yolu olabileceğini ima etmişti.